Σε θέση μάχης ΗΠΑ και Κίνα για έναν νέο παγκόσμιο… εμπορικό πόλεμο

Σε θέση μάχης ΗΠΑ και Κίνα για έναν νέο παγκόσμιο… εμπορικό πόλεμο
Ο Τραμπ και ο Σι AP Photo/Andy Wong, File

Οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες της υφηλίου ανταλλάσσουν ήδη "προειδοποιητικές βολές", υπό μορφή δασμών, εξαγγελιών και επαπειλούμενων "αντιποίνων", προετοιμάζοντας το έδαφος για μια ενδεχόμενη εμπορική σύρραξη. Το διακύβευμα ωστόσο σε μια τέτοια περίπτωση θα ήταν τεράστιο

του Γιώργου Σκαφιδά

Το ενδεχόμενο ενός νέου παγκοσμίου… εμπορικού πολέμου ρίχνει πλέον βαριά τη σκιά του πάνω από τις σχέσεις ΗΠΑ – Κίνας, με τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της υφηλίου να ανταλλάσσουν ήδη «προειδοποιητικές βολές», εν όψει και της σημερινής πολυαναμενόμενης ομιλίας του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας.

Η ομιλία Τραμπ σήμερα είναι η πρώτη Αμερικανού προέδρου στο Νταβός έπειτα από 18 χρόνια… και αναμένεται με έκδηλη ανησυχία.

Προετοιμάζοντας το έδαφος για την έλευση Τραμπ, οι υπουργοί Οικονομικών και Εμπορίου των ΗΠΑ, Στίβεν Μνούτσιν και Γουίλμπουρ Ρος αντίστοιχα, εμφανίστηκαν από το βήμα του Νταβός τα προηγούμενα 24ωρα έτοιμοι να πάρουν τα «όπλα» ενάντια στους ανταγωνιστές (εμπορικά μιλώντας), υπό το λάβαρο φυσικά του δόγματος «Πρώτα η Αμερική».

Ο Μνούτσιν χαιρέτισε την υποτίμηση του δολαρίου (σε χαμηλό τριετίας σύμφωνα με το Bloomberg) ως θετική για τις αμερικανικές εξαγωγές, ερχόμενος έτσι σε ρήξη με μια παράδοση δεκαετιών που ήθελε την Ουάσιγκτον να υπερασπίζεται την ισχύ του δολαρίου ως σημάδι αμερικανικής ισχύος.

Ο Ρος από την πλευρά του δήλωσε ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται ήδη σε «εμπορικό πόλεμο εδώ και λίγο καιρό», με τη διαφορά ωστόσο ότι πλέον «αμερικανικά στρατεύματα συρρέουν στις επάλξεις».

Η κινεζική απάντηση έμελλε να έρθει άμεσα μέσω των μίντια. Το κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Xinhua δημοσίευσε την Τετάρτη άρθρο γνώμης με το οποίο καλεί ανοιχτά τους πολιτικούς και επιχειρηματικούς ηγέτες της υφηλίου να συνταχθούν στο πλευρό του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ υπέρ ενός «συνεργατικού… κοινού μέλλοντος», το οποίο φυσικά θα έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το δόγμα «Πρώτα η Αμερική» του Τραμπ. Είναι η πρώτη φορά που κινεζικά κρατικά μίντια καλούν απροκάλυπτα την υφήλιο να επιλέξει μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον τη δύναμη εκείνη που θα κρίνει το μέλλον της παγκοσμιοποίησης. Η κινεζική κρατική εφημερίδα «People’s Daily» διακήρυξε προ ημερών ότι το Πεκίνο οφείλει να αδράξει την «ιστορική ευκαιρία» που του δίνεται και να ηγηθεί της νέας τάξης πραγμάτων στον κόσμο, προφανώς καλύπτοντας τα κενά που αφήνει πίσω της η Αμερική του Τραμπ. Στο ίδιο πλαίσιο, η επίσης κινεζική «Global Times» (ιδιοκτησία της «People’s Daily»)  προειδοποίησε ότι «τίποτα καλό» δεν πρόκειται να βγει μέσα από έναν σινοαμερικανικό «πόλεμο», στέλνοντας ωστόσο το μήνυμα ότι το Πεκίνο δεν πρόκειται να αφήσει αναπάντητες τις όποιες αμερικανικές «επιθέσεις».

Οι πρώτες προειδοποιητικές βολές εκ μέρους των ΗΠΑ πάντως ήδη ξεκίνησαν μόλις λίγα 24ωρα πριν από την έλευση του Τραμπ στο Νταβός. Η αμερικανική ηγεσία έδωσε την περασμένη Τρίτη το «πράσινο φως» για την επιβολή δασμών ύψους 30% στις εισαγωγές ηλιακών πάνελ στις ΗΠΑ. Με δεδομένο ότι η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ηλιακών πάνελ στον κόσμο, η εν λόγω κίνηση προφανώς βάζει στο στόχαστρο το Πεκίνο. Η Κίνα εξήγαγε μόνο το 2016 ηλιακά πάνελ αξίας περίπου 1,5 δισ. δολαρίων στις Ηνωμένες Πολιτείες, με τις εν λόγω εξαγωγές να έχουν μάλιστα εκτοξευθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια (αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι το 2007 το αντίστοιχο ποσό δεν ξεπερνούσε τα 190 εκατ. δολ.). Την ίδια ώρα, οι Αμερικανοί «απειλούν» ότι ενδέχεται να προχωρήσουν και σε άλλες κινήσεις κατά του κινεζικού δράκου. Διακινούν ότι μπορεί να επιβάλουν δασμούς στις εισαγωγές κινεζικού αλουμινίου και χάλυβα στις ΗΠΑ. Αφήνουν επίσης να εννοηθεί ότι θα μπορούσαν να επιβάλουν και ένα «μεγάλο πρόστιμο» στο Πεκίνο με την κατηγορία ότι οι κινεζικές Αρχές «κλέβουν» τα δεδομένα πνευματικής ιδιοκτησίας όσων αμερικανικών εταιρειών μεταφέρουν την παραγωγή τους στην Κίνα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι όλες τις παραπάνω κινήσεις οι Αμερικανοί τις προωθούν μονομερώς, ανεξάρτητα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) στον οποίο θα μπορούσαν να προσφύγουν κατά της Κίνας εάν το επιθυμούσαν. Σημειώνεται άλλωστε ότι ο ΠΟΕ διαθέτει και αρμόδιο Οργανο Επίλυσης Διαφορών ΟΕΔ (Dispute Settlement Body).

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ωστόσο επιλέγει προς το παρόν να βασίζεται στο αμερικανικό Δίκαιο, και ειδικότερα σε έναν νόμο του 1962 (Trade Expansion Act) που επιτρέπει στον Αμερικανό πρόεδρο να επιβάλλει δασμούς ή ποσοστώσεις κατά συγκεκριμένων εισαγωγών με το αιτιολογικό ότι… απειλούν την εθνική ασφάλεια της χώρας.

Οι Κινέζοι πάντως από την πλευρά τους είναι σαφές ότι δεν επιθυμούν έναν εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ. Το διακύβευμα, άλλωστε, είναι πολύ μεγάλο για να το ρισκάρει κανείς. Ο όγκος του διμερούς εμπορίου μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας άγγιξε το 2016 τα 579 δισ. δολ., με την ίδια την Ουάσιγκτον μάλιστα να εκτιμά ότι το σινοαμερικανικό εμπόριο «συντηρεί» σχεδόν ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας Αμερικανών.

Ηδη πάντως, πολλοί είναι εκείνοι διεθνώς που επιχειρούν να διαβλέψουν ποιες θα μπορούσαν να είναι οι κινήσεις-αντίποινα του Πεκίνου στην περίπτωση μιας «εμπορικής σύρραξης» με τις ΗΠΑ. «Ενας εμπορικός πόλεμος με την Κίνα θα είχε μυριάδες ακούσιες συνέπειες. Θα οδηγούσε σε άνοδο των τιμών για τους καταναλωτές, σε μετακίνηση θέσεων εργασίας, σε αύξηση του εμπορικού ελλείμματος με την Κίνα και σε πιθανά κινεζικά αντίποινα. Θα απειλούσε επίσης την οικονομική ανάπτυξη που ο Τραμπ κληρονόμησε αλλά θέλει ο ίδιος να πιστωθεί πολιτικά» σημειώνει σε ανάλυσή του το αμερικανικό περιοδικό «Forbes».

Το βρετανικό BBC από την άλλη υπογραμμίζει ότι το Πεκίνο θα μπορούσε να «απαντήσει» στις ΗΠΑ με μια σειρά από πρωτοβουλίες. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να προσφύγει στον Παγκόσμιο Οργανισμού Εμπορίου με το αιτιολογικό ότι οι αμερικανικοί δασμοί βλάπτουν το παγκόσμιο εμπόριο. Θα μπορούσε όμως και να «ανταποδώσει», επιβάλλοντας περιορισμούς στις εισαγωγές βοδινού κρέατος από τις ΗΠΑ (που ξεκίνησαν μόλις πριν από λίγους μήνες, έπειτα από ένα διάλειμμα 14 ετών). Θα μπορούσε επίσης να καλέσει τους Κινέζους καταναλωτές να σταματήσουν να αγοράζουν αμερικανικά αυτοκίνητα. Με δεδομένο ότι η Κίνα είναι η μεγαλύτερη αγορά επιβατικών αυτοκινήτων στον κόσμο γενικώς, και ένας από τους πέντε μεγαλύτερους εισαγωγείς αμερικανικών αυτοκινήτων ειδικώς, μια τέτοια κίνηση θα είχε καταστροφικές επιπτώσεις στην αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία. Για την ιστορία, δεν θα είναι η πρώτη φορά που το Πεκίνο «υπαγορεύει» στους Κινέζους καταναλωτές πού να ξοδέψουν τα λεφτά τους. Το είχε ξανακάνει πρόσφατα, την περίοδο 2016-17, σε βάρος εταιρειών της Νοτίου Κορέας με καταστροφικές μάλιστα συνέπειες για τους Νοτιοκορεάτες επιχειρηματίες. Εκείνο που είχε προκαλέσει μάλιστα τότε τα κινεζικά εμπορικά «αντίποινα» ήταν η απόφαση της Σεούλ να εγκαταστήσει στα εδάφη της νέα υπερσύγχρονα πυραυλικά συστήματα… από τις ΗΠΑ.

ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ, Φωτό: AP Photo/Andy Wong

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα