Τι κρύβεται πίσω από την αδιάλλακτη στάση του Πούτιν για την Ουκρανία

Με ενθουσιασμό υποδέχθηκαν οι Ρώσοι τις απειλές Πούτιν εναντίον στρατευμάτων ευρωπαϊκών χωρών εάν εκείνα εμφανιστούν στην Ουκρανία, ενισχύοντας περαιτέρω την αδιάλλακτη στάση που τηρεί ο Ρώσος πρόεδρος στις συζητήσεις γύρω από την ειρήνη, που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Άλλωστε, όπως υπογραμμίζει το BBC, μερικές φορές δεν είναι τα λόγια που προκαλούν τη μεγαλύτερη εντύπωση. Είναι η αντίδραση. Στη ρωσική Άπω Ανατολή, ο Βλαντίμιρ Πούτιν έστειλε προειδοποίηση προς τη Δύση: να μην τολμήσει καν να στείλει στρατεύματα – ούτε καν ειρηνευτικές δυνάμεις – στην Ουκρανία.

«Αν εμφανιστούν εκεί στρατεύματα», είπε ο Ρώσος πρόεδρος, «ιδιαίτερα τώρα που συνεχίζονται οι μάχες, θεωρούμε δεδομένο ότι θα αποτελέσουν νόμιμους στόχους προς καταστροφή».

Και ύστερα ήρθε η αντίδραση. Το ακροατήριο στο οικονομικό φόρουμ του Βλαδιβοστόκ ξέσπασε σε χειροκροτήματα, με Ρώσους αξιωματούχους και επιχειρηματίες να δείχνουν να υποδέχονται με ενθουσιασμό την απειλή για «καταστροφή» δυτικών στρατευμάτων.

Παρακολουθώντας τη σκηνή στην αίθουσα, το χειροκρότημα φάνηκε ανατριχιαστικό.

Και όλα αυτά μόλις μια μέρα αφότου οι σύμμαχοι του Κιέβου, η λεγόμενη «Συμμαχία των Προθύμων», είχαν δεσμευθεί να δημιουργήσουν μια μεταπολεμική «δύναμη διασφάλισης» για την Ουκρανία.

Το ακροατήριο χειροκρότησε ξανά όταν ο ηγέτης του Κρεμλίνου πρότεινε ότι θα ήταν διατεθειμένος να συναντήσει τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι – αλλά μόνο σε ρωσικό έδαφος.

«Το καλύτερο μέρος γι’ αυτό είναι η ρωσική πρωτεύουσα, η ηρωική πόλη Μόσχα», είπε ο Πούτιν.

Εκτός Ρωσίας, η πρόταση του Πούτιν απορρίφθηκε ως αστεία, μια εντελώς αδιέξοδη κίνηση, ως περίπτωση πολιτικού τρολαρίσματος.

Ωστόσο, με πολλούς τρόπους, συνοψίζει την τρέχουσα θέση του Κρεμλίνου για τον πόλεμο στην Ουκρανία: «Ναι, θέλουμε ειρήνη, αλλά μόνο με τους δικούς μας όρους. Αρνείστε τους όρους μας; Τότε δεν υπάρχει ειρήνη.»

Πού στηρίζει την αυτοπεποίθησή της η Ρωσία

Η αδιάλλακτη στάση του Κρεμλίνου τροφοδοτείται από έναν συνδυασμό παραγόντων.

Πρώτον, από την πεποίθηση ότι στην Ουκρανία οι ρωσικές δυνάμεις έχουν το πλεονέκτημα στο πεδίο της μάχης.

Δεύτερον, από τις διπλωματικές επιτυχίες. Στην Κίνα αυτήν την εβδομάδα, ο Πούτιν αντάλλαξε χειραψίες και χαμόγελα με μια σειρά από ξένους ηγέτες. Οι εικόνες έστελναν το μήνυμα ότι η Ρωσία έχει ισχυρούς φίλους, όπως την Κίνα, την Ινδία και τη Βόρεια Κορέα.

Και μετά υπάρχει η Αμερική. Τον περασμένο μήνα, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ προσκάλεσε τον Πούτιν στην Αλάσκα για μια σύνοδο κορυφής. Στη Μόσχα, φιλοκυβερνητικοί σχολιαστές παρουσίασαν το γεγονός ως απόδειξη ότι οι δυτικές προσπάθειες απομόνωσης της Ρωσίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία έχουν αποτύχει.

Για να πιέσει το Κρεμλίνο να τερματίσει τις εχθροπραξίες, ο Τραμπ έχει κατά καιρούς θέσει τελεσίγραφα και προθεσμίες· έχει απειλήσει με νέες κυρώσεις αν η Ρωσία δεν κάνει ειρήνη. Όμως δεν υλοποίησε ποτέ αυτές τις απειλές – κι αυτό αποτελεί έναν ακόμη λόγο για την αυτοπεποίθηση της Μόσχας.

Ο Πούτιν δημοσίως επαινεί τις ειρηνευτικές προσπάθειες του Τραμπ. Ωστόσο, έχει απορρίψει τις προτάσεις του για εκεχειρία και δεν δείχνει καμία διάθεση για παραχωρήσεις σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Τι σημαίνει αυτό για τις προοπτικές ειρήνης; Ο ίδιος ο Πούτιν δήλωσε πρόσφατα ότι βλέπει «φως στο τέλος του τούνελ».

Ωστόσο, αυτήν τη στιγμή φαίνεται ότι η Ρωσία από τη μια πλευρά, και η Ουκρανία με την Ευρώπη (και σε κάποιο βαθμό η Αμερική) από την άλλη, βρίσκονται σε διαφορετικά τούνελ, σε διαφορετικούς δρόμους, με διαφορετικούς προορισμούς.

Η Ουκρανία και η Ευρώπη εστιάζουν στον τερματισμό των εχθροπραξιών, στη διαμόρφωση εγγυήσεων ασφαλείας για το Κίεβο και στη διασφάλιση ότι ο ουκρανικός στρατός θα είναι αρκετά ισχυρός μετά τον πόλεμο ώστε να αποτρέψει μια νέα εισβολή.

Όταν ο Πούτιν μιλά για «φως στο τέλος του τούνελ», φαίνεται να φαντάζεται ένα μονοπάτι που οδηγεί σε ρωσική νίκη στην Ουκρανία και, σε ευρύτερο πλαίσιο, στην οικοδόμηση ενός νέου συσχετισμού δύναμης που θα ευνοεί τη Ρωσία.

Όσον αφορά την ειρήνη, είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς πού και πότε θα συναντηθούν αυτοί οι δύο τόσο διαφορετικοί δρόμοι.