Το μέλι που μπορεί να σε στείλει στο νοσοκομείο και έγραψε γι’ αυτό ο Ξενοφών

Ένα διαφορετικό μέλι, που παράγεται σε μόλις δύο μέρη στον κόσμο, είναι ικανό να “ξεκάνει” αρκούδες και να σε στείλει στο νοσοκομείο.

Το deli bal, όπως είναι το όνομά του bal σημαίνει “μέλι” και deli σημαίνει “τρελό” ή “παρανοϊκό” — παράγεται στον Εύξεινο Πόντο στην Τουρκία και στην οροσειρά Hindu Kush στα Ιμαλάια του Νεπάλ.

“Στα παρθένα μας δάση, το μοβ Ροδόδενδρο ανθίζει την άνοιξη”, λέει ο μελισσοκόμος Κουτλουάτα στο CNN. “Οι μέλισσες συλλέγουν το νέκταρ από αυτά τα λουλούδια, κι έτσι παράγεται το “τρελό μέλι”.

Το νέκταρ περιέχει μια φυσική τοξίνη, τη γραιανοτοξίνη. Η ποσότητα που περνά στο μέλι διαφέρει ανά εποχή και ανάλογα με τα άλλα άνθη από τα οποία περνούν οι μέλισσες, αλλά ένα κουταλάκι του γλυκού αρκεί για να νιώσει κανείς μια ζάλη ενώ ένα ολόκληρο βάζο θα σε έστελνε στο νοσοκομείο.

Για χιλιετίες, το deli bal χρησιμοποιείται ως γιατροσόφι για τη μείωση της πίεσης ή ως αφροδισιακό. Σήμερα, αυτό το δυνητικά επικίνδυνο έδεσμα πωλείται σε πολύ υψηλές τιμές.

Το μέλι που “νίκησε” έναν στρατό

Το “τρελό μέλι” έχει σκούρο κεχριμπαρένιο κόκκινο χρώμα και έντονο άρωμα. Υπάρχουν στοιχεία που μαρτυρούν την παρουσία της τοξίνης: κάτω από τη γλυκύτητα, μια πικρή επίγευση και μια καυτερή αίσθηση στον λαιμό.

“Δεν πρέπει να φάμε πολύ. Αν φάμε παραπάνω, θα μας επηρεάσει. Δεν προκαλεί παραισθήσεις. Προκαλεί όμως ζάλη, χαμηλή πίεση, ελαφρύ πυρετό, ναυτία και δυσκολία στο περπάτημα” εξηγεί ο μελισσοκόμος στο αμερικανικό μέσο.

Συνίσταται όχι πάνω από ένα κουταλάκι ή κουταλιά της σούπας.

Πρόκειται για ένα τρόφιμο που έχει ρίξει ολόκληρους στρατούς. Τον 4ο αιώνα π.Χ., ο Ξενοφών έγραψε για στρατιώτες κοντά στην Τραπεζούντα που έφαγαν υπερβολικά πολύ από αυτό το μέλι: “Κανείς δεν μπορούσε να σταθεί όρθιος· όσοι είχαν φάει λίγο έμοιαζαν μεθυσμένοι, ενώ όσοι είχαν φάει πολύ έμοιαζαν τρελοί ή ετοιμοθάνατοι. Ήταν πεσμένοι κατά χιλιάδες, σαν να είχε ηττηθεί ο στρατός”.

“Μεθάει” και τις αρκούδες”

Ο εχθρός των μελισσών που παράγουν το deli bal δεν είναι, όμως, οι Έλληνες στρατιώτες, αλλά οι “τρελαμένες” αρκούδες.

Πριν από περίπου 20 χρόνια, ο Κουτλουάτα τραυματίστηκε σοβαρά προσπαθώντας να απωθήσει μια αρκούδα που είχε καταβροχθίσει μέλι και βρισκόταν σε κατάσταση μέθης. Έμεινε στην εντατική για πάνω από μια εβδομάδα.

«Θα συνεχίσουμε τη μελισσοκομία. Τις συναντάμε σχεδόν κάθε μέρα στο βουνό.»

Το deli bal πωλείται νόμιμα στην Τουρκία και είναι νόμιμο σε πολλές χώρες. Ωστόσο, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) δεν συνιστά την κατανάλωσή του.
“Οι καταναλωτές θα πρέπει να ελέγχουν την ετικέτα του μελιού ώστε να μην αναγράφεται ως ‘mad honey’ ή να προωθείται για τις ψυχοδραστικές του ιδιότητες”, δήλωσε εκπρόσωπος της FDA στο CNN.

«Η κατανάλωση μελιού με υψηλή περιεκτικότητα σε αυτή την τοξίνη μπορεί να οδηγήσει σε δηλητηρίαση από “τρελό μέλι”, με συμπτώματα όπως ναυτία, εμετό ή ζάλη. Αυτού του είδους η δηλητηρίαση είναι σπάνια».