Ορθόδοξοι και Καθολικοί της Γάζας αντιστέκονται στις εντολές του Ισραήλ

Καθώς ο ισραηλινός στρατός έχει ήδη ξεκινήσει την εφαρμογή του φονικού του σχεδίου για κατάληψη της πόλης της Γάζας, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι που έχουν ήδη υποστεί βομβαρδισμούς και βρίσκονται αντιμέτωποι με λιμό, καλούνται να εκτοπιστούν ξανά και να αναζητήσουν ασφαλή καταφύγια.

Ανάμεσα στα μέρη της Γάζας που οι άμαχοι βρίσκουν καταφύγιο για να γλιτώσουν από τα ισραηλινά πλήγματα, είναι και δύο Εκκλησίες, μια Ορθόδοξη και μία Καθολική, οι οποίες όμως βρίσκονται υπό την απειλή εκκένωσης από τον IDF, καθώς προχωρά από τα προάστια προς το κέντρο της πόλης της Γάζας.

Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Πορφυρίου, που αποτελεί παλαιότερη εκκλησία που λειτουργεί στην πόλη της Γάζας και είχε βομβαρδιστεί στην αρχή του πολέμου, ήταν εκείνη που βρέθηκε πρώτη στο στόχαστρο και, σύμφωνα με τους Times of Israel, δέχθηκε εντολή εκκένωσης από τις ισραηλινές δυνάμεις (IDF) την Τετάρτη (27/08). Ωστόσο λίγο αργότερα, η Εκκλησία με ανάρτησή της στο facebook διέψευσε τους ισχυρισμούς του ισραηλινού στρατού και δήλωσε πως κανείς δεν έχει επικοινωνήσει μαζί τους σχετικά με την εκκένωση των εκτοπισμένων από την εκκλησία. Καθησύχασε επίσης τον κόσμο πως είναι όλοι ασφαλείς. Στον χάρτη εκκένωσης που εμφανίζεται στην αραβική ιστοσελίδα των IDF, οι ισραηλινοί δείχνoυν τον Άγιο Πορφύριο σε κόκκινη ζώνη.

Η μοναδική καθολική εκκλησία της Γάζας, η Εκκλησία της Αγίας Οικογένειας που επίσης βρίσκεται στην πόλη της Γάζας, δέχτηκε επίθεση από το Ισραήλ τον περασμένο μήνα, όπου εκατοντάδες Παλαιστίνιοι είχαν βρει καταφύγιο από τον πόλεμο. Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, εκείνη δεν έλαβε -τουλάχιστον μέχρι στιγμής – σχετική εντολή εκκένωσης.

Ωστόσο και οι δύο Εκκλησίες εμφανίζονται ανυποχώρητες μπροστά στις εντολές και δεσμεύονται να υπερασπιστούν τους αμάχους που έχουν βρει καταφύγιο στους χώρους τους, όπως τονίζουν στην κοινή δήλωσή τους.

Κοινή δήλωση του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείο και του Λατινικού Πατριαρχείου Ιεροσολύμων

Σε κοινή τους δήλωση την Τρίτη (26/08), το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο και το Λατινικό Πατριαρχείο Ιεροσολύμων εξέφρασαν την καταδίκη τους για όσα συμβαίνουν στον παλαιστινιακό θύλακα ενώ τοποθετήθηκαν και για τιο σχέδιο κατάληψης της πόλης της Γάζας που ανακοίνωσε το Ισραήλ, όπου βρίσκονται οι δύο Εκκλησίες.

Όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά, από το ξέσπασμα του πολέμου, οι χώροι τους αποτελούν καταφύγιο για εκατοντάδες πολίτες, καθώς εκεί στεγάζονται εκατοντάδες πρόσφυγες και ευάλωτοι κάτοικοι της Γάζας, συμπεριλαμβανομένων ηλικιωμένων, γυναικών, παιδιών και ατόμων με αναπηρίες.

Παράλληλα, τονίζουν ότι ο κλήρος και οι μοναχές τους δεν θα φύγουν και υπενθυμίζουν πως η εγκατάλειψη της πόλης της Γάζας και η προσπάθεια διαφυγής προς τα νότια δεν θα ήταν τίποτα λιγότερο από θανατική καταδίκη, καθώς πολλοί από τους ανθρώπους αυτούς υποφέρουν από ρίγη και υποσιτισμό.

Αναλυτικά η κοινή δήλωση:

«Ο δρόμος της δικαιοσύνης οδηγεί στη ζωή, και περπατώντας σε αυτόν, σώζεται από τον θάνατο.» (Εδάφιο 12:28)

Πριν από μερικές εβδομάδες, η ισραηλινή κυβέρνηση ανακοίνωσε την απόφασή της να αναλάβει τον έλεγχο της πόλης της Γάζας. Τις τελευταίες ημέρες, τα μέσα ενημέρωσης έχουν επανειλημμένα αναφέρει μαζική στρατιωτική συγκέντρωση και προετοιμασίες για άμεση επίθεση. Οι ίδιες αναφορές δείχνουν ότι οι κάτοικοι της πόλης της Γάζας, όπου ζουν εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες — και όπου βρίσκονται και οι εκκλησίες μας — θα εκκενωθούν και θα μεταφερθούν προς τα νότια της λωρίδας. Κατά τη στιγμή αυτής της δήλωσης, είχαν ήδη εκδοθεί εντολές εκκένωσης για αρκετές συνοικίες στην πόλη της Γάζας. Συνεχίζουν να έρχονται αναφορές για μαζικούς βομβαρδισμούς. Και υπάρχει ακόμα μεγαλύτερη καταστροφή και θάνατος σε μια κατάσταση που ήταν ήδη τραγική πριν από την έναρξη της διαδικασίας.

Η ανακοίνωση της ισραηλινής κυβέρνησης ότι “οι πόρτες της κόλασης θα ανοίξουν” φαίνεται ήδη να παίρνει τραγικές διαστάσεις. Η εμπειρία προηγούμενων επιθέσεων στη Γάζα, οι δηλωμένες προθέσεις της ισραηλινής κυβέρνησης σχετικά με τη τρέχουσα επιχείρηση και οι αναφορές από το πεδίο δείχνουν ότι αυτή η επιχείρηση δεν είναι απλώς μια απειλή, αλλά μια πραγματικότητα που ήδη εκτελείται.

Από την έκρηξη του πολέμου, το συγκρότημα της Εκκλησίας του Αγίου Πορφυρίου της Ρωμαϊκής Ορθοδοξίας και το συγκρότημα της Εκκλησίας της Ιεράς Οικογένειας στην πόλη της Γάζας έχουν γίνει καταφύγιο για εκατοντάδες πολίτες, περιλαμβανομένων των ηλικιωμένων, γυναικών και παιδιών. Επίσης, στο συγκρότημα μιας Λατινικής εκκλησίας, όπου ζουν άτομα με αναπηρίες και λαμβάνουν φροντίδα από την Ένωση Αγγελιαφόρων της Αγάπης. Όσο για τους υπόλοιπους κατοίκους της πόλης της Γάζας, οι πρόσφυγες που έχουν εισέλθει στα τείχη αυτών των δύο συγκροτημάτων θα αναγκαστούν να αποφασίσουν τι να κάνουν σύμφωνα με τη συνείδησή τους. Πολλοί υποφέρουν από ρίγη και υποσιτισμό λόγω των δυσκολιών που υπήρξαν τους τελευταίους μήνες. Η αποχώρηση από την πόλη της Γάζας και η προσπάθεια φυγής προς τα νότια θα τους καταδικάσει σε θάνατο. Γι’ αυτό οι ιερείς και οι μοναχές αποφάσισαν να παραμείνουν και να συνεχίσουν να φροντίζουν όλους εκείνους που θα παραμείνουν στην εκκλησία.

Δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι θα συμβεί στο έδαφος, όχι μόνο για το ποίμνιό μας, αλλά για όλους τους κατοίκους. Και μπορούμε μόνο να επαναλάβουμε όσα έχουμε πει ξανά: δεν μπορεί να υπάρξει μέλλον βασισμένο σε οικογένειες, εκτοπισμούς ή εκδίκηση κατά των Παλαιστινίων.

Επαναλαμβάνουμε όσα είπε ο Πάπας Λέων XVI πριν από μερικές μέρες: «Οι ισχυροί πρέπει να σέβονται όλους τους λαούς, ακόμα και τους μικρότερους και πιο αδύναμους, στην ταυτότητα και τα δικαιώματά τους, ειδικά το δικαίωμά τους να ζουν στη γη τους, και κανείς δεν πρέπει να ωθείται σε εξαναγκαστική εξορία». (Ομιλία σε ομάδα προσφύγων, 23/8/2025)

Αυτός δεν είναι ο σωστός δρόμος. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την σκόπιμη και εξαναγκασμένη μαζική εκκένωση πολιτών.

Ήρθε η ώρα να τερματιστεί ο κύκλος της βίας, να τελειώσει ο πόλεμος και να δοθεί προτεραιότητα στο κοινό καλό. Υπάρχει αρκετή καταστροφή που συμβαίνει, τόσο στις περιουσίες όσο και στις ζωές των ανθρώπων. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για να κρατούνται οι πολίτες ως φυλακισμένοι και όμηροι σε τραγικές συνθήκες. Και ήρθε η ώρα για τις οικογένειες που υπέφεραν τόσο πολύ να θεραπευτούν, από όποια πλευρά κι αν είναι.

Με τη μεγαλύτερη επείγουσα ανάγκη, καλούμε την διεθνή κοινότητα να κινηθεί για να τερματίσει αυτόν τον αδικαιολόγητο και καταστροφικό πόλεμο, και για την επιστροφή των Ισραηλινών αιχμαλώτων και χαμένων.

Πράγματι, “Ο δρόμος της δικαιοσύνης οδηγεί στη ζωή, και περπατώντας σε αυτόν, σώζεται από τον θάνατο.”

Ας προσευχηθούμε ώστε οι καρδιές μας να μετανοήσουν σε Αυτόν, ώστε να περπατήσουμε στους δρόμους της δικαιοσύνης και της ζωής, για τη Γάζα και για χάρη της Ιεράς Γης και των οικογενειών της.»

Η ιστορία του ναού του Αγίου Πορφυρίου και ο βομβαρδισμός του από το Ισραήλ

Ο ελληνορθόδοξος ναός του Αγίου Πορφυρίου, είναι η παλαιότερη εκκλησία που λειτουργεί στην πόλη της Γάζας, αλλά και ο τρίτος αρχαιότερος ναός στον κόσμο. Βρίσκεται στη συνοικία Ζαϊτούν της Παλιάς Πόλης και πήρε το όνομά της από τον επίσκοπο της Γάζας του 5ου αιώνα, Άγιο Πορφύριο, του οποίου τα λείψανα φυλάσσονται στη βορειοανατολική πλευρά του ναού.

Αρχεία του 15ου αιώνα δείχνουν ότι για την αφιέρωση του ναού στον Άγιο Πορφύριο υπήρξε «μαρτυρία» και στην Παναγία. Προϋπήρχε ναός που είχε χτιστεί το 425 μ.Χ., ενώ ο σημερινός κατασκευάστηκε μεταξύ 1150 και 1160 μ.Χ. από τους Σταυροφόρους. Σύμφωνα με αναφορές από το 15ο αιώνα ο ναός ήταν αφιερωμένος και στην Παρθένο Μαρία.

Ανακαινίστηκε το 1856 και μολονότι έχουν διατηρηθεί κάποια γείσα και βάσεις κολόνων από την εποχή των Σταυροφόρων, τα περισσότερα αρχιτεκτονικά και διακοσμητικά στοιχεία καθώς και οι αγιογραφίες είναι μεταγενέστερα.

Το 2014, περίπου 2.000 Παλαιστίνιοι που διέφυγαν από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς, που είχαν σκοτώσει περισσότερους από 70 Παλαιστίνιους, κατέφυγαν στην Εκκλησία του Αγίου Πορφυρίου. Κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών, οικογένειες κοιμόντουσαν στους διαδρόμους και τα δωμάτια της εκκλησίας και των παρακείμενων κτιρίων, όπου τους παρείχε επίσης γεύματα και ιατρική περίθαλψη.

Στις αρχές του πολέμου, στις 19 Οκτωβρίου 2023, το συγκρότημα του ναού χτυπήθηκε από ισραηλινή βόμβα, γκρέμισε ένα από τα κτίριά του ενώ νεκροί έπεσαν 18 από τους περίπου 500 Παλαιστίνιους αμάχους οι οποίοι είχαν καταφύγει εκεί, εννιά από τους οποίους ήταν παιδιά. Ο ισραηλινός στρατός έχει έκτοτε ισοπεδώσει εκατοντάδες κτίρια στην ευρύτερη περιοχή, μεταξύ των οποίων και δεκάδες νοσοκομεία, τα οποία συνεχίζει να αποκαλεί άλλοτε «προπύργια» και άλλες φορές «ασπίδες» της Χαμάς.