Επισιτιστική κρίση: Αντίστροφη μέτρηση για τις πρώτες εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών – Κραυγή αγωνίας από αρκετές χώρες

Η Ουκρανία και η Ρωσία υπέγραψαν την Παρασκευή (22/07) στην Κωνσταντινούπολη δύο χωριστές συμφωνίες με την Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη για την εξαγωγή σιτηρών και γεωργικών προϊόντων μέσω της Μαύρης Θάλασσας.

Μέσω της συμφωνίας αυτής, ανοίγει ο δρόμος στην Ουκρανία, τον πέμπτο μεγαλύτερο εξαγωγέα σιταριού στον κόσμο και σημαντικό εξαγωγέα καλαμποκιού και κριθαριού, να απελευθερώσει εκατομμύρια τόνους σιτηρών για πρώτη φορά μετά από σχεδόν πέντε μήνες και ενδεχομένως να αποτραπεί μια πιθανή παγκόσμια επισιτιστική κρίση.

Στόχος φυσικά είναι να εξασφαλιστεί η διέλευση σιτηρών και βασικών αγαθών, όπως το ηλιέλαιο, από τρία ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, συμπεριλαμβανομένης της Οδησσού, ακόμη και όταν ο πόλεμος συνεχίζει να μαίνεται σε άλλα σημεία της χώρας.

Παράλληλα, καλλιεργείται η ελπίδα ότι η εξαγωγή σιτηρών θα μετριάσει την επισιτιστική κρίση, αποτελώντας μία ζωτικής σημασίας εξέλιξη για συγκεκριμένες χώρες του κόσμου, οι οποίες, σύμφωνα με την Washington Post μετρούν τις “πληγές τους”, αφού εκεί, οι επιπτώσεις της κρίσης των σιτηρών έχουν γίνει ιδιαίτερα αισθητές.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η Νιγηρία, η πολυπληθέστερη χώρα της Αφρικής, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές σιτηρών, καθώς, το σιτάρι αποτελεί σημαντικό μέρος της διατροφής των ανθρώπων στη χώρα. Ωστόσο, μόλις το 1% της ετήσιας κατανάλωσης παράγεται εντός συνόρων. Με το 43% των Νιγηριανών να ζουν κάτω από το όριο της φτώχιας, ο υποσιτισμός έχει επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη πολλών παιδιών κάτω των 5 ετών, σύμφωνα με στοιχεία της κυβέρνησης από το 2018.

Την ίδια ώρα, χώρες όπως η Σομαλία, η Αιθιοπία, αλλά και η Κένυα, που έχουν υποστεί σοβαρές επιπτώσεις από την Κλιματική Αλλαγή και την ξηρασία αντιμετωπίζουν τεράστια ανασφάλεια στην πρόσβασή τους σε τρόφιμα. Στη Σομαλία, οι μάχες μεταξύ της κυβέρνησης και των μαχητών της αλ-Σαμπάμπ που συνδέεται με την Αλ Κάιντα συνεχίζουν να οδηγούν σε εσωτερικό εκτοπισμό πληθυσμών, ενώ στην Αιθιοπία η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Άμπι Άχμεντ μάχεται ενάντια στου αντάρτες από τη βόρεια περιοχή του Τιγκράι από το 2020. Έτσι, πάνω από 9 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ζητήσει επισιτιστική αρωγή εξαιτίας του πολέμου, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι έχουν βρεθεί κατά περιόδους στα πρόθυρα λιμού.

Σε καλύτερη ασφαλώς κατάσταση είναι η Αίγυπτος, η χώρα με τα υψηλότερα επίπεδα εισαγωγών σιταριού, το 80% των οποίων προερχόταν από τη Ρωσία και την Ουκρανία πριν τον πόλεμο. Ο λιμός δεν αποτελεί ανησυχία εκεί, όπως ανέφερε ο Ντέιβιντ Λαμπόρντ, ανώτερος ερευνητής στο Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για την Πολιτική των Τροφίμων, ωστόσο οι ανησυχίες σχετίζονται με το κόστος της “διατήρησης των προγραμμάτων κοινωνικής ασφάλειας ώστε να αποφευχθεί η πολιτική αστάθεια”, όπως είπε ο Λαμπόρντ.

Να σημειωθεί πως οι υψηλές τιμές στα τρόφιμα ήταν μια από τις οικονομικές παθογένειες που οδήγησαν στην Αραβική Άνοιξη το 2011. Επιπλέον, αυτή η αύξηση των τιμών που αφορούσαν το ψωμί και άλλα αγαθά στην Αίγυπτο το 1970 οδήγησε σε εξεγέρσεις που ανάγκασαν την κυβέρνηση να αλλάξει γραμμή πλεύσης.

Στην Υεμένη, τέλος, το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP) παρείχε ήδη τρόφιμα σε 13 εκατομμύρια ανθρώπους στην Υεμένη, όπου ο μακροχρόνιος εμφύλιος πόλεμος έχει οδηγήσει σε αύξηση τις τιμές των τροφίμων και των καυσίμων και έχει προκαλέσει μια ευρεία επισιτιστική κρίση.

Η υπηρεσία αγοράζει συνήθως από την Ουκρανία τη μισή ποσότητα σιταριού που προορίζεται για επισιτιστική βοήθεια. Σε μια περίοδο που όλο και περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο χρειάζονται στήριξη, το κόστος για την παροχή της έχει αυξηθεί, με αποτέλεσμα να απειλείται η βιωσιμότητα του προγράμματος. Το WFP ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι αναστέλλει μέρος της παροχής επισιτιστικής βοήθειας στο Νότιο Σουδάν διότι στέρεψε η χρηματοδότηση.

Τι προβλέπει η συμφωνία

Σύμφωνα με αξιωματούχους του ΟΗΕ, στο πλαίσιο της συμφωνίας που συνήφθη μεταξύ Κιέβου και Μόσχας θα ισχύουν τα παρακάτω:

• Ένας συνασπισμός Τούρκων, Ουκρανών και προσωπικού του ΟΗΕ θα παρακολουθεί τη φόρτωση σιτηρών σε πλοία στα ουκρανικά λιμάνια, προτού πλοηγηθούν σε μια προσχεδιασμένη διαδρομή μέσω της Μαύρης Θάλασσας, η οποία παραμένει σε μεγάλο βαθμό ναρκοθετημένη από τις ουκρανικές και ρωσικές δυνάμεις.

• Ουκρανικά πλοία θα καθοδηγούν εμπορικά σκάφη που μεταφέρουν τα σιτηρά προκειμένου να πλοηγηθούν στις ναρκοθετημένες περιοχές γύρω από την ακτογραμμή χρησιμοποιώντας έναν χάρτη ασφαλών καναλιών που παρέχεται από την ουκρανική πλευρά.

• Στη συνέχεια, τα πλοία θα διασχίζουν τη Μαύρη Θάλασσα προς τα στενά του Βοσπόρου της Τουρκίας ενώ θα παρακολουθούνται στενά από ένα κοινό συντονιστικό κέντρο στην Κωνσταντινούπολη, το οποίο θα περιλαμβάνει εκπροσώπους από τον ΟΗΕ, την Ουκρανία, τη Ρωσία και την Τουρκία.
• Τα πλοία που εισέρχονται στην Ουκρανία θα επιθεωρούνται υπό την επίβλεψη του ίδιου κοινού κέντρου συντονισμού για να διασφαλιστεί ότι δεν φέρουν όπλα ή αντικείμενα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να επιτεθούν στην ουκρανική πλευρά.
• Η ρωσική και η ουκρανική πλευρά συμφώνησαν να αποκλείσουν επιθέσεις σε οποιοδήποτε από τα εμπορικά σκάφη ή λιμάνια που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία μεταφοράς ζωτικής σημασίας σιτηρών, ενώ παρατηρητές του ΟΗΕ και της Τουρκίας θα είναι παρόντες στα ουκρανικά λιμάνια για να οριοθετήσουν περιοχές που προστατεύονται από τη συμφωνία.

ΟΗΕ: Οι πρώτες εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών ίσως πραγματοποιηθούν αυτή την εβδομάδα

Την Τετάρτη, υψηλόβαθμος Τούρκος αξιωματούχος δήλωσε πως το πρώτο πλοίο είναι πιθανό να αναχωρήσει από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας σε μερικές ημέρες.

Το κοινό κέντρο συντονισμού (JCC) στην Κωνσταντινούπολη θα επιβλέψει τις αναχωρήσεις από τρία ουκρανικά λιμάνια στα οποία τα πλοία θα πρέπει να παρακάμψουν τις νάρκες, και θα διενεργήσει επιθεωρήσεις στα εισερχόμενα πλοία για όπλα. Όλα τα πλοία διέρχονται μέσω τουρκικών υδάτων.

Τούρκος αξιωματούχος δήλωσε πως όλες οι λεπτομέρειες έχουν επιλυθεί, περιλαμβανομένης μιας ασφαλής διαδρομής πλοίων που δεν θα απαιτεί την εκκαθάριση των θαλάσσιων ναρκών.

“Δεν θα πάρει περισσότερο από μερικές ημέρες. Φαίνεται πως τα πρώρα σιτηρά θα φορτωθούν αυτή την εβδομάδα και η εξαγωγή τους από την Ουκρανία θα λάβει χώρα”, είπε ο αξιωματούχος, που ζήτησε ανωνυμία.

Η συμφωνία τέθηκε σχεδόν αμέσως σε κίνδυνο όταν η Ρωσία εξαπέλυσε πυραύλους κρουζ στο λιμάνι της Οδησσού, το μεγαλύτερο της Ουκρανίας, το πρωί του Σαββάτου, μόλις 12 ώρες μετά την τελετή υπογραφής στην Κωνσταντινούπολη.

Όμως τόσο η Μόσχα όσο και το Κίεβο έχουν πει ότι θα προχωρήσουν με τη συμφωνία — την πρώτη σημαντική διπλωματική εξέλιξη στη σύγκρουση, που διανύει τώρα τον έκτο μήνα.

Όλα τα μέρη θα διορίσουν εκπροσώπους στo JCC για να παρακολουθούν την εφαρμογή της συμφωνίας.

Η Ουκρανία και η Ρωσία εξήγαγαν περίπου το ένα τρίτο των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις