Υποχρεωτικοί εμβολιασμοί: Προς κατάργηση στις ΗΠΑ, παγκόσμια ανησυχία

Ιδιαίτερη ανησυχία προκάλεσε η απόφαση του υπουργού Υγείας των ΗΠΑ, Robert F. Kennedy Jr., να “τινάξει” στον αέρα όλο το πρόγραμμα υποχρεωτικών εμβολιασμών στη χώρα. Συγκεκριμένα, ο Robert F. Kennedy Jr. αποφάσισε να απολύσει όλα τα μέλη της “Advisory Committee on Immunization Practices” (ACIP), της επιτροπής δηλαδή που συμβουλεύει για την ασφάλεια και το πότε πρέπει να γίνονται τα παιδικά εμβόλια.

Η νέα επιτροπή σχεδιάζει να διαμορφώσει εργασιακές ομάδες που θα μελετήσουν το υπάρχον πρόγραμμα εμβολιασμών, δηλαδή πότε θα χορηγείται κάθε δόση, πόσες δόσεις πρέπει να χορηγούνται, και λοιπές λεπτομέρειες που θα γίνουν γνωστές μέσα στο επόμενο διάστημα. Ο RFK Jr. είναι φυσικά μακροχρόνιος επικριτής των εμβολίων. Σε ανάρτησή του τον Ιούλιο στο X, χαρακτήρισε το πρόγραμμα υποχρεωτικών εμβολιασμών ως “διεφθαρμένο”. Υποσχόμενος να “διορθώσει τα πράγματα” προσέλαβε τον δικηγόρο Andrew Downing, γνωστό για αγωγές κατά κατασκευαστών εμβολίων. Ο Kennedy έχει συμμετάσχει και ο ίδιος σε αγωγές κατά της Merck για το εμβόλιο HPV Gardasil.

Μία από τις φερόμενες αλλαγές που ενδέχεται να κάνει ο Kennedy είναι να προσθέσει τον αυτισμό στη λίστα του Vaccine Injury Table, παρά τις επανειλημμένες επιστημονικές έρευνες που καταδεικνύουν ξεκάθαρα πως δεν υπάρχει σύνδεση των εμβολίων με πρόκληση αυτισμού. Ο Kennedy έχει παραγγείλει μάλιστα μια αναφορά για τα αίτια του αυτισμού, που αναμένεται τον Σεπτέμβριο, γραμμένη από τον David Geier, γνωστό αντιεμβολιαστή.

Στην ατζέντα της νέας επιτροπής του CDC (την οποία ο Kennedy αναδιάρθρωσε, απολύοντας όλα τα μέλη και διορίζοντας 7 νέους, αρκετοί εκ των οποίων έχουν εκφράσει αντιεμβολιαστικές θέσεις) βρίσκονται εμβόλια όπως το ηπατίτιδας Β (για νεογέννητα) και το MMRV (ιλαρά, παρωτίτιδα, ερυθρά, ανεμοβλογιά) για παιδιά κάτω των 5 ετών.

Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή έντονο σκεπτικισμό. “Οι Αμερικανοί πρέπει να ανησυχούν», δήλωσε ο Nirav Shah πρώην αναπληρωτής διευθυντής του CDC και τώρα επισκέπτης καθηγητής στο Colby College, μιλώντας στον Guardian. “Όλες αυτές οι κινήσεις μας αφήνουν λιγότερο ασφαλείς, και συμβαίνουν σε μια περίοδο αυξανόμενων απειλών για τη δημόσια υγεία”, είπε. Ανάμεσα σε αυτούς που απομακρύνθηκαν ήταν και ο ελληνικής καταγωγής, Demetre Daskalakis.

Ο Michael Osterholm, διευθυντής του Κέντρου Έρευνας και Πολιτικής για τις Λοιμώδεις Νόσους στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, πρόσθεσε ότι η απώλεια “έμπειρων, παγκοσμίου κλάσης» ειδικών στο CDC συνδέεται άμεσα με «την αποτυχημένη ηγεσία των ακραίων” που βρίσκονται επικεφαλής του Υπουργείου Υγείας (HHS).

Η νέα συμβουλευτική επιτροπή για τους εμβολιασμούς (ACIP) πρόκειται πλέον να συνεδριάσει για να επανεξετάσει συστάσεις σχετικά με τα εμβόλια ρουτίνας στα παιδιά, όπως για την ηπατίτιδα Β και τον HPV.

Η στρατηγική “Make Our Children Healthy Again”, που ανακοινώθηκε την Τρίτη από τον Kennedy, θεωρητικά στοχεύει στη “σωστή επικοινωνία ασθενή με τους γιατρούς, ώστε να λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις για την υγεία τους”, δίνοντας έμφαση στην “καθαρή, ειλικρινή πληροφόρηση και την προσωπική επιλογή”.

Ο Kennedy έχει επίσης περιορίσει την πρόσβαση στα εμβόλια Covid, διαθέτοντάς τα μόνο σε άτομα “υψηλού κινδύνου”, παρότι λέει ότι “οποιοσδήποτε μπορεί να τα πάρει”. Στην πράξη όμως, έχει ήδη αφαιρέσει τη σύσταση για εγκύους, καθιστώντας δυσκολότερη την πρόσβαση τους. Αυτό σημαίνει ότι κάποιοι γιατροί ή φαρμακοποιοί δεν θα τα χορηγούν, και οι ασφαλιστικές (ακόμη και το Medicaid) ίσως να μην τα καλύπτουν, καθώς δεσμεύονται από τις συστάσεις της ACIP.

Ο Kennedy έχει χαρακτηρίσει το CDC “βόθρο διαφθοράς” και το εμβόλιο για την Covid “το πιο θανατηφόρο που έχει φτιαχτεί ποτέ”. Κατά τη διάρκεια της χειρότερης επιδημίας ιλαράς εδώ και δεκαετίες, παρουσίασε τον εμβολιασμό ως “προσωπική επιλογή”. Έχει επίσης περικόψει εκατομμύρια δολάρια από την έρευνα για τα εμβόλια mRNA

Ο Ντόναλντ Τραμπ, νωρίτερα αυτόν τον μήνα, υπερασπίστηκε τα εμβόλια για την Covid και την πολιομυελίτιδα, αλλά έχει παραχωρήσει στον Κένεντι τον πλήρη έλεγχο της ατζέντας υγείας της χώρας.

Ο εκτελών χρέη διευθυντή του CDC, Jim O’Neill, έχει υπόβαθρο στις επενδύσεις βιοτεχνολογίας αλλά χωρίς ιατρική ή δημόσια υγειονομική εκπαίδευση.

Σημειώνεται πως η Φλόριντα ανακοίνωσε πως θα είναι η πρώτη που θα καταστήσει τους εμβολιασμούς προαιρετικούς, παρομοιάζοντας το καθεστώς της υποχρεωτικότητας μιας σειράς εμβολιασμών για την εγγραφή των παιδιών στα σχολεία με “καθεστώς δουλείας”.

Ορισμένες τοπικές υγειονομικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των κομητειών του Λος Άντζελες, του Όραντζ και του Σαν Φρανσίσκο, υποστηρίζουν τις οδηγίες του Υπουργείου Δημόσιας Υγείας της Καλιφόρνια για τα εμβόλια. Σημαντικές πιέσεις δέχονται πάντως στη Wall Street οι μετοχές των φαρμακευτικών εταιρειών εμβολίων covid, όπως και η Pfizer, η Moderna και η Novavax, μετά από δημοσίευμα που ανέφερε ότι αξιωματούχοι υγείας της κυβέρνησης Τραμπ σχεδιάζουν να συνδέσουν τα εμβόλια κατά του κορονοϊού με τον θάνατο 25 παιδιών.

Μια δημοσκόπηση των Reuters/Ipsos έδειξε ότι μόνο 1 στους 4 Αμερικανούς πιστεύει ότι οι συστάσεις για λιγότερα εμβόλια από την κυβέρνηση Τραμπ βασίστηκαν σε επιστημονικά στοιχεία και γεγονότα.

Αξίζει να σημειωθεί πως μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο JAMA Health Forum (2025) εκτιμά ότι μεταξύ 2020-2024, τα εμβόλια COVID-19 προκάλεσαν την αποσόβηση περίπου 2,533,000 θανάτων παγκοσμίως. Η ίδια μελέτη υπολόγισε επίσης ότι σώθηκαν περίπου 14,8 εκατ. έτη ζωής (life-years saved). Πλήθος μελετών έχουν καταδείξει ότι τα εμβόλια Covid με τεχνολογία mRNA, όπως αυτά των Pfizer και Moderna, είναι ασφαλή και αποτελεσματικά, με σοβαρές παρενέργειες να καταγράφονται σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις.

Οι δε ειδικοί δημόσιας υγείας και οι υποστηρικτές των εμβολίων δήλωσαν στο POLITICO ότι εάν η ACIP επιλέξει να “αποδυναμώσει τις συστάσεις”, αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει περαιτέρω σύγχυση στους Αμερικανούς, να βοηθήσει στην ομαλοποίηση πολιτικών αποφάσεων που δεν βασίζονται κοντά στην επιστήμη και να αποτελέσει ένα ακόμη πλήγμα κατά του συστήματος δημόσιας υγείας των ΗΠΑ.

“Είναι κλισέ ότι οι μολυσματικές ασθένειες δεν γνωρίζουν σύνορα, αλλά είναι αλήθεια ότι η παγκόσμια ετοιμότητά μας και η αντίδρασή μας στις μολυσματικές ασθένειες βασίζεται σε μια ισχυρή παρουσία των ΗΠΑ και στη δέσμευση των ΗΠΑ στον εμβολιασμό, από την έρευνα έως την ανάπτυξη και την εφαρμογή”, πρόσθεσε στη Washington Post ο Jason L. Schwartz, καθηγητής δημόσιας υγείας στο Yale. “Έτσι, η σταθερή αποδυνάμωση της υποστήριξης της κυβέρνησης των ΗΠΑ για όλες τις πτυχές του εμβολιασμού θα αποδυναμώσει αναπόφευκτα την αντίδρασή μας στις ασθένειες που μπορούν να προληφθούν με εμβόλια σε όλο τον κόσμο”.

Οι δε βετεράνοι των εμβολίων, όπως ο κ. Ροντρίγκες, ο οποίος έχει περάσει 40 χρόνια στη UNICEF, ανησυχούν για χώρες όπως η Παπούα Νέα Γουινέα, όπου η επανεμφάνιση της πολιομυελίτιδας πριν από λίγα χρόνια απαιτούσε έξι γύρους εμβολιασμού και πολλά εκατομμύρια δολάρια για τον έλεγχό της.

Πάντως, η αδερφή και ο ανιψιός του υπουργού Υγείας του Τραμπ λένε ότι πρέπει να παραιτηθεί επειδή ως πολέμιος των mRNA εμβολίων κατά της Covid-19 “συνιστά απειλή για την υγεία των Αμερικανών”.