Γαλλία: “Δώρο” στη Λεπέν η πολιτική αστάθεια και οι αναταραχές

Το βράδυ της Δευτέρας, πραγματοποιήθηκαν στη Γαλλία πάρτι με σύνθημα «Αντίο, Μπαϊρού» («Bye-bye Bayrou»), καθώς ο Φρανσουά Μπαϊρού, ο πρώην πλέον πρωθυπουργός της Γαλλίας, εκδιώχθηκε με συντριπτική πλειοψηφία σε ψήφο εμπιστοσύνης στο κοινοβούλιο για τα σχέδιά του για λιτότητα. Ο Μπαϊρού, ο τρίτος Γάλλος πρωθυπουργός που παραιτήθηκε μέσα σε ένα χρόνο, παρέμεινε στη θέση του μόλις εννέα μήνες. Ο προκάτοχός του, Μισέλ Μπαρνιέ, είχε ανατραπεί μετά από μόνο τρεις μήνες.

Εικοσιτέσσερις ώρες μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης, η «περιστρεφόμενη πόρτα» άνοιξε ξανά και ο Εμανουέλ Μακρόν διόρισε διάδοχο: τον 39χρονο υπουργό Άμυνας και στενό συνεργάτη του προέδρου, Σεμπαστιάν Λεκορνού. Ήταν μια ασυνήθιστα γρήγορη κίνηση από τον Μακρόν για να καλύψει το κενό και να κατευνάσει το κλίμα εξέγερσης στη χώρα. Αλλά ενδέχεται να μην είναι αρκετή.

Πολύ θα εξαρτηθεί από το πόσο ευρέως θα ακολουθηθεί το κάλεσμα για εθνικό «μπλοκάρισμα» των μεταφορών και άλλων υπηρεσιών από μια νέα βάση διαμαρτυρίας με την ονομασία Bloquons Tout! («Μπλοκάρουμε Τα Πάντα!»).

Ο νέος πρωθυπουργός ανέλαβε εν μέσω συγκρούσεων στους δρόμους με την αστυνομία, καμένων κάδων, οδοφραγμάτων και καθυστερήσεων στις συγκοινωνίες. Κάποιες περιφερειακές σιδηροδρομικές γραμμές δεν λειτουργούν. Τα κύρια συνδικάτα κάλεσαν επίσης σε κινητοποιήσεις στις 18 Σεπτεμβρίου.

Το κίνημα «Μπλοκάρουμε Τα Πάντα!», που οργανώθηκε ανώνυμα διαδικτυακά το καλοκαίρι και στη συνέχεια υποστηρίχθηκε από ορισμένα αριστερά κόμματα, είναι χωρίς ηγέτη, όπως και το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων» του 2018.

Ωστόσο, οι αναλυτές επισημαίνουν ότι δεν είναι εύκολο να γίνουν άμεσες συγκρίσεις με τα «κίτρινα γιλέκα». «Το ιδεολογικό και κοινωνιολογικό προφίλ του κινήματος είναι δύσκολο να καθοριστεί», λέει ο Πιέρ Περσεΐγλ, καθηγητής νεότερης ευρωπαϊκής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Γουόρικ. «Η πολιτική κατάσταση εξελίσσεται και ίσως μέσα σε εβδομάδες να ξέρουμε αν το νέο κίνημα είναι πυροτέχνημα ή προάγγελος μιας μαζικής κοινωνικής εξέγερσης».

Σε κλίμα ανησυχίας για το κόστος ζωής και απογοήτευσης για την παρακμή των δημόσιων υπηρεσιών, κάθε νέο κίνημα διαμαρτυρίας έχει αρκετή οργή για να αντλήσει υποστήριξη. Όμως, σύμφωνα με τον Περσεΐγλ, «η οργή δεν είναι το πιο προβληματικό στοιχείο της σημερινής απογοήτευσης. Το πιο ανησυχητικό είναι η βαθμιαία αποστασιοποίηση από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και η μείωση της εμπιστοσύνης στη δημοκρατία ως σύστημα. Αν το «Μπλοκάρουμε Τα Πάντα!» δεν εξελιχθεί σε μαζικό και διαρκές κοινωνικό κίνημα, αυτή μπορεί να είναι η αιτία».

Ένα δώρο στη Μαρίν Λεπέν

Η κατεύθυνση που θα πάρουν οι πολιτικές αναταραχές μπορεί να κριθεί στους δρόμους αν ο Μακρόν αρνηθεί να διαπραγματευτεί με την Αριστερά και αν οι σημερινές διαδηλώσεις κλιμακωθούν. Η κρίση στη Γαλλία μπορεί να έχει αντίκτυπο σε όλη την Ευρώπη. Η γαλλική οικονομία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στην ευρωζώνη και η χώρα διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην υποστήριξη της Ουκρανίας. Ο Μακρόν βρίσκεται σε αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ για την αναγνώριση της Παλαιστίνης. Η συνεχής αστάθεια της Γαλλίας θα μπορούσε να έχει και μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, ενώ, όπως αναφέρει ο Guardian, είναι «δώρο στη Μαρίν Λεπέν». Η υποστήριξη στο εθνικιστικό-ακροδεξιό κόμμα της Λεπέν, Εθνικό Συναγερμό, ανέρχεται περίπου στο 33% και ένας συνασπισμός ακροδεξιών/συντηρητικών φαντάζει όλο και πιο πιθανός – ιδιαίτερα, όπως λέει ο Περσεΐγλ, αν υπάρξει περαιτέρω διάσπαση στην Αριστερά.

Μια ακροδεξιά άνοδος στη Γαλλία θα ήταν το ντόμινο αυτής της ιστορίας που οι άλλοι ευρωπαίοι ηγέτες φοβούνται.