Ο “ακρωτηριασμός” της Κύπρου

Όταν μπαίνεις στο νοσοκομείο, τα πράγματα έχουν ως εξής. Μουδιάζεις, αγχώνεσαι, σκέφτεσαι πράγματα αισιόδοξα, προσπαθείς να χαλαρώσεις αλλά κυρίως, εύχεσαι αυτοί που θα αναλάβουν την υγεία σου, να είναι οι κατάλληλοι άνθρωποι. Τις τελευταίες ημέρες, η Κύπρος μπήκε στην εντατική.

Με τη διαφορά, πως ήταν σίγουρη, η ηγεσία της δηλαδή, πως οι ιθύνοντες της “εγχείρησης”, δεν θα ήταν οι κατάλληλοι άνθρωποι για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της. Και παρόλα αυτά, δεν είχε να αντιπροτείνει σθεναρές εναλλακτικές. Αυτοί που ανέλαβαν το σχέδιο “διάσωσης”, ήταν οι καταλληλότεροι όπως αποδείχθηκε, για τη διασφάλιση ιδίων συμφερόντων του Eurogroup.

Πολλοί μιλάνε για “κούρεμα”. Αυτό που συντελέστηκε όμως το βράδυ της Κυριακής στις Βρυξέλλες, ήταν “ακρωτηριασμός”. Ο όρος “haircut” εμπεριέχει ούτως ή άλλως από μόνος του, πολλές δόσεις ειρωνείας και βρετανικού φλέγματος. Και ας τον χρησιμοποιούν κατά κόρον οι Γερμανοί “φίλοι” μας.

Το Eurogroup, πίεσε, οδήγησε την Κυπριακή ηγεσία σε ολονύχτια διαβούλευση, απείλησε και τελικά, κατέληξε στην εξεύρεση λύσης που δεν θα χρειαζόταν την έγκριση του κυπριακού κοινοβουλίου. Είχε προηγηθεί ένα “ηρωικό” όπως χαρακτηρίστηκε στην αρχή, “Όχι”. Το κυπριακό κοινοβούλιο ήταν το πρώτο τον καιρό της Ευρωζώνης, που καταψήφισε πρόταση των ΥΠΟΙΚ της ΕΕ. Και το πλήρωσε.

Κυρίως πλήρωσε το γεγονός ότι δεν είχε εναλλακτικό σχέδιο. Επίσης, αφέθηκε στο έλεος της Θεάς Αφροδίτης που δεν αναδύθηκε μαζί με την Κύπρο μέσα από τα νερά της Μεσογείου. Το ζήτημα είναι, ότι τόσο η “μητέρα” Ρωσία, όσο και η “αδερφή” Ελλάδα, δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων.

Να σημειωθεί ότι η Κύπρος είχε 4,5 δις ζημιά από το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων.

Και εγένετο “Φρανκενστάιν”

Με μαθηματική ακρίβεια οδηγηθήκαμε σε κούρεμα καταθέσεων και απορρόφηση της καλής Λαϊκής από την Τράπεζα Κύπρου. Και τα δύο δοκιμάζονται πρώτη φορά στην Ευρωζώνη. Άγνωστο το πως θα εξελιχθεί η κατάσταση και πως θα αντιδράσουν οι καταθέτες, Κύπριοι και Ρώσοι.

Oι καταθέτες παύουν πλέον να αντιμετωπίζονται ως ασφαλισμένοι αποταμιευτές, αλλά αναγνωρίζονται ως επενδυτές που αναλαμβάνουν ρίσκο και φέρουν ακέραια την ευθύνη των επιλογών τους.

Οφέλη. Αν μπορούν να εντοπιστούν θετικά, τότε μιλάμε για τα εξής.

-Αποφυγή άτακτης χρεωκοπίας που θα παρέλυε τη χώρα.

-Η μοναδική υπαναχώρηση της άλλης πλευράς που κέρδισε η κυπριακή κυβέρνηση ήταν η διατήρηση της Τράπεζας Κύπρου στη ζωή (;)… Το θέμα είναι, για πόσο.

-Οι καταθέσεις μέχρι τα 100.000 ευρώ ανά πρόσωπο είναι διασφαλισμένες και δεν πειράζονται.

Αρνητικά. Η Κύπρου απορροφά και τα 9 δισ. που είχε λάβει η Λαϊκή από το ELA* με ενδεχόμενο χρεοκοπίας. Το κόστος της αποπληρωμής θα επωμιστούν οι μέτοχοί και οι ομολογιούχοι της.

-Η μεσαία τάξη της Κύπρου θα βρεθεί μπροστά σε τεράστιες δυσκολίες. Γιατί; Στις καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ, βρίσκονται τα Ταμεία Πρόνοιας, που δεν ξέρει κανείς ακόμα αν θα πειραχτούν, καθώς και τα χρήματα επιχειρηματιών που θα αναγκαστούν να βάλουν λουκέτο στις επιχειρήσεις τους με την ανεργία να εκτινάσσεται στα ύψη.

-Το κλείσιμο της Λαϊκής Τράπεζας θα οδηγήσει σε απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας

Ο κύπριος πρόεδρος είχε δεσμευτεί ότι επί των ημερών του δεν θα υπάρξει κούρεμα. Τελικά αναγκάστηκε να συμβιβαστεί αν και απείλησε με παραίτηση την οποία δεν υπέβαλε ποτέ. 

Από την άλλη, προβληματίζει η στάση της ελληνικής κυβέρνησης που παρακολούθησε τις εξελίξεις σαν θεατής και να λέει “ναι σε όλα”. 

Ο Όλι Ρεν από τη μεριά του δήλωσε ότι “το άμεσο μέλλον θα είναι πολύ δύσκολο για τη χώρα και το λαό”. Κοινώς, καλό κουράγιο. Και ήταν σαν να παραδέχεται ότι ούτε η ίδια η Ε.Ε. είναι σίγουρη για το οτιδήποτε.

Επιμύθιο: Η Γερμανία ήθελε τον κυπριακό τραπεζικό τομέα μειωμένο. Τα κατάφερε. Ο οικονομικός τομέας της Κύπρου εξασθένισε.

Στην Ευρωζώνη, υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με το ξέπλυμα χρήματος στην Κύπρο και την συγκέντρωση ρωσικής ιδιοκτησίας στις τράπεζες.

Αν θέλεις να κυνηγήσεις όσους ξεπλένουν βρώμικο χρήμα κυνηγάς τους ίδιους και όχι τους Κύπριους.

Στόχος ήταν η αποδυνάμωση της Κυπριακής οικονομίας, την ώρα που στις πλάτες της παίζονται γεωπολιτικά παιχνίδια. Όπως έγραφε πρόσφατα το Bloomberg, μια συμφωνία για το φυσικό αέριο με τη Ρωσία θα υπονόμευε εξαιρετικά την προσπάθεια της ΕΕ να μειώσει την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία. 

Οι ηγέτες της Ευρωζώνης προσπαθούν να πείσουν εδώ και μήνες τους Ρώσους να παρέχουν βοήθεια μεγαλύτερη των 2,5 δισ. που έχουν ήδη δανείσει στην Κύπρο και, παρά την άρνησή τους, το κούρεμα των καταθέσεων αναμένεται να τους στερήσει από αυτά ακριβώς τα λεφτά που αρνούνται να δώσουν.

Μιλάμε για Εκδικητικότητα;

Σαφώς. Η Μέρκελ δήλωσε πως πιστεύει ότι το αποτέλεσμα είναι το σωστό και ότι αυτοί που προκάλεσαν την κρίση στην Κύπρο καλούνται τώρα να πληρώσουν.

Οι μικρές χώρες της ευρωζώνης δεν θα πρέπει πλέον να τρέφουν ψευδαισθήσεις για το ποιας αντιμετώπισης θα τύχουν αν τυχόν βρεθούν σε δυσκολία. Η έννοια της “αλληλεγγύης” πάνω στην οποία είχε σχηματιστεί (σε θεωρητικό επίπεδο) η Ευρωζώνη, φαντάζει πλέον ανέκδοτο.

Όταν είσαι το 0,2% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, είναι ευκολότερο να υποστείς εκβιασμούς. Ιδίως όμως, όταν δεν έχεις τη στήριξη κανενός.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργεί κατασταλτικά και ευνοημένοι είναι μόνο οι VIP του Βορρά. Απλούστευση; Τα γεγονότα επιβεβαιώνουν το παραπάνω συμπέρασμα. Η “εικόνα” της Ευρωζώνης έχει δεχτεί το πιο βαρύ πλήγμα μέχρι σήμερα.

Είναι αδιανόητο ο οποιοσδήποτε λαός και φιλολαϊκή κυβέρνηση να στοχεύει στη διατήρηση του κεκτημένου του χρηματοπιστωτικού κέντρου εις βάρος της ανάπτυξης.

Τέλος, αν επιβληθούν μακροπρόθεσμοι περιορισμοί στην εκροή κεφαλαίων, τότε επηρεάζεται το ενιαίο του νομίσματος. Το ευρώ παραμένει στη ζωή, αλλά με χορήγηση μεθαδόνης, την ώρα που η φτωχοποίηση της πάλαι ποτέ μεσαίας τάξης, συνεχίζεται.

Οι Κύπριοι έχουν περάσει πολλά δεινά και θα τα καταφέρουν. Το παράδειγμα της Κύπρου, πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως μάθημα για το τι πρέπει να περιμένουμε από εδώ και στο εξής από την Ε.Ε. σε περιπτώσεις “αντιφρονούντων”. 

*Σε τράπεζες φερέγγυες και αξιόχρεες, με κεφάλαια θετικά και ικανοποιητικές εξασφαλίσεις παραχωρείται ρευστότητα στις τράπεζες της ζώνης του ευρώ μέσω του μηχανισμού ELA (Emergency Liquidity Assistance – Επείγουσα Παροχή Ρευστότητας). Ο μηχανισμός ELA αξιοποιείται σε περιπτώσεις κρίσεων δεδομένου ότι οι κεντρικές τράπεζες έχουν ένα σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν ως νομισματικές αρχές αλλά και στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους για συμβολή στην ομαλή λειτουργία των συστημάτων πληρωμών και στη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

*Ο Χρήστος Δεμέτης είναι δημοσιογράφος. Σπούδασε Επικοινωνία και ΜΜΕ στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου και ολοκλήρωσε το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, “Πολιτισμικές Σπουδές και Ανθρώπινη Επικοινωνία”. Εργάστηκε στον Όμιλο του Πηγάσου. Από τον Μάιο του 2012 βρίσκεται στην 24 Media και αρθρογραφεί στο NEWS247.