Το ταξίδι μίας μαίας στη Σιέρα Λεόνε, τη χώρα που πεθαίνουν οι μητέρες

Στη Σιέρα Λεόνε, ο αριθμός των γυναικών που χάνουν τη ζωή τους από επιπλοκές που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό είναι από τους υψηλότερους στον κόσμο. Η Sia Marian Sorboeh είναι μαία που εργάζεται στο μαιευτικό και παιδιατρικό νοσοκομείο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Kenema, στη Σιέρα Λεόνε, και συμμετέχει στο πρόγραμμα κλινικής εκπαίδευσης των Μαιών της Ακαδημίας Υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

Στην Κενέμα οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα πραγματοποιούν επείγουσες καισαρικές τομές και άλλες σωτήριες χειρουργικές επεμβάσεις για εγκύους και νέες μητέρες. Το ταξίδι της Sia από ένα παιδικό όνειρο σε μια εξειδικευμένη επαγγελματία αναδεικνύει τη σημασία της εκπαίδευσης και της κατάρτισης για τη βελτίωση της μαιευτικής υγειονομικής περίθαλψης στη Σιέρα Λεόνε.

Το ενδιαφέρον της Sia για τη μαιευτική ξεκίνησε από την παιδική της ηλικία. «Όταν έπαιζα ως παιδί, έκανα πάντα τη μαία», θυμάται. «Θα ξεγεννούσα το μωρό, θα το φρόντιζα, θα βοηθούσα τη μητέρα, θα έντυνα το μωρό, θα του έκανα μια ένεση». Αυτό το πάθος εξελίχθηκε σε επιλογή καριέρας και τώρα είναι περήφανη που υποστηρίζει τις γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού και της πρώιμης μητρότητας. Αγωνίζεται για ασφαλέστερες εγκυμοσύνες και τοκετούς. «Ως γυναίκα και ως μαία, μου αρέσει να κρατάω μωρά και να βοηθάω τις γυναίκες σε μια περίοδο άγχους, γιατί η εγκυμοσύνη μπορεί να φέρει πάρα πολλές επιπλοκές και άγχος» λέει.

Τα αγαπημένα θέματα της Sia κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής της στην Ακαδημία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα ήταν η διαχείριση της προεκλαμψίας (επιπλοκή της εγκυμοσύνης κατά την οποία μια γυναίκα έχει υψηλή αρτηριακή πίεση), της εκλαμψίας (επιληπτικές κρίσεις ή κώμα σε έγκυο με προεκλαμψία) και της αιμορραγίας μετά τον τοκετό. Οι καταστάσεις αυτές αποτελούν σημαντικές αιτίες μητρικών θανάτων, ωστόσο μπορούν να αντιμετωπιστούν καλύτερα με τις κατάλληλες γνώσεις και δεξιότητες. «Μια γυναίκα που εμφανίζει αιμορραγία μετά τον τοκετό μπορεί να πεθάνει αρκετά γρήγορα αν δεν λάβει τη σωστή φροντίδα, οπότε τώρα, χάρη στην εκπαίδευση της Ακαδημίας, γνωρίζω τους κινδύνους και πώς να τη διαχειριστώ», εξηγεί η Sia. Αισθάνεται ότι η αυτοπεποίθησή της έχει αυξηθεί, γνωρίζοντας ότι μπορεί πλέον να χειριστεί αυτές τις καταστάσεις πιο αποτελεσματικά.

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Ακαδημίας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Σιέρα Λεόνε εξοπλίζει μαίες όπως η Sia με σημαντικές δεξιότητες και γνώσεις που απαιτούνται για το ρόλο τους στο νοσοκομείο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Είμαι τόσο περήφανη και χαρούμενη που εκπαιδεύτηκα στην Ακαδημία» λέει η ίδια. Η πρακτική εκπαίδευση, με την καθοδήγηση κλινικών μεντόρων που προσφέρουν τόσο θεωρητικές συνεδρίες όσο και κλινική καθοδήγηση στο κρεβάτι του ασθενούς, ήταν καθοριστική για την επαγγελματική της εξέλιξη. «Ο κλινικός μέντορας μας διδάσκει και στη συνέχεια μας παρατηρεί κατά τη διάρκεια ορισμένων διαδικασιών, καθοδηγώντας μας να κάνουμε το σωστό», σημειώνει η Sia. Η εκπαίδευση της έδωσε τη δυνατότητα να παρέχει πιο ολοκληρωμένη φροντίδα. «Πράγματα που δεν μπορούσα να κάνω πριν, τώρα μπορώ να τα κάνω, ώστε να μπορώ να βοηθήσω καλύτερα τις εγκύους και τα μωρά που χρειάζονται φροντίδα» λέει.

Μια περίπτωση που έχει μείνει στη μνήμη της Sia αφορά μια γυναίκα που δυσκολευόταν να μείνει έγκυος. «Ήρθε σε εμάς και μας ζήτησε να τη βοηθήσουμε. Ο γυναικολόγος του νοσοκομείου την είδε, την συμβούλεψε και της έδωσε φάρμακα. Τελικά έμεινε έγκυος, αλλά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της πέρασε τόσα πολλά προβλήματα, ακόμη και προεκλαμψία. Προσπαθήσαμε να τη βοηθήσουμε, μετά έγινε καισαρική τομή», διηγείται η Sia. «Ήταν σχεδόν ψυχικά τραυματισμένη που δεν είχε παιδί, αλλά από τη στιγμή που απέκτησε το μωρό, ήταν τόσο ευτυχισμένη», θυμάται η Sia.

Η Sia αναγνωρίζει την ανάγκη για συνεχή μάθηση. «Χρειάζομαι περισσότερη εκπαίδευση για τη διαχείριση των επιπλοκών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού και της λοχείας», λέει. Το ταξίδι της Sia δείχνει την κρίσιμη ανάγκη για επενδύσεις στην εκπαίδευση και την υποστήριξη των επαγγελματιών υγείας σε περιοχές με υψηλά ποσοστά μητρικής θνησιμότητας, όπως η Σιέρα Λεόνε.

Η Σιέρα Λεόνε παραμένει μία από τις δέκα πρώτες χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά μητρικής θνησιμότητας στον κόσμο, καταγράφοντας 354 θανάτους ανά 100.000 γεννήσεις το 2023. Με στόχο τη μείωση αυτών των ποσοστών, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα λειτουργούν ένα νοσοκομείο στην περιοχή Kenema, το οποίο άρχισε να παρέχει υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης σε παιδιά το 2019 και σε έγκυες και θηλάζουσες μητέρες το 2022. Η Ακαδημία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, με προγράμματα εκμάθησης μέσω πρακτικής εργασίας στην κλινική φροντίδα, έχει βελτιώσει τις δεξιότητες των εργαζομένων στον τομέα της υγείας στο νοσοκομείο και τις κλινικές όπου οι ομάδες υποστηρίζουν, για να προωθήσει μια καλύτερη ποιότητα φροντίδας για τους ασθενείς.