Τι σημαίνει η συμφωνία για τη Γάζα για το μέλλον του Νετανιάχου

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου επανέλαβε την υπόσχεσή του για αφοπλισμό της Χαμάς σε μια πύρινη ομιλία που παραχώρησε την Παρασκευή (10/10), λίγο μετά την έναρξη της εκεχειρίας στη Γάζα.

Στην τηλεοπτική ομιλία που παραχώρησε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, δήλωσε ότι αντέτεινε έντονες εσωτερικές και διεθνείς πιέσεις για να επιτύχει τον στόχο του να διασφαλίσει «την ασφάλεια του Ισραήλ», ενώ κατηγόρησε τους επικριτές του και επανέλαβε ότι μπορεί να επιστρέψει στον πόλεμο ανά πάσα στιγμή, εάν αυτό χρειαστεί.

«Η Χαμάς συμφώνησε μόνο όταν αισθάνθηκε το μαχαίρι το λαιμό… Η Χαμάς θα αφοπλιστεί και η Γάζα θα αποστρατιωτικοποιηθεί… Αν αυτό επιτευχθεί με τον εύκολο τρόπο, τόσο το καλύτερο. Και αν όχι, θα επιτευχθεί με τον δύσκολο τρόπο», είπε ο Νετανιάχου.

Η συμφωνία που υπογράφηκε νωρίς την Πέμπτη (9/10) και εφαρμόστηκε από σήμερα, Παρασκευή θα οδηγήσει στην απελευθέρωση 20 ζωντανών ομήρων από τη Χαμάς μέσα σε 72 ώρες, στην αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από μέρη της Γάζας και στην ελευθερία περίπου 2.000 Παλαιστίνιων κρατουμένων από τις ισραηλινές φυλακές.

Ωστόσο, τα επόμενα βήματα παραμένουν ακόμα ασαφή.

Στην ομιλία του, ο Νετανιάχου δήλωσε μεταξύ άλλων ότι η διασφάλιση της ασφάλειας για το Ισραήλ σημαίνει «την εξουδετέρωση του ιρανικού άξονα, του οποίου η Χαμάς είναι βασικό στοιχείο», υπονοώντας ότι το είχε επιτύχει κατά τη διάρκεια των 24 μηνών αδιάκοπου πολέμου.

Αναλυτές χαρακτήρισαν την ομιλία του ως «ομιλία εκλογών».

«Πάντα προεκλογικά μιλάει. Σε κάθε ομιλία είναι: ‘Εγώ διέταξα αυτό’, ‘Εγώ διέταξα εκείνο’. Είναι πάντα εγώ, εγώ, εγώ… Αυτό κάνει καλύτερα», δήλωσε ο Γιόσι Μέκελμπεργκ, ειδικός στην ισραηλινή πολιτική στο βρετανικό think tank Chatham House.

Το πολιτικό μέλλον του Νετανιάχου

Η δημοτικότητα του Νετανιάχου δεν έχει ανακάμψει από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, η οποία πυροδότησε τον πόλεμο στη Γάζα. Έκτοτε, ακόμη και οι μικρές αυξήσεις στη δημοτικότητά του και του κόμματός του, Λικούντ, μετά τις στρατιωτικές εκστρατείες κατά της Χεζμπολάχ στο Λίβανο πέρυσι και του Ιράν τον Ιούνιο, έχουν έρθει μόνο εις βάρος άλλων μελών της σημερινής κυβερνητικής συμμαχίας, η οποία είναι η πιο δεξιά στην ιστορία του Ισραήλ

Οι επόμενες εκλογές στο Ισραήλ πρόκειται να πραγματοποιηθούν σε περίπου έναν χρόνο, αλλά οι περισσότεροι παρατηρητές προβλέπουν ότι θα πραγματοποιηθούν εντός έξι μηνών. Η πιο πρόσφατη δημοσκόπηση, που δημοσιεύτηκε την Παρασκευή από την εφημερίδα Ma’ariv, έδειξε ότι η εκτεταμένη υποστήριξη για την εκεχειρία και την απελευθέρωση των ομήρων ενίσχυσε το Λικούντ κατά μόλις δύο έδρες, ενώ η σημερινή συμμαχία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ευρεία ήττα σε μια επικείμενη εκλογική αναμέτρηση.

Οι υπουργοί της άκρας δεξιάς, οι οποίοι είχαν απειλήσει να ρίξουν την κυβέρνηση Νετανιάχου αν ο πόλεμος ολοκληρωνόταν χωρίς την πλήρη εξόντωση της Χαμάς και τον ισραηλινό έλεγχο σε ολόκληρη τη Γάζα, μέχρι στιγμής δεν έχουν προβεί σε καμία ενέργεια.

«Ο Μπίμπι (σ.σ. το δημοφιλέστερο προσωνύμιο του Νετανιάχου) αναγκάστηκε να δεχτεί ότι αυτό είναι το τέλος του πολέμου, ακόμα κι αν δεν χρησιμοποιήσει αυτές τις συγκεκριμένες λέξεις… και τώρα θα προσπαθήσει να κερδίσει το καλύτερο από την κατάσταση. Όλα είναι καλά για τον Μπίμπι», δήλωσε ο Άνσελ Φέφερ, Ισραηλινός ανταποκριτής του The Economist και βιογράφος του Νετανιάχου.

«Ακόμα και στα 75 του, δεν μπορεί να φανταστεί τη ζωή του εκτός του γραφείου του πρωθυπουργού. Δεν νομίζω ότι υπάρχει σενάριο όπου θα αποσυρθεί για να φροντίσει τα τριαντάφυλλά του», πρόσθεσε.

Οι επόμενες εβδομάδες θα φέρουν νέες προκλήσεις για τον Νετανιάχου, ο οποίος διατηρεί την εξουσία στο Ισραήλ για 18 χρόνια συνολικά, περισσότερο από τον Ντέιβιντ Μπεν Γκουριόν, τον ιδρυτή της χώρας. Αντιμετωπίζει κατηγορίες διαφθοράς που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε απαγόρευση δημόσιων αξιωμάτων ή ακόμη και φυλάκιση, ενώ θα υπάρξουν και νέες εκκλήσεις για πλήρη δικαστική έρευνα σχετικά με τις αποτυχίες που επέτρεψαν την επίθεση της Χαμάς το 2023.

Το κρίσιμο για τον Νετανιάχου θα είναι να πείσει τους Ισραηλινούς ότι παραμένει ο «κύριος της ασφάλειας», παρά το γεγονός ότι η μεγαλύτερη καταστροφή στην ιστορία της χώρας συνέβη υπό την ηγεσία του. Η έντονη υποστήριξη που αναμένεται να προσφέρει ο Ντόναλντ Τραμπ όταν μιλήσει στη Κνέσετ, το κοινοβούλιο του Ισραήλ, τη Δευτέρα, φαίνεται πως θα βοηθήσει.

«Ο Νετανιάχου είναι η κεντρική ιστορία αυτού του πολέμου… Σήμερα, το Ισραήλ βρίσκεται στην ισχυρότερη θέση ασφαλείας στην ιστορία του: δεν υπάρχει απειλή από τη Συρία, η Χεζμπολάχ υπέστη σοβαρό πλήγμα, και το ίδιο συνέβη με το Ιράν και τη Χαμάς. Το πιθανό μήνυμα του Νετανιάχου θα είναι: μπορεί να μας “έπιασαν στον ύπνο”, αλλά αγωνιστήκαμε με όλη μας τη δύναμη – και νικήσαμε όλους τους εχθρούς του Ισραήλ», δήλωσε ο Ουντί Τέννε, στρατηγικός σύμβουλος και διεθνής διαχειριστής εκστρατειών, ο οποίος έχει συνεργαστεί με κορυφαίους ηγέτες του Ισραήλ.

Παρά το κόστος του πολέμου στη Γάζα, την διεθνή απομόνωση του Ισραήλ και τις εσωτερικές διαιρέσεις, το ευρύτερο πολιτικό τοπίο μπορεί ακόμα να ευνοεί τον Νετανιάχου. Η αντιπολίτευση είναι κατακερματισμένη.

Η Λαχάβ Χάρκοβ, ανώτερη πολιτική ανταποκρίτρια του Jewish Insider, δήλωσε ότι το Ισραήλ και οι πολιτικοί του έχουν μετατοπιστεί προς τα δεξιά.

«Οι Ισραηλινοί δεν φαίνεται να έχουν μεγάλη όρεξη για ειρηνικές λύσεις αυτή τη στιγμή», είπε η Χάρκοβ. «Δεν φαίνεται λογικό, αλλά το κεντρικό ερώτημα στην ισραηλινή πολιτική παραμένει το ίδιο όπως πάντα: Ναι στον Μπίμπι ή όχι στον Μπίμπι;»