Γιατί οι συγκρούσεις στο Σουδάν προκαλούν “πονοκέφαλο” σε όλο τον κόσμο

Οι εχθροπραξίες στο Σουδάν είναι ένα από τα σημαντικότερα θέματα παγκοσμίως τις τελευταίες μέρες και όχι άδικα. Αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στον χάρτη για να καταλάβουμε για ποιους λόγους οι εξελίξεις εκεί έχουν συγκεντρώσει τα βλέμματα τόσων χωρών από όλο τον πλανήτη.

Το Σουδάν όχι μόνο είναι μια τεράστια σε έκταση χώρα, η τρίτη μεγαλύτερη στην Αφρική αλλά εκτείνεται επίσης σε μια ασταθή και γεωπολιτικά ζωτικής σημασίας περιοχή. Ό,τι συμβαίνει στρατιωτικά ή πολιτικά στην πρωτεύουσα, Χαρτούμ, επηρεάζει μερικά από τα πιο ευάλωτα μέρη της αφρικανικής ηπείρου.

Η χώρα διασχίζεται από τον ποταμό Νείλο, ο οποίος καθιστά τη μοίρα του Σουδάν σχεδόν υπαρξιακής σημασίας. Κατάντη, υπάρχει η Αίγυπτος που διψάει για νερό και προς τα ανάντη, είναι η περίκλειστη Αιθιοπία με τα φιλόδοξα υδροηλεκτρικά της σχέδια που επηρεάζουν πλέον τη ροή του ποταμού.

Το Σουδάν συνορεύει με επτά χώρες συνολικά, η καθεμία με προκλήσεις ασφαλείας που είναι συνυφασμένες με την πολιτική του Χαρτούμ.

Τα προβλήματα στην περιοχή του δυτικού Νταρφούρ του Σουδάν σχεδόν αναπόφευκτα εξαπλώνονται στο γειτονικό Τσαντ και αντίστροφα. Όπλα και μαχητές από το επιρρεπές σε πραξικοπήματα Τσαντ και από την κατεστραμμένη από τον πόλεμο Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, συχνά περνούν ελεύθερα τα σύνορα της περιοχής. Το ίδιο έχει αποδειχθεί ότι ισχύει και για τη Λιβύη, στα βορειοδυτικά.

Το Σουδάν συνορεύει με την περιοχή Τιγκράι της βόρειας Αιθιοπίας, η οποία μόλις πρόσφατα βγήκε από μια εξαντλητική σύγκρουση που περιελάμβανε έναν άλλο απρόβλεπτο γείτονα, την απομονωμένη και άκρως στρατιωτικοποιημένη αυτοκρατορία της Ερυθραίας. Υπάρχει επίσης ένταση σε άλλα μέρη της Αιθιοπίας και των κοινών -και κατά τόπους, αμφισβητούμενων- συνόρων με το Σουδάν.

Στα νότια, το Σουδάν αντιμετωπίζει ένα σχετικά νέο έθνος, το Νότιο Σουδάν, το οποίο αποσχίστηκε επίσημα από τον βόρειο γείτονά του το 2011 μετά από έναν από τους μεγαλύτερους και πιο αιματηρούς εμφύλιους πολέμους της Αφρικής. Αυτά τα σύνορα, επίσης, παραμένουν ασταθή.

Το Νότιο Σουδάν γρήγορα κατέληξε σε ένα είδος ευρείας κλίμακας εμφύλιου πολέμου, κατάληξη που κάποιοι φοβούνται ότι μπορεί να έχει και το Σουδάν. Μετά την ανεξαρτησία, το Νότιο Σουδάν πήρε τα περισσότερα από τα πολύτιμα κοιτάσματα πετρελαίου της περιοχής, αφήνοντας το Σουδάν πολύ φτωχότερο και συμβάλλοντας, έμμεσα, στην τρέχουσα κρίση στο Χαρτούμ, καθώς αντίπαλες στρατιωτικές ομάδες αγωνίζονται τώρα για τον έλεγχο των συρρικνούμενων οικονομικών πόρων, όπως ο χρυσός και η γεωργία.

Ο μεγάλος στόχος της Ρωσίας στο Σουδάν και η διαβόητη Wagner

Ως μέρος αυτού της μάχης, οι στρατηγοί του Σουδάν, οι οποίοι πάντα θεωρούνταν ευρέως διεφθαρμένοι, αναζήτησαν ξένους εταίρους. Για τη γεωργία, αυτό σήμαινε να προσκληθούν τα κράτη του Κόλπου να επενδύσουν στο τεράστιο και σχετικά υποχρησιμοποιημένο πλούσιο έδαφος που συνορεύει με τον ποταμό Νείλο.

Όσον αφορά τον χρυσό, φαίνεται να έχουν γίνει σκοτεινές συμφωνίες με τον διαβόητο όμιλο Wagner της Ρωσίας, ο οποίος κατηγορείται για λαθρεμπόριο χρυσού από το Σουδάν. Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ κατηγόρησε τον επικεφαλής της Wagner, Γεβγκένι Πριγκόζιν, ότι «εκμεταλλεύεται τους φυσικούς πόρους του Σουδάν για προσωπικό όφελος και διαδίδει κακόβουλη επιρροή» στο διαδίκτυο μέσω της «φάρμας τρολ» του.

Τα συμφέροντα της Ρωσίας στη χώρα και την περιοχή προχωρούν πολύ πιο πέρα. Η ακτογραμμή του ανατολικού Σουδάν έχει θέα στην Ερυθρά Θάλασσα. Το Κρεμλίνο, εδώ και χρόνια, επιδιώκει να δημιουργήσει μια στρατιωτική βάση στο Πορτ Σουδάν, δίνοντας στα πολεμικά του πλοία πρόσβαση και επιρροή σε έναν από τους πιο πολυσύχναστους και αμφισβητούμενους θαλάσσιους δρόμους του κόσμου. Η Μόσχα έφτασε κοντά στην οριστικοποίηση μιας συμφωνίας για τη βάση με τη στρατιωτική κυβέρνηση του Σουδάν, η οποία κατέλαβε την εξουσία το 2021 με πραξικόπημα.

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ένα ευρύ φάσμα κυβερνήσεων επιδιώκει τώρα να επηρεάσει τα γεγονότα στο Σουδάν.

Προς το παρόν, η εστίαση φαίνεται να είναι στον τερματισμό της μάχης μεταξύ του στρατού και της παραστρατιωτικής ομάδας RSF προτού εξαπλωθεί περαιτέρω και απειλεί να εξελιχθεί από μια σχετικά απλή μάχη εξουσίας σε έναν πιο περίπλοκο εμφύλιο πόλεμο.

Πέρα από αυτό, ορισμένες ξένες κυβερνήσεις επιθυμούν να βοηθήσουν στην καθοδήγηση του Σουδάν προς τη δημοκρατία που πολλοί ήλπιζαν ότι θα μπορούσε να ακολουθήσει την ανατροπή, το 2019, του βάναυσου ηγεμόνα της χώρας, Ομάρ αλ-Μπασίρ.

Αλλά άλλα κράτη μπορεί να προτιμήσουν να στηρίξουν έναν άλλο ισχυρό άνδρα και να ματαιώσουν τη βούληση του σουδανικού λαού, που περίμενε δεκαετίες τη χώρα του, έναν από τους “γίγαντες” της Αφρικής, να πάρει τη θέση που της αξίζει.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις