Μυστική συμφωνία για τις παράνομες δραστηριότητες της CIA

Μια μυστική συμφωνία συνήφθη το 2001 ανάμεσα στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, η οποία επέτρεπε στη CIA να φυλακίζει στην Ευρώπη υπόπτους για τρομοκρατία, αποκάλυψε την Παρασκευή ο Ντικ Μάρτι,  ειδικός εισηγητής του Συμβουλίου της Ευρώπης. Στη δεύτερη έκθεσή του για τις παράνομες δραστηριότητες της CIA στην Ευρώπη, ο Ελβετός γερουσιαστής αναφέρει πως συνεργασίες, τόσο “δημόσιες” όσο και “μυστικές” αναπτύχθηκαν ανάμεσα στις ΗΠΑ και τους συμμάχους του στο ΝΑΤΟ στη βάση μιας συμφωνίας που συνήφθη στις 4 Οκτωβρίου 2001. Η συμφωνία χρησίμευσε επίσης ως “πλατφόρμα για διμερείς συμφωνίες που ήταν κι αυτές, εννοείται, μυστικές”, σύμφωνα με τον Μάρτι.

Μεταξύ των συγκεκριμένων μέτρων, περιλαμβάνονταν “γενικές άδειες υπερπτήσεων για αμερικανικές στρατιωτικές πτήσεις που σχετίζονταν με επιχειρήσεις κατά της τρομοκρατίας”, καθώς και η προσφορά “αρωγής” προς κράτη που αντιμετωπίζουν τρομοκρατικές απειλές.

Σύμφωνα με τον Μάρτι, ο πρώην πρόεδρος της Πολωνίας Αλεξάντρ Κβασνιέφσκι “γνώριζε και είχε εγκρίνει” το ρόλο της χώρας του στις μυστικές δραστηριότητες κράτησης υπόπτων που γίνονταν από τη CIA στην πολωνική επικράτεια. Ο πρώην πρόεδρος της Ρουμανίας Ίον Ιλιέσκου είχε από την πλευρά του διαπραγματευτεί και υπογράψει στις 30 Οκτωβρίου 2001 μια συμφωνία με τις ΗΠΑ που προέβλεπε “μια επέκταση του όγκου και της εμβέλειας των αμερικανικών δραστηριοτήτων στο ρουμανικό έδαφος”, κυρίως ένα καθεστώς ειδικής πρόσβασης στην εθνική επικράτεια. Εν γνώσει ήταν επίσης ο νυν πρόεδρος της Ρουμανίας Τράιαν Μπαζέσκου.

Αντιδρώντας στην έκθεση Μάρτι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε τη Ρουμανία και την Πολωνία να πραγματοποιήσουν επειγόντως ανεξάρτητες έρευνες για τις κατηγορίες και να εξασφαλίσουν ότι τα πιθανά θύματα θα αποζημιωθούν.
Στην Πολωνία, ο υπουργός Άμυνας Γέρζι Σμαϊτζίνσκι, ο οποίος ήταν εν γνώσει των δραστηριοτήτων της CIA, σύμφωνα με την έκθεση, δήλωσε πως “η δουλειά του Μάρτι είναι καθαρά πολιτική φαντασία… Είναι σπατάλη χρόνου και χρημάτων”.  Στη Ρουμανία, ο επικεφαλής της ρουμανικής κοινοβουλευτικής επιτροπής που ερεύνησε τις κατηγορίες, ο γερουσιαστής Νόριτσα Νικολάι, δήλωσε πως η έκθεση του Μάρτι δεν περιέχει κανένα στοιχείο, μόνον “αυτοσχεδιασμούς” και “ενοχλητικές εικασίες”. Ο Σέργκιου Μεντάρ, πρώην σύμβουλος του προέδρου Μπαζέσκου σε θέματα ασφαλείας, ο οποίος κατηγορείται επίσης για συνεργία στην έκθεση Μάρτι, απέρριψε επίσης τις κατηγορίες.