Λαϊκισμός, Δημοκρατία, Αριστερά: Η πρόκληση της μεθόδου

«Οι έννοιες», έγραψε ο νομπελίστας φυσικός George Thomson, είναι «ιδέες που ονοματίζονται· καθορίζουν τα ερωτήματα που θέτουμε και τις απαντήσεις που παίρνουμε». Οι μελετητές δημιουργούν λέξεις (εννοιολογούν) για να µας πουν τι «βλέπουν» στην πραγματικότητα, να στρέψουν την προσοχή µας σε ό,τι θεωρούν ενδιαφέρον και κρίσιμο. Είτε όµως το συνειδητοποιούν είτε όχι, αυτό απηχεί τις αξίες τους, τις κανονιστικές και ιδεολογικές τους πεποιθήσεις. Τις αξίες αυτές πρέπει να τις γνωρίζουμε και να τις αποτιμούμε, όµως αυτό για το οποίο τους κρίνουµε είναι τα ερευνητικά αποτελέσματα του έργου τους: το αν και κατά πόσο ο τρόπος µε τον οποίο θέτουν και πραγματεύονται τα ερωτήματα προωθεί και διευρύνει τους γνωστικούς µας ορίζοντες ή –αντίθετα– τους συρρικνώνει.

Με βασικό όπλο αρχές της κλασικής μεθοδολογίας, το βιβλίο αυτό επιχειρεί να αντιμετωπίσει την παρατεταμένη γνωστική δυστοκία που παρατηρείται σε τρεις κομβικές περιοχές της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης: στην τρέχουσα βιομηχανία των «λαϊκιστικών σπουδών», στους τρόπους µε τους οποίους προσεγγίζονται τα προβλήματα της δημοκρατικής λειτουργίας, και στις ερμηνείες που προκρίνονται για να εξηγηθεί η αποτυχία των νέων αριστερών κομμάτων να αντισταθούν στην κατίσχυση του δόγματος ΤΙΝΑ.

Υποστηρίζεται πως ενώ οι κυρίαρχες προσεγγίσεις λειτουργούν ως πρώτης τάξεως ιμάντες μεταβίβασης και διάχυσης των δυο βασικών αξιακών κινήτρων που τις συνέχουν (είτε της νεοσυντηρητικής υπεράσπισης της μεταδημοκρατίας είτε της προβολής του νέου ρεφορμισμού ως της μόνης δυνατής απάντησης στην ολοένα εντεινόμενη συστημική κρίση), εκβάλλουν εντούτοις σε μια κοινωνική επιστήμη µε αποκαρδιωτικά ερευνητικά αποτελέσματα.

Το πρώτο μέρος του βιβλίου αναδεικνύει και καυτηριάζει τα πολλαπλά ερευνητικά αδιέξοδα των κυρίαρχων εννοιολογήσεων του «λαϊκισμού», και εισηγείται την άποψη πως ο όρος είναι χρήσιμο να ονοματίζει τη σημασία «ψευδείς επικλήσεις του λαϊκού». Το δεύτερο μέρος αξιοποιεί την εμπειρία ΣΥΡΙΖΑ, προκειμένου να αναδείξει τη σημασία των περιε­χομένων πολιτικής στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την κρίση των κομμάτων.

Στο πλαίσιο αυτό κατατίθενται επίσης επιχειρησιακά προσανατολισμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος της γραφειοκρατικοποίησης, καθώς και προβληματισμοί αναφορικά µε την πρόκληση της δημοκρατικής επέκτασης και εμβάθυνσης.

Ο Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδης (PhD Columbia 1998) είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Επιστήµης στο Τµήµα Πολιτικής Επιστήµης & Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστηµίου, ∆ιευθυντής του Εργαστηρίου Συγκρουσιακής Πολιτικής (https://lcp.panteion.gr/), και Life Member στο Πανεπιστήμιο του Cambridge (CLH).

Επί σειρά ετών γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης, υπήρξε Senior Member στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (St Peter’s College), Fellow in Politics & History (Tutor in the Arts) στο Πανεπιστήμιο του Cambridge (CHU), Jean Monnet, Fellow στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας και Hannah Seeger Davis στο Πανεπιστήμιο Princeton.

Το έργο του βρίσκεται στην τομή της συγκριτικής πολιτικής κοινωνιολογίας (µε έμφαση τη μελέτη της συγκρουσιακής πολιτικής και των κοινωνικών κινημάτων), της ελληνικής και ευρωπαϊκής εργατικής ιστορίας και της μεθοδολογίας των κοινωνικών επιστημών.

Έχει επιμεληθεί τόμους για την ελληνική δικτατορία, τη συγκριτική μέθοδο στις κοινωνικές επιστήμες, τις μαχητικές συλλογικές δράσεις, και τη δημοκρατία, ενώ τα βιβλία του Στις διαδρομές της ιστοριογραφίας: κριτική επισκόπηση από το πρίσμα της κοινωνικής επιστήμης (2014) και Το κόκκινο νήμα μιας δεκαετίας: αναλύσεις και κείμενα στα χρόνια της κρίσης (2017) εκδόθηκαν αντίστοιχα από την Ιστορική Βιβλιοθήκη των Εκδόσεων Θεμέλιο και τις Εκδόσεις Τόπος.

Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε πολλούς συλλογικούς τόμους και επιστημονικά περιοδικά, όπως: Comparative Politics, Journal of South European Studies, European Journal of Industrial Relations, Journal of Contemporary History, Rivista Italiana di Scienza Politica, Partecipazione e Conflitto, Journal of Modern Greek Studies, Historein, Actuel Marx, καθώς και την Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήµης. Έχει συμμετάσχει ως εισηγητής σε δεκάδες συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Άρθρα του και βιβλιοκριτικές δημοσιεύονται τακτικά στον Τύπο.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις