Οι 4 λόγοι πίσω από την ξαφνική στροφή Τραμπ για την Ουκρανία

Από την αποπομπή του Ζελένσκι από τον Λευκό Οίκο πριν λίγους μήνες στην πεποίθηση ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να ανακτήσει όλα τα εδάφη της, ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε μια εντυπωσιακή στροφή στη ρητορική του κατά την ομιλία του στην 80η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, προκαλώντας ερωτηματικά στη διεθνή κοινότητα.

Τι συνέβη και ο Αμερικανός πρόεδρος οδηγήθηκε σε αυτή τη μετατόπιση, ενθαρρύνοντας μάλιστα και τους συμμάχους να καταρρίψουν ρωσικά αεροσκάφη εάν αυτά εισέλθουν στον εναέριο χώρο του ΝΑΤΟ;

Θυμίζουμε ότι η ακριβής τοποθέτηση του Τραμπ για τον πόλεμο Ουκρανίας – Ρωσίας ήταν η εξής:

“Αφού κατανόησα πλήρως τη στρατιωτική και οικονομική κατάσταση Ουκρανίας – Ρωσίας και, αφού είδα τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ρωσία, θεωρώ ότι η Ουκρανία, με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι σε θέση να πολεμήσει και να κερδίσει πίσω το σύνολο της επικράτειάς της στην αρχική της μορφή.

Με χρόνο, υπομονή και τη χρηματοοικονομική υποστήριξη της Ευρώπης και, ειδικότερα, του ΝΑΤΟ, τα αρχικά σύνορα από όπου ξεκίνησε αυτός ο πόλεμος αποτελούν επιλογή. Γιατί όχι; Η Ρωσία πολεμά άσκοπα εδώ και τριάμισι χρόνια έναν πόλεμο που μια πραγματική στρατιωτική δύναμη θα είχε κερδίσει σε λιγότερο από μία εβδομάδα. Αυτό δεν τιμά τη Ρωσία. Αντιθέτως, την κάνει να μοιάζει σαν “χάρτινη τίγρη””.

Οι λόγοι πίσω από τη στροφή 180 μοιρών

Πρώτον, η στρατιωτική και οικονομική πραγματικότητα. Η Ρωσία πληρώνει βαρύ τίμημα σε ανθρώπινες απώλειες και οικονομικά. Ο ίδιος ο Τραμπ παραδέχθηκε ότι η Μόσχα βρίσκεται σε “μεγάλη οικονομική δυσκολία”, ενισχύοντας το αφήγημα πως η Ουκρανία μπορεί να επικρατήσει με τη δυτική βοήθεια. Η ανθεκτικότητα του Κιέβου έχει αλλάξει τα δεδομένα: το «αδύνατο» μοιάζει πια εφικτό, αν οι σύμμαχοι μείνουν δεσμευμένοι.

Δεύτερον, ο παράγοντας των συμμάχων. Ευρωπαίοι ηγέτες έσπευσαν μαζικά στην Ουάσιγκτον τον περασμένο μήνα, προειδοποιώντας για «φιλική» στάση απέναντι στον Πούτιν. Τα μέλη του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη αύξησαν την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία, αποδυναμώνοντας το επιχείρημα του Τραμπ ότι «οι ΗΠΑ πληρώνουν τον λογαριασμό». Τώρα ευθυγραμμίζεται με ευρωπαϊκές χώρες, επικροτώντας μάλιστα την κατάρριψη ρωσικών αεροσκαφών που παραβιάζουν τον εναέριο χώρο τους.

Τρίτον, η εσωτερική πολιτική. Ο Αμερικανός πρόεδρος δέχεται πιέσεις και από τα δύο κόμματα για την «ήπια» στάση του απέναντι στη Μόσχα. Μια πιο σκληρή γραμμή στην εθνική άμυνα μπορεί να τον ενισχύσει εντός των Ρεπουμπλικανών, ενώ ταυτόχρονα να προσελκύσει μετριοπαθείς ψηφοφόρους που βλέπουν την υπεράσπιση της Ουκρανίας ως ζήτημα εθνικής αξιοπιστίας.

Τραμπ εναντίον όλων

Υπάρχει, όμως, κι ακόμη ένας παράγοντας γι’ αυτή τη μετατόπιση: η τακτική διαπραγμάτευσης. Ο Τραμπ έχει μακρά ιστορία «αλλαγών θέσης» για να αποκτήσει πλεονέκτημα. Η ρητορική περί συμβιβασμού μπορεί να ήταν η προσπάθειά του να φέρει Μόσχα και Κίεβο στο τραπέζι. Όμως με τη Ρωσία να μην δείχνει διάθεση για υποχωρήσεις, η στρατηγική μετακινήθηκε ξανά στην πλήρη αποκατάσταση της Ουκρανίας.

Όποιοι κι αν είναι οι λόγοι αυτής της μεταστροφής, και ανεξάρτητα από το αν θα αποτυπωθούν στην αμερικανική πολιτική, το τελευταίο τριήμερο ανέδειξε έναν Τραμπ πιο αποθρασυμένο από ποτέ. Από τις επιθέσεις μίσους προς τους αντιπάλους του στην κηδεία του Τσάρλι Κερκ, μέχρι τον ισχυρισμό ότι «βρήκε απάντηση για τον αυτισμό» και τις ειρωνείες του για τον ΟΗΕ, ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος εμφανίζεται ασυγκράτητος.

Σημειώνεται πως, η Ρωσία έχει σημειώσει σταδιακά κέρδη στην Ουκρανία τους τελευταίους μήνες, με μεγάλο κόστος σε ανθρώπινες ζωές και εξοπλισμό, αλλά δεν έχει επιτύχει σημαντική πρόοδο. Οι δυνάμεις του Κιέβου έχουν συγκρατήσει τον ρωσικό στρατό κυρίως με τη βοήθεια drones, ακόμη κι αν οι Ουκρανοί αξιωματικοί και στρατιώτες διαμαρτύρονται για την έλλειψη στρατευμάτων στην πρώτη γραμμή του μετώπου.

Η Μόσχα ελέγχει πλέον περίπου το 20% του ουκρανικού εδάφους, αλλά δεν έχει καταφέρει να καταλάβει τις μεγάλες πόλεις της ανατολικής Ουκρανίας, στην περιοχή του Ντονέτσκ, που αποτελούν στόχους εδώ και χρόνια.

Ο Ζελένσκι έχει δηλώσει εδώ και καιρό ότι ο τελικός του στόχος είναι να πάρει τον έλεγχο ξανά σε ολόκληρη τη χώρα. Ωστόσο, λίγοι στην Ουκρανία πιστεύουν ότι ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί με στρατιωτικά μέσα στο εγγύς μέλλον.

Οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι έχουν παράσχει στην Ουκρανία εξοπλισμό που έχει βοηθήσει τις δυνάμεις της να αποκρούσουν τις ρωσικές επιθέσεις. Ωστόσο, η οργάνωση μιας αντεπίθεσης εναντίον των ενισχυμένων ρωσικών αμυντικών γραμμών θα απαιτούσε την αποστολή στρατιωτικού εξοπλισμού που οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους δεν είναι διατεθειμένοι να παράσχουν, καθώς και δεκάδες χιλιάδες νέους στρατιώτες που η Ουκρανία θα δυσκολευόταν να συγκεντρώσει.

Εκτός από τη στρατιωτική βοήθεια, η Ουκρανία θέλει οι ΗΠΑ και η ΕΕ να επιβάλουν αυστηρότερες κυρώσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν επαρκή οικονομική και, τελικά, πολιτική ζημιά στη Μόσχα, ώστε να αναγκάσουν τον Πούτιν να σταματήσει τον πόλεμο.

Από την ανάρτηση του Ντόναλντ Τραμπ, πάντως, δεν είναι σαφές αν πιστεύει ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να ανακτήσει ακόμη την Κριμαία, την οποία η Ρωσία προσάρτησε το 2014. Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε σε αίτημα της Wall Street Journal για σχόλιο.

Πώς “διαβάζει” την μετατόπιση Τραμπ το Κρεμλίνο

Από την πλευρά του το Κρεμλίνο απέρριψε κατηγορηματικά σήμερα την αλλαγή στάσης του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στο θέμα του πολέμου στην Ουκρανία, λέγοντας ότι αυτό που φάνηκε είναι ότι ο Αμερικανός πρόεδρος έχει επηρεαστεί από τον ηγέτη της Ουκρανίας και ότι κάνει λάθος.

«Από όσο καταλαβαίνουμε, οι δηλώσεις του Προέδρου Τραμπ έγιναν μετά την επικοινωνία που είχε με τον (Ουκρανό Πρόεδρο) Ζελένσκι και, προφανώς, υπό την επήρεια ενός οράματος που έθεσε ο Ζελένσκι. Αυτό το όραμα έρχεται σε έντονη αντίθεση με την κατανόησή μας για την τρέχουσα κατάσταση πραγμάτων», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ στους δημοσιογράφους.

«Το γεγονός ότι η Ουκρανία ενθαρρύνεται με κάθε δυνατό τρόπο να συνεχίσει τις εχθροπραξίες και το επιχείρημα ότι η Ουκρανία μπορεί να κερδίσει και να πάρει κάτι πίσω είναι, κατά την άποψή μας, ένα λανθασμένο επιχείρημα… Η δυναμική στην πρώτη γραμμή μιλάει από μόνη της», είπε ο Πεσκόφ.

Ο Πεσκόφ δήλωσε ότι ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ θα συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο αργότερα σήμερα και θα παράσχει «πραγματικές πληροφορίες» στην Ουάσινγκτον. Είπε ότι οι σταδιακές προελάσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία ήταν σκόπιμες.

«Προχωράμε πολύ προσεκτικά για να ελαχιστοποιήσουμε τις απώλειες και να μην καταστρέψουμε το επιθετικό μας δυναμικό», είπε.

Δυτικοί στρατιωτικοί αναλυτές αποδίδουν την έλλειψη οποιασδήποτε σημαντικής προόδου στην προέλαση των ρωσικών στρατευμάτων στην ευρηματική ουκρανική άμυνα και στη φύση του πολέμου με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, όπως και στο ότι οι δύο πλευρές έχουν εξαντληθεί μετά από 3,5 χρόνια και πλέον πολέμου.

Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, αναπληρωτής πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, δήλωσε ότι ο Τραμπ «έχει ολισθήσει σε μια εναλλακτική πραγματικότητα» και προέβλεψε ότι θα κάνει ξανά στροφή 180 μοιρών. «Το κύριο πράγμα είναι να συνεχίσει να αλλάζει τη θέση του κατά 180 μοίρες σε κάθε πιθανό ζήτημα», είπε.