Οι 3 (δύσκολες) επιλογές του Μακρόν αν πέσει η γαλλική κυβέρνηση

Μπροστά σε μία νέα πολιτική κρίση βρίσκεται η Γαλλία, καθώς η απόφαση του πρωθυπουργού Φρανσουά Μπαϊρού να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή στις 8 Σεπτεμβρίου ενδέχεται να αποδειχθεί μοιραία για την κυβέρνησή του.

Σύμφωνα με τα πρώτα πολιτικά μηνύματα, ο Μπαϊρού δύσκολα θα καταφέρει να επιβιώσει κοινοβουλευτικά, καθώς τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης φαίνονται διατεθειμένα να καταψηφίσουν την κυβέρνησή του. Ανάμεσά τους, η Ανυπότακτη Γαλλία του Ζαν-Λικ Μελανσόν και οι Σοσιαλιστές έχουν ήδη ξεκαθαρίσει τη στάση τους, ενώ και η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν φαίνεται να εγκαταλείπει τη στάση αναμονής που τηρούσε μέχρι πρότινος.

Το στρατόπεδο του Μπαϊρού έδειξε να αιφνιδιάζεται από την απόφαση της ακροδεξιάς. Άτομο κοντά στον πρωθυπουργό, που μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας, δήλωσε στο POLITICO ότι πίστευαν πως η Λεπέν “ήθελε να μας αφήσει να κάνουμε τη βρώμικη δουλειά” της δημοσιονομικής εξυγίανσης.

Η πρόκληση του Μπαϊρού προς την αντιπολίτευση –με φόντο την ανάγκη δημοσιονομικής πειθαρχίας και μείωσης του ελλείμματος– αντιμετωπίζεται πλέον ως ένα πολιτικό ρίσκο υψηλού κόστους. Η κυβέρνηση μειοψηφίας που στηρίζεται σε εύθραυστες ισορροπίες φαίνεται απίθανο να αντέξει χωρίς την ανοχή των Σοσιαλιστών ή της Εθνικής Συσπείρωσης, που στο παρελθόν είχαν επιλέξει να απέχουν από κρίσιμες ψηφοφορίες.

Όπως γράφει σε ανάλυσή του το POLITICO, σε περίπτωση που η κυβέρνηση Μπαϊρού πέσει, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα βρεθεί σε ένα νέο πολιτικό σταυροδρόμι, έχοντας μπροστά του τρεις δύσκολες επιλογές: τον διορισμό νέου πρωθυπουργού, την προκήρυξη πρόωρων εκλογών ή –αν και ακραίο σενάριο– ακόμη και την παραίτησή του, όπως ζητούν ήδη ορισμένες φωνές από τα πολιτικά άκρα.

Διορισμός νέου πρωθυπουργού

Η εξεύρεση κοινού εδάφους στην Εθνοσυνέλευση έχει αποδειχθεί άκαρπη από τότε που οι πρόωρες εκλογές το καλοκαίρι του περασμένου έτους οδήγησαν σε ένα κοινοβούλιο που αποτελείται από τρία περίπου ισότιμα ​​μπλοκ: μια αριστερή συμμαχία, έναν ευκαιριακό «γάμο» μεταξύ κεντρώων και συντηρητικών, και την ακροδεξιά.

Αν ο Μπαϊρού πέσει, θα είναι ο δεύτερος πρωθυπουργός που ανατρέπεται μετά από τις τελευταίες εκλογές, στην προσπάθειά του να προωθήσει αμφιλεγόμενα μέτρα λιτότητας. Ο προκάτοχός του, Μισέλ Μπαρνιέ και η κυβέρνησή του, καταψηφίστηκαν λόγω πρότασης μομφής μόλις τρεις μήνες μετά τον διορισμό του.

Ο διορισμός ενός τρίτου κεντρώου ή κεντροδεξιού πρωθυπουργού μπορεί να μοιάζει σαν την “ενσάρκωση” του -εσφαλμένα αποδιδόμενου στον Άλμπερτ Αϊνστάιν– ορισμού της τρέλας: να κάνεις το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά και να περιμένεις διαφορετικό αποτέλεσμα. Ωστόσο, ο Μακρόν ίσως δεν έχει άλλη επιλογή αν θέλει να προστατεύσει την πολιτική του κληρονομιά ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2027.

Ένα όνομα που συζητείται συχνά είναι αυτό του Υπουργού Άμυνας Σεμπαστιάν Λεκορνί. Ο 39χρονος είναι στενός σύμμαχος του Μακρόν και πρώην μέλος του συντηρητικού κόμματος Les Républicains —το οποίο υπήρξε βασικός εταίρος συνασπισμού τόσο για τον Μπαϊρού όσο και για τον Μπαρνιέ. Θεωρείται επίσης ικανός πολιτικός διαπραγματευτής που μπορεί να συνομιλήσει με την ακροδεξιά.

Ο Μακρόν θα μπορούσε επίσης να στραφεί προς την κεντροαριστερά, ώστε να πείσει τους Σοσιαλιστές να συμμετάσχουν σε κυβερνητικό συνασπισμό. Το όνομα του πρώην σοσιαλιστή πρωθυπουργού Μπερνάρ Καζνέβ έχει ακουστεί αρκετές φορές κατά τη διάρκεια προηγούμενων κυβερνητικών μεταβάσεων.

Ωστόσο, οι Σοσιαλιστές πιθανότατα θα απαιτούσαν σημαντικές πολιτικές παραχωρήσεις από τον Μακρόν και τους συμμάχους του, όπως αύξηση της φορολογίας — κάτι στο οποίο ο Γάλλος πρόεδρος αντιτίθεται σθεναρά από την εκλογή του το 2017 — ή την επανέναρξη των συνομιλιών για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος.

Οι βαθιές διαιρέσεις εντός της κεντροαριστεράς καθιστούν αβέβαιο το αν όλα τα μέλη της θα συμφωνούσαν να στηρίξουν έναν συνασπισμό με πρώην πολιτικούς αντιπάλους τους, ιδίως καθώς οι προεδρικές εκλογές φαίνονται εντελώς ανοιχτές.

Προκήρυξη νέων πρόωρων εκλογών

Ως γνωστός πολιτικός “τζογαδόρος”, ο Μακρόν θα μπορούσε να αποφασίσει να ρίξει ξανά τα ζάρια, προκηρύσσοντας νέες πρόωρες εκλογές για να τερματίσει το κοινοβουλευτικό αδιέξοδο.

Ωστόσο, το πρόβλημα είναι ότι η διάλυση της Βουλής είναι ακριβώς ο λόγος για τον οποίο η γαλλική πολιτική βρέθηκε σ’ αυτό το χάος εξαρχής. Το πολιτικό τοπίο δεν έχει αλλάξει σημαντικά από το περασμένο καλοκαίρι, επομένως οι εκλογές θα μπορούσαν κάλλιστα να οδηγήσουν ξανά σε ένα μετέωρο κοινοβούλιο.

Πριν τη Δευτέρα, ο Μακρόν φαινόταν απίθανο να στείλει ξανά τους ψηφοφόρους στις κάλπες. Έχει επανειλημμένα, ακόμη και την περασμένη εβδομάδα, εκφράσει την επιθυμία του ο Μπαϊρού να παραμείνει στη θέση του και να συνεργαστούν οι πολιτικοί ηγέτες.

Ωστόσο, οι φωνές που ζητούν από τον Μακρόν να διαλύσει τη Βουλή γίνονται ολοένα και πιο δυνατές. Πολλοί πιστεύουν ότι μπορούν να κερδίσουν, και δεν είναι αδιανόητο μια πολιτική δύναμη να καταφέρει να αποσπάσει απόλυτη πλειοψηφία.

Ο Σοσιαλιστής Μπορίς Βαλό δήλωσε ότι το κόμμα του προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο ο Μακρόν να προκηρύξει νέες εκλογές, ενώ η Λεπέν έγραψε στην πλατφόρμα X ότι «μόνο μια πρόωρη εκλογική αναμέτρηση θα επιτρέψει στους Γάλλους να επιλέξουν οι ίδιοι το μέλλον τους — ένα μέλλον με την Εθνική Συσπείρωση».

Η δήλωση της διαχρονικής μορφής της ακροδεξιάς αποτέλεσε κάπως έκπληξη, δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή της έχει απαγορευθεί να είναι υποψήφια σε εκλογές, καθώς έχει καταδικαστεί για κατάχρηση δημόσιων πόρων — κατηγορία την οποία αρνείται και έχει ασκήσει έφεση.

Παραίτηση

Το χάος έχει αναζωπυρώσει τις εκκλήσεις για παραίτηση του Μακρόν — όπως συνέβη και μετά τις πρόωρες εκλογές του περασμένου καλοκαιριού.

Ο ηγέτης της Ανυπότακτης Γαλλίας, Ζαν-Λικ Μελανσόν, δήλωσε ότι το κόμμα του θα καταθέσει πρόταση αποπομπής του Μακρόν από την προεδρία, αν και είναι απίθανο να περάσει. Ωστόσο, έμπειροι πολιτικοί αναλυτές αρχίζουν να θίγουν το θέμα, ενώ πολιτικοί καλούνται όλο και πιο συχνά σε τηλεοπτικές εκπομπές να απαντήσουν αν επιθυμούν την αποχώρηση του Μακρόν.

Ο ίδιος ο Μακρόν έχει απορρίψει κατηγορηματικά οποιοδήποτε ενδεχόμενο πρόωρης αποχώρησης από την προεδρία. Όμως, το μέλλον της Γαλλίας εξαρτάται από την ικανότητα της κυβέρνησης να υλοποιήσει έναν περιορισμένο προϋπολογισμό για το 2026 για να περιορίσει τα ελλείμματα και να μειώσει τις δαπάνες.

Ό,τι κι αν συμβεί στη συνέχεια, είναι σαφές ότι το πολιτικό χάος και η δεινή κατάσταση των δημόσιων οικονομικών της Γαλλίας θα μπορούσαν εύκολα να εξελιχθούν σε εκρηκτικό κοκτέιλ για τον Μακρόν.