VAN: Αναλαμβάνει δράση το Παρατηρητήριο για τη Βία Εναντίον των Ανθρώπων της Ενημέρωσης

Το ραντεβού δόθηκε στο κτίριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα το απόγευμα της Τετάρτης, 3 Μαΐου 2017, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου. Μια ημέρα που δεν έχει καθιερωθεί μόνο για να θυμίζει τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι της Ενημέρωσης παγκοσμίως αλλά και μια ημέρα ανάληψης δράσης και πρωτοβουλιών.

Έτσι, το European Communication Institute (ECI) σε συνεργασία με το www.jaj.gr (Journalists about Journalism), και το Πανεπιστήμιο της Βιέννης ( Wien Universität – Media Governance & Industries Research Lab) πήραν πρωτοβουλία και παρουσίασαν τον Ιστότοπο VAN (Violence Against Newspersons), ένα διαδικτυακό παρατηρητήριο με έδρα την Ελλάδα που έχει ως κεντρικό αντικείμενο τη μελέτη της βίας, όλων των ειδών, που ασκείται εις βάρος των ανθρώπων του Τύπου. Το VAN Θα λειτουργεί ως βάση καταχωρίσεων των προσωπικών εμπειριών του κάθε επαγγελματία της ενημέρωσης που έχει δεχθεί βία σε όποια ιεραρχική θέση και αν βρίσκεται, όποια ειδικότητα και αν κατέχει. Μία πλατφόρμα πληροφόρησης, επεξεργασίας και ανάλυσης των περιστατικών βίας εναντίον των ανθρώπων της Ενημέρωσης.

«Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στέκεται κοντά σας, ελπίζουμε σε ανάληψη κι άλλων τέτοιων πρωτοβουλιών», δήλωσε κατά τον χαιρετισμό που απηύθυνε ο Εκπρόσωπος Τύπος στην Αθήνα, Κωνσταντίνος Τσουτσοπλίδης, στεκόμενος στο βιντεοσκοπημένο μήνυμα του προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Antonio Tajani: «Ουσιαστική δημοκρατία δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης».

Τη φιλοσοφία και τις λειτουργίες του VAN παρουσίασε ο επικεφαλής του ECI Μάριο Νόττα, ο οποίος -μεταξύ άλλων- τόνισε: «Όταν απειλείται ένας άνθρωπος που διαχειρίζεται την ενημέρωση ο κοινωνικός αντίκτυπος είναι τεράστιος. Γι’ αυτό αντιλαμβανόμαστε όλα αυτά τα θέματα ως υποθέσεις της δημοκρατίας αυτής καθ’ εαυτής και φυσικά της καθημερινής ποιότητας ζωής μας».

Το ECI τυποποίησε πέντε βασικές κατηγορίες βίας εναντίον των ανθρώπων του Τύπου (Newspersons) που είναι οι ακόλουθες:

Σωματική – φυσική βία. Κάθε τύπου προπηλακισμοί από πολίτες, ομάδες ειδικών συμφερόντων ή πολιτικές, αντιεξουσιαστικές, ομάδες ακραίων πολιτικών απόψεων, ή εκτος ελέγχου ομάδες ενιαίων συμφερόντων, τρομοκρατικές επιθέσεις σε συντάκτες, προσωπικό ενημέρωσης, καμεραμεν, ηχολήπτες, στελέχη, εκδότες, κ.λπ.

Σημειωτική βία (λεκτική και μη). Ύβρεις, υβριστικά δημοσιεύματα, μείωση προσωπικότητας (character assasination), βία που δεν χαρακτηρίζεται ως ‘φυσική’.

Ψυχολογική βία. Δημιουργία επιβαρυντικής ατμόσφαιρας, υπονοούμενα, trolling και bullying κάθε είδους, δημιουργία απειλητικού ή εκφοβιστικού περιβάλλοντος χωρίς ‘ευθεία απειλή’.

Θεσμική βία. Ασκείται ευθέως από μηχανισμό εξουσίας π.χ. μέσω μέλους, στελέχους ή επισήμου εκπροσώπου φορέα εξουσίας, πολιτικού κόμματος, κεντρικής ή περιφερειακής διοίκησης, οργανισμού, κερδοσκοπικού ή άλλου φορέα κλπ. . Επίσης από φορείς όπως γραφείο Τύπου, συνδικαλιστικό σωματείο, αθλητικό φορέα μέσω τυπικώς ή ατύπως εμπλεκόμενου προσώπου που ασκεί εξουσία.

Ιεραρχική (Workplace) Βία. Σχετίζεται με τον εσωτερικό εκφοβισμό (mobbing)  ή άλλες μεθόδους που εφαρμόζονται προς τα κάτω ή και αντίστροφα στη γραμμή Ιεραρχίας, σε έναν φορέα που σχετίζεται με την Ενημέρωση.

Στις διάφορες μορφές βίας κατά των ανθρώπων της Ενημέρωσης αναφέρθηκε η Σίσσυ Αλωνιστιώτου από το Journalists about Journalism επισημαίνοντας ότι η σωματική – φυσική βία είναι μεν η πιο σημαντική, ωστόσο «και οι άλλες μορφές βίας δεν είναι αμελητέες τουλάχιστον ως προς το δημοσιογραφικό αποτέλεσμα». Σημείωσε μάλιστα δύο μορφές βίας που εύκολα ανιχνεύονται τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, τον φόβο και την απαξίωση. «Συγκεκριμένες πολωτικές πολιτικές, ανεργία, ένα πολλές φορές εχθρικό κοινό για τα αισθήματα του οποίου δεν είμαστε άμοιροι ευθυνών, είναι κάποιοι από τους προσδιοριστικούς παράγοντες αυτής της βίας» είπε η κυρία  Αλωνιστιώτου. «Δυστυχώς λοιπόν το VAN δεν είναι απαραίτητο μόνο για τη Ρωσία ή την Τουρκία όπου άνθρωποι συλλαμβάνονται, φυλακίζονται κλπ, το VAN είναι απαραίτητο και για την Ελλάδα».

Από πλευράς του ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΥ Δημήτρης Κουμπιάς έκανε ιδιαίτερη αναφορά στους δημοσιογράφους του Αθλητικού Τύπου καταθέτοντας ότι τελευταία υπάρχουν έντονα φαινόμενα βίας κατά αθλητικών συντακτών, όπως ξυλοδαρμούς σε μικρά γήπεδα ή ακόμα κι έξω από τα σπίτια τους ή τους χώρους εργασίας τους, και κάλεσε το VAN να διερευνήσει περαιτέρω και να συμπεριλάβει το συγκεκριμένο θέμα στα ιδιαίτερα ευρήματα της έρευνάς τους.

Την πρωτοβουλία χαιρέτισαν οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Ξυδάκης, της ΝΔ, Νίκος Δένδιας και του Ποταμιού, Γιώργος Αμυράς, καθώς και ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ, Παύλος Χρηστίδης.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης πολιτικοί, ακαδημαϊκοί και επαγγελματίες δημοσιογράφοι τοποθετήθηκαν και αντάλλαξαν απόψεις. Το παρόν έδωσαν μεταξύ άλλων οι κκ Κώστας Γιαννακίδης, Ιάσων Πιπίνης, Γιώργος Καμπουράκης, Γιώργος Μελιγγώνης, Βασίλης Βασιλόπουλος, Πάσχος Μανδραβέλης, Κωνσταντίνα Δημητρούλη, Λεωνίδας Αντωνόπουλος, Γιάννης Ριζόπουλος, Πέτρος Μποτσαράκος, Σπύρος Καπράλος, Χρήστος Νικολαρέας, Γιώργος Παπαδάκης, Γιώργος Γκαντζιάς, φοιτητές και νέοι πτυχιούχοι Δημοσιογραφίας κι Επικοινωνίας.