Συρία: Οι ΗΠΑ αίρουν τις κυρώσεις, οι Χριστιανοί φοβούνται για τις ζωές τους

Η κυβέρνηση Τραμπ φαίνεται πως διεξάγει “προκαταρκτικές συνομιλίες” με το Ισραήλ και τη Συρία για μια πιθανή συμφωνία ασφαλείας μεταξύ των δύο χωρών, οι οποίες αποτελούν επί μακρόν εχθρούς, σύμφωνα με πληροφορίες του ενημερωτικού ιστότοπου Axios, ο οποίος επικαλείται Αμερικανούς και Ισραηλινούς αξιωματούχους.

Ο Αμερικανός πρόεδρος αναμένεται επίσης να υπογράψει αργότερα σήμερα, Δευτέρα (30/6) εκτελεστικό διάταγμα για την κατάργηση των αμερικανικών κυρώσεων στη Συρία, μια κίνηση που είχε ήδη αποφασιστεί τον Μάιο.

Στόχος είναι η οικονομική ενίσχυση της Συρίας και η υποστήριξη της ανοικοδόμησης της χώρας, η οποία έχει υποστεί ανυπολόγιστες καταστροφές από τον πολυετή εμφύλιο πόλεμο.

Ωστόσο, παρά την επιδιωκόμενη εξομάλυνση των σχέσεων με τη Δαμασκό και τη στήριξη για την οικονομική ανάκαμψη, η ασφάλεια των θρησκευτικών μειονοτήτων στη Συρία παραμένει αμφιλεγόμενη.

Οι Χριστιανοί της Συρίας, που αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες θρησκευτικές μειονότητες στη χώρα, εκφράζουν έντονους φόβους για το μέλλον τους, καθώς οι εξελίξεις στη χώρα δημιουργούν αβεβαιότητα και ανασφάλεια για την επιβίωσή τους.

Η πρόσφατη επίθεση αυτοκτονίας στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία του Προφήτη Ηλία στη Δαμασκό, στις 22 Ιουνίου, ενίσχυσε αυτές τις ανησυχίες. Η επίθεση, που στοίχισε τη ζωή σε 25 ανθρώπους και τραυμάτισε άλλους 60, ήταν η πρώτη από την πτώση του καθεστώτος Άσαντ και το τέλος του εμφυλίου.

“Δεν είμαστε ασφαλείς εδώ πια”

«Ο αδελφός σου είναι ήρωας». Αυτό ήταν το μήνυμα που έλαβε ο Εμάντ όταν έμαθε ότι ο αδελφός του σκοτώθηκε σε μια επίθεση αυτοκτονίας στην ελληνορθόδοξη εκκλησία στη συνοικία Ντουεϊλά της Δαμασκού, όπως αναφέρει σχετικό ρεπορτάζ του BBC.

Ο αδελφός του, Μιλάντ, και δύο άλλοι προσπάθησαν να σπρώξουν έναν από τους δράστες της επίθεσης έξω από το κτήριο της εκκλησίας. Ο Μιλάντ σκοτώθηκε ακαριαία – μαζί με άλλους 24 πιστούς.

Ήταν η πρώτη τέτοια επίθεση στη Δαμασκό από την πτώση Άσαντ και η πρώτη επίθεση κατά της χριστιανικής κοινότητας στη Συρία από τη σφαγή του 1860, όταν ξέσπασε σύγκρουση μεταξύ Δρούζων και Μαρονιτών χριστιανών υπό την Οθωμανική κυριαρχία.

Οι συριακές αρχές απέδωσαν την επίθεση στην οργάνωση Ισλαμικό Κράτος (ISIS). Ωστόσο, μια λιγότερο γνωστή σουνιτική εξτρεμιστική ομάδα, η Σαράγια Ανσάρ αλ-Σούνα, δήλωσε ότι είναι υπεύθυνη για την επίθεση – αν και κυβερνητικοί αξιωματούχοι λένε ότι η ομάδα αυτή δεν λειτουργεί ανεξάρτητα από το ISIS.

Ο Μιλάντ παρακολουθούσε την Κυριακάτικη βραδινή λειτουργία στην εκκλησία, όταν ένας άνδρας άνοιξε πυρ κατά της εκκλησίας πριν πυροδοτήσει το γιλέκο με εκρηκτικά. Ο Εμάντ άκουσε την έκρηξη από το σπίτι του και για ώρες δεν μπορούσε να επικοινωνήσει με τον αδελφό του.

«Πήγα στο νοσοκομείο για να τον δω. Δεν μπορούσα να τον αναγνωρίσω. Το μισό πρόσωπό του ήταν καμένο», είπε ο Εμάντ, μιλώντας από το μικρό του σπίτι με δύο υπνοδωμάτια, το οποίο μοιράζεται με αρκετούς άλλους συγγενείς.

Ο Εμάντ, όπως και ο αδελφός του, δούλευε ως καθαριστής σε σχολείο στη φτωχή γειτονιά της Δασμασκού, η οποία φιλοξενεί πολλές οικογένειες Χριστιανών μεσαίας και χαμηλής τάξης.

Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Μπασάρ αλ-Άσαντ, τα μέλη των θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων της Συρίας πίστευαν ότι το κράτος τους προστάτευε. Τώρα, πολλοί φοβούνται ότι η νέα κυβέρνηση υπό την ηγεσία ισλαμιστών, που προέκυψε από την εξέγερση των ανταρτών τον Δεκέμβριο, δεν θα πράξει το ίδιο.

Ενώ ο προσωρινός πρόεδρος Άχμεντ αλ-Σαρά και η κυβέρνηση του έχουν υποσχεθεί να προστατεύσουν όλους τους πολίτες, η πρόσφατη θανατηφόρα επίθεση σε αλαουιτικές περιοχές της ακτής και αργότερα σε δρουζικές κοινότητες γύρω από τη Δαμασκό, έχουν δημιουργήσει αμφιβολίες για την ικανότητά τους να ελέγξουν την κατάσταση.

Πολλοί από τους συγγενείς του Εμάντ εξέφρασαν αυτή την ανησυχία, λέγοντας: “Δεν είμαστε ασφαλείς πια εδώ”.

Η Άντζι Αουάμπντε, 23 ετών, ήταν μόλις δύο μήνες μακριά από την αποφοίτησή της από το πανεπιστήμιο, όταν βρέθηκε στο στόχαστρο της επίθεσης στην εκκλησία. Άκουσε τους πυροβολισμούς πριν την έκρηξη.

«Όλα συνέβησαν μέσα σε δευτερόλεπτα», είπε, μιλώντας από το κρεβάτι του νοσοκομείου, καθώς ανάρρωνε από τα τραύματα που της προκάλεσαν θραύσματα στο πρόσωπο, το χέρι και το πόδι.

Η ίδια φοβάται και νιώθει ότι δεν υπάρχει μέλλον για τους Χριστιανούς στη Συρία. «Απλώς θέλω να φύγω από αυτή τη χώρα. Έζησα την κρίση, τον πόλεμο, τις ρουκέτες. Δεν περίμενα ποτέ ότι κάτι θα συνέβαινε σε μένα μέσα σε μια εκκλησία», δήλωσε. «Δεν έχω λύση. Πρέπει να βρουν μια λύση, δεν είναι δουλειά μου. Αν δεν μπορούν να μας προστατεύσουν, θέλουμε να φύγουμε», πρόσθεσε.

Πριν τον 13χρονο εμφύλιο πόλεμο, οι Χριστιανοί αποτελούσαν περίπου το 10% του πληθυσμού των 22 εκατομμυρίων στη Συρία – αλλά ο αριθμός τους έχει μειωθεί σημαντικά από τότε, με εκατοντάδες χιλιάδες να έχουν φύγει στο εξωτερικό.

Οι εκκλησίες ήταν μεταξύ των κτιρίων που βομβαρδίστηκαν από τις δυνάμεις του συριακού καθεστώτος και τις ρωσικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια του πολέμου – αλλά ποτέ όσο βρίσκονταν πιστοί μέσα.

Χιλιάδες Χριστιανοί αναγκάστηκαν επίσης να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους λόγω της απειλής από ακραίες ισλαμιστικές και τζιχαντιστικές ομάδες, όπως το ISIS.

Σε έναν λόγο κατά τη διάρκεια μίας λειτουργίας, ο Πατριάρχης της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Συρία, Ιωάννης Γιαζίγκι, επέμεινε ότι «η κυβέρνηση φέρει πλήρη ευθύνη». Είπε ότι το τηλεφώνημα του προέδρου Άχμεντ αλ-Σαρά για να εκφράσει τα συλλυπητήριά του ήταν «ανεπαρκές για εμάς», και οι πιστοί ξέσπασαν σε χειροκροτήματα.

Ο Σαρά την περασμένη εβδομάδα υποσχέθηκε ότι οι υπεύθυνοι για την «αποτρόπαια» επίθεση θα λογοδοτήσουν στη δικαιοσύνη.

Μία μέρα μετά την επίθεση, δύο από τους υπόπτους σκοτώθηκαν και άλλοι έξι συνελήφθησαν σε επιχείρηση ασφαλείας κατά μιας κυψέλης του ISIS στη Δαμασκό. Ωστόσο, αυτό δεν κατάφερε να κατευνάσει τους φόβους για την κατάσταση ασφαλείας, ειδικά για τις θρησκευτικές μειονότητες.

Όπως επισημαίνει το δημοσίευμα του BBC, η Συρία βιώνει διανύει μία περίοδο καταστολής των κοινωνικών ελευθεριών, με διατάγματα σχετικά με τον τρόπο ντυσίματος των γυναικών στις παραλίες, επιθέσεις σε άνδρες που φορούν σορτς σε δημόσιους χώρους και κλείσιμο μπαρ και εστιατορίων που σερβίρου αλκοόλ.

Πολλοί φοβούνται ότι αυτά δεν είναι απλώς τυχαία περιστατικά, αλλά ενδείξεις ενός ευρύτερου σχεδίου για την αλλαγή της συριακής κοινωνίας.

Ο Αρχιμανδρίτης Μελέτιος Σαττάχι, γενικός διευθυντής του φιλανθρωπικού τομέα του Πατριαρχείου Αντιοχείας, θεωρεί ότι η κυβέρνηση δεν κάνει αρκετά.

Αναφέρεται σε βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, τα οποία δείχνουν ένοπλους θρησκευτικούς κήρυκες να προπαγανδίζουν το Ισλάμ μέσω ηχείων σε Χριστιανικές γειτονιές, λέγοντας ότι αυτά δεν είναι «μεμονωμένα περιστατικά».

«Γίνονται δημόσια μπροστά σε όλους, και ξέρουμε πολύ καλά ότι η κυβέρνηση μας δεν παίρνει μέτρα εναντίον αυτών που παραβιάζουν τους νόμους και τους κανόνες.» Όπως σημείωσε, αυτή η φερόμενη αδράνεια ήταν και αυτή που οδήγησε στην επίθεση στην Εκκλησία του Προφήτη Ηλία.