Πώς ο Τραμπ “οδηγεί” τη Ρωσία στην αγκαλιά της Κίνας

Αυτό το Σαββατοκύριακο η Κίνα θα φιλοξενήσει στο έδαφός της σύνοδο στην οποία, μεταξύ άλλων, θα πάρουν μέρος η Ρωσία και η Ινδία (μαζί με άλλες περιφερειακές δυνάμεις της Ασίας όπως η Τουρκία και το Πακιστάν).

Θα έλεγε κανείς ότι πρόκειται για μία σύναξη των πιο ισχυρών “μη δυτικών” δυνάμεων σε μία εποχή που η αλλοπρόσαλλη εξωτερική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ μπερδεύει ακόμα και παραδοσιακούς συμμάχους των ΗΠΑ στην ευρύτερη ανατολή.

Το τι ακριβώς επιδιώκει ο Αμερικανός πρόεδρος είναι δύσκολο να αποκωδικοποιηθεί. Χονδρικά ο Τραμπ ονειρεύεται ότι μία πιθανή βελτίωση των αμερικανορωσικών σχέσεων θα βάλει φραγμούς στη γεωπολιτική επιρροή της Κίνας.

Το ένα μετά το άλλο τα αμερικανικά ΜΜΕ δεν δείχνουν πάντως να συμμερίζονται αυτήν την αισιοδοξία. Αντιθέτως, η Wall Street Journal τονίζει ότι η Κίνα, με τη διοργάνωση της συνόδου στην οποία αναφερθήκαμε αρχικά, κάνει ουσιαστικά επίδειξη δύναμης.

Η WSJ γράφει χαρακτηριστικά: “Ο Πούτιν και ορισμένοι από τους καλεσμένους θα σταθούν δίπλα στον (Κινέζο ηγέτη) Σι, τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν και τους προέδρους από χώρες τόσο μακρινές όσο η Κούβα και η Ζιμπάμπουε, για να παρακολουθήσουν την στρατιωτική παρέλαση της 3ης Σεπτεμβρίου στο Πεκίνο. Στην εκδήλωση θα γιορταστεί η 80ή επέτειο από την ήττα της Ιαπωνίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο – ή, όπως την αποκαλεί η Κίνα, η Νίκη του Πολέμου Αντίστασης του Κινεζικού Λαού”.

Και παρακάτω: “Η παρέλαση θα δώσει επίσης στον Σι την ευκαιρία να επιδείξει τα εξελιγμένα σύγχρονα όπλα που έχει αναπτύξει η Κίνα για έναν πιθανό πόλεμο εναντίον των ΗΠΑ”.

Τα οφέλη για την Κίνα

Ουδείς περιμένει χειροπιαστά αποτελέσματα σ’ αυτή τη σύνοδο. Ωστόσο, η Κίνα, στο επικοινωνιακό κομμάτι, θα έχει σε κάθε περίπτωση οφέλη. Οι παγκόσμιοι ηγέτες συρρέουν στη μεγαλύτερη χώρα του κόσμοτ ακριβώς τη στιγμή που η κυβέρνηση Τραμπ έχει απογοητεύσει τους συμμάχους και τους εταίρους της Ουάσιγκτον, ιδίως στην Ασία, επιβάλλοντας αυστηρούς εμπορικούς δασμούς, ενώ παράλληλα επιδιώκει ένα άνοιγμα στη Ρωσία.

“Η Κίνα μπορεί να υποφέρει οικονομικά λόγω των δασμών, αλλά, πολιτικά, κερδίζει περισσότερη συμπάθεια και περισσότερη υποστήριξη από άλλες χώρες, και όχι μόνο στον Παγκόσμιο Νότο», δήλωσε στην WSJ ο Σίνμπο Γου, κοσμήτορας του Ινστιτούτου Διεθνών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Fudan στη Σαγκάη.

Δεν έχει άδικο ο Κινέζος καθηγητής. Δημοσκόπηση που διεξήχθη σε 25 έθνη και δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα έδειξε ότι το ποσοστό των ερωτηθέντων με ευνοϊκές απόψεις για την Κίνα αυξήθηκε στο 36% από 31% το 2024, ενώ η εμπιστοσύνη στις ΗΠΑ έχει μειωθεί δραματικά, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα. Η πολιτική Τραμπ δεν πείθει, μόνο προβληματίζει. 

Αντιθέτως, η Κίνα παρουσιάζεται ως η ήρεμη υπερδύναμη. Σε αντίθεση με πολλούς άλλους, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Πεκίνο παίζει σκληρά με τον Τραμπ στο εμπόριο, αναγκάζοντας την Ουάσινγκτον να αναστείλει τους περισσότερους από τους δασμούς καθώς συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις. Η κινεζική δύναμη στο εμπόριο έτσι και αλλιώς δεν αμφισβητείται.

Αυτό που προσπαθεί να διασφαλίσει η Κίνα είναι ότι η πολυπολικότητα θα διατηρηθεί σε μεγάλο βαθμό και ότι καμία χώρα δεν θα πρέπει να επιτρέπεται να παίζει μόνη της, να υπαγορεύει και να βάζει το όπλο στον κρόταφο άλλων χωρών για να προσπαθήσει να πετύχει το δικό της», δήλωσε ο Βίκτορ Γκάο, πρώην Κινέζος διπλωμάτης και αντιπρόεδρος του think tank Center for China and Globalization στο Πεκίνο.

Ισως αυτή η προσέγγιση να μοιάζει πολύ καλή για να είναι απολύτως αληθινή, ωστόσο δίνει ένα στίγμα των προθέσεων της Κίνας που θέλει να αμφισβητήσει, στην πράξη πλέον, τα παγκόσμια πρωτεία των ΗΠΑ.

Η Ρωσία σταθερά κοντά στο μεγάλο γείτονά της

Η σύνοδος κορυφής στην κινεζική πόλη Τιαντζίν είναι μια ετήσια εκδήλωση του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης. Ο οργανισμός δημιουργήθηκε αρχικά από την Κίνα για να ενισχύσει τους δεσμούς με τα κράτη της Κεντρικής Ασίας και τη Ρωσία, αλλά έχει επεκταθεί ώστε να περιλαμβάνει την Ινδία, το Πακιστάν και το Ιράν.

Η σύνοδος διεξάγεται σε μία χρονική περίοδο κατά την οποία έχει γίνει σαφές ότι η προσέγγιση Κίνας-Ρωσίας δεν κράτησε μόνο τη ρωσική οικονομία στην επιφάνεια παρά τις δυτικές κυρώσεις λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, παρέχοντας στις στρατιωτικές βιομηχανίες της Ρωσίας απαραίτητες προμήθειες. Ο δεσμός με τον Σι επέτρεψε επίσης στον Πούτιν να αφήσει ανυπεράσπιστα τα μακρά και κάποτε βαριά οχυρωμένα κινεζικά σύνορα, δίνοντάς του την ευκαιρία να στείλει στρατεύματα και εξοπλισμό που συνήθως αναπτύσσονται στην Άπω Ανατολή στα πεδία των μαχών της Ουκρανίας.

Οπότε είναι μάλλον δύσκολο η Ρωσία να προτιμήσει μία αβέβαιη αμερικανική αγκαλιά και να “προδώσει” την εμπιστοσύνη που έδειξε η Κίνα σε ένα κρίσιμο, για τον Πούτιν, χρονικό διάστημα.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία ωθεί επίσης έμμεσα και την Ινδία πιο κοντά στην Κίνα. Ενώ ο Τραμπ έχει επανειλημμένα αποφύγει να τιμωρήσει τη Ρωσία, επέβαλε επιπλέον δασμούς 25% στην Ινδία για την αγορά ρωσικού πετρελαίου, ανεβάζοντας το συνολικό δασμολογικό βάρος της Ινδίας στο εκπληκτικό 50%.

Λεπτομέρεια: Η Ινδία αντιπροσωπεύει περίπου το 38% των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου, με την Κίνα να αγοράζει το μεγαλύτερο μέρος του υπολοίπου.