Το Μικρό μου Πόνυ το ανακάλυψαν οι αρχαίοι Έλληνες και δεν είναι αυτό που νομίζεις
Διαβάζεται σε 6'
Επί 40 χρόνια το Μικρό μου Πόνυ υπάρχει ανάμεσα μας. Το πλάσμα που πρόσφεραν στον κόσμο οι Αρχαίοι Έλληνες δεν είναι αυτό που νομίζεις.
- 03 Νοεμβρίου 2025 10:07
Νια ήμουν και γέρασα και το Μικρό μου Πόνυ, όχι μόνο υπάρχει στις επιλογές που έχουν τα παιδιά για τη διασκέδαση τους, αλλά εξελίσσεται. Από κουκλάκι (που είχα σε όλα τα χρώματα), έγινε μπλούζα, τσάντα, μολύβι και ό,τι κ.α., παραμύθι, μετά σειρά για παιδιά και φυσικά, ταινίες.
Αρχικά, το ‘80, εμφανίστηκε σε πάρα πολλά προϊόντα (τσάντες, μπλούζες κα) και σήμερα είναι και ισχυρό σύμβολο του Pride, όπως λέει στο Tech Support του Wired η Δρ Juliette Wood, ιστορικός και λέκτορας στο Cardiff University.
Η Δρ Wood, η οποία έχει ειδίκευση στην κελτική και τη μεσαιωνική ιστορία, τη μαγεία και τη λαογραφία, εξηγεί πως το λευκό, υπέροχο πλάσμα με το σπειροειδές κέρατο που τις τελευταίες δεκαετίες κυκλοφορεί ως ένα από τα πιο αγαπημένα μυθικά πλάσματα, άρχισε ως άγριο τέρας.
«Αρχικά, ο μονόκερος ήταν ένα πραγματικό, εξωτικό, τέρας».
Σύμφωνα με δημοσιευμένη μελέτη, το 2016 επιστήμονες βρήκαν ένα απολιθωμένο κρανίο αρχαίου ζώου που ονομάζεται Elasmotherium sibiricum (Σιβηρικός μονόκερος) και είναι ό,τι πιο κοντινό σε πραγματικό μονόκερο υπήρξε ποτέ.
Αυτό το ζώο έζησε πριν από περίπου 30.000 χρόνια και έμοιαζε περισσότερο με έναν γιγάντιο, γούνινο ρινόκερο παρά με τους χαριτωμένους, αλογόμορφους μονόκερους που φανταζόμαστε σήμερα. Είχε ένα μόνο, μεγάλο κέρατο στο μέτωπό του, αλλά εκεί τελειώνουν οι ομοιότητες με τους μύθους για τους μονόκερους.
Tο συγκεκριμένο πλάσμα ήταν τεράστιο και για την ακρίβεια, είχε διπλάσιο βάρος από μια καμηλοπάρδαλη! Πιθανότατα περιπλανιόταν στα λιβάδια της Σιβηρίας, χρησιμοποιώντας το κέρατό του για άμυνα ή σκάβοντας για τροφή.
Οι Έλληνες έδωσαν το μονόκερο στον πλανήτη
Kατά της Δρ Wood το ρηθέν «οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι πίστευαν πως πραγματικά υπήρχε και ζούσε στο τέλος του κόσμου. Ήταν γρήγορο, ήταν μοχθηρό και δεν κατάφερε να συνυπάρξει ποτέ με άλλα είδη, με εξαίρεση την περίοδο του ζευγαρώματος».
Στην ιστοσελίδα του St Neots Museum μπορείτε να διαβάστε ότι «τα πρώτα γραπτά στοιχεία που έχουμε για τους μονόκερους εμφανίζονται στην αρχαία Ελλάδα, όχι (όπως θα περίμενε κανείς) σε γραπτά μυθολογίας αλλά σε γραπτά ‘φυσικής ιστορίας‘, για άλλη μια φορά για την αρχαία Εγγύς Ανατολή.
Οι πρώτες αναφορές προέρχονται από τον συγγραφέα Κτησία τον 4ο αιώνα π.Χ. Στο βιβλίο του Περί Ινδίας -χώρα που θεωρείτο το τέλος του κόσμου-, περιλαμβάνει μία από τις πρώτες αναφορές σε μονόκερο, περιγράφοντάς τον ως ένα είδος άγριου γαϊδουριού: “πολύπλευρο άλογο, με κέρατο μήκους ενάμισι πήχη, χρώματος λευκού, κόκκινου και μαύρου’- φανταχτερό!”.
Στα ίδια γραπτά, περιλαμβάνει επίσης, περιγραφές του όρυξ (ένα είδος αντιλόπης με παρόμοια χρώματα που περιγράφονται παραπάνω), επομένως είναι πιθανό ότι τα δύο ήταν ένα και το αυτό».
Τον 1ο αιώνα μ.Χ., ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος γράφει για ένα άγριο ζώο που αποκαλεί «μονόκερος» (ή «μονόκερος», μια λέξη με ετυμολογικές συνδέσεις με τη λέξη «μονόκερος») το οποίο “έχει το κεφάλι του ελαφιού, τα πόδια του ελέφαντα και την ουρά του αγριόχοιρου, ενώ το υπόλοιπο σώμα είναι σαν του αλόγου. Κάνει έναν βαθύ μουγκρητό και έχει ένα μόνο μαύρο κέρατο, το οποίο προεξέχει από τη μέση του μετώπου του, μήκους δύο πήχεων”».
Άρχισε δηλαδή, ήδη να αλλάζει η εικόνα για το μεγαλοπρεπές θηρίο.
«Αργότερα, τον 13ο αιώνα, ο Μάρκο Πόλο θα πρόσθετε σε αυτή την όχι και τόσο κολακευτική περιγραφή ενός μονόκερου εξηγώντας ότι “περνούν τον χρόνο τους προτιμώντας να κυλιούνται σε λάσπη και λάσπη” -σχεδόν καθόλου ουράνια τόξα και λάμψεις!».
Πότε ο μονόκερος έπαψε να είναι τέρας
Σύμφωνα με τη Δρ Wood, η πρώτη μετακίνηση της σημασίας του μονόκερου έγινε «στο Μεσαίωνα, όταν άρχισε να συνδέεται με το σύμβολο το Χριστού: υπάρχει απεικόνιση στην οποία ο μονόκερος πάει στην παρθένο και ακουμπά το κεφάλι του στα πόδια της, όπου πέφτει και κοιμάται και τότε τον σκοτώνουν οι κυνηγοί».
Κατά το St Neots Museum, τον 2ο αιώνα μ.Χ., ένα ελληνοχριστιανικό κείμενο γνωστό ως “Φυσιολόγος”, έκανε περαιτέρω δημοφιλή την αλληγορία ότι οι μονόκεροι ήταν δυνατά, άγρια ζώα, προσθέτοντας ότι το κέρατό τους μπορούσε να καθαρίσει τα δηλητηριασμένα νερά.
«Το βιβλίο ενίσχυσε και μια άλλη δημοφιλή πεποίθηση που είχε αναπτυχθεί, η οποία ήταν ότι οι μονόκεροι μπορούσαν να υποταχθούν μόνο με τη συνεργασία μιας παρθένας, καθώς λέγεται ότι οι μονόκεροι γίνονταν στοργικοί και υπάκουοι στην παρουσία τους.
Αυτό, μαζί με τα καθαρτικά χαρακτηριστικά τους, οδήγησε στη συνέχεια στη σύνδεση του ίδιου του Χριστού με τον μονόκερο, και τα μεσαιωνικά έργα τέχνης συχνά απεικόνιζαν έναν μονόκερο ως μεταφορά για τον Χριστό».
Κατά την Αναγέννηση, σε μια απομάκρυνση από τη χριστιανική αλληγορία, ο μονόκερος έγινε ένα κοσμικό σύμβολο αγνότητας και πίστης.
Στην κελτική μυθολογία, ο μονόκερος είναι σύμβολο αγνότητας, αθωότητας και δύναμης, και έτσι έγινε μια προφανής επιλογή για τα βασιλικά οικόσημα της Σκωτίας.
H παρθένος αναφερόταν ως η μόνη που μπορούσε να σκοτώσει το άγριο πλάσμα, με το “Η Κυρία και ο μονόκερος”, που θεωρείται εκ των σημαντικότερων έργων τέχνης της μεσαιωνικής Ευρώπης, να απεικονίζει μια ευγενή κυρία, με έναν μονόκερο στα αριστερά της και ένα λιοντάρι στα δεξιά της.
Πώς ο μονόκερος έγινε σύμβολο ελευθερίας
Η επόμενη αλλαγή στη φήμη του μυθικού πλάσματος ήλθε το ‘30, όταν εξελίχθηκε σε σύμβολο αγνότητας και μαγείας. Δεν ήταν πια τέρας. Τις τελευταίες δεκαετίες η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα το έκανε υπερήφανο σύμβολο ελευθερίας.
Κατά την ειδικό «το ‘30, ο JD Rockefeller δημιούργησε τις υπέροχες ταπετσαρίες με μονόκερους, που πια είναι ξακουστές, σε ένα μουσείο της Νέας Υόρκης (Cloisters Museum).
Τότε άρχισε ο κόσμος να βλέπει το πλάσμα αυτό ως κάτι δημοφιλές και σύγχρονο και όχι ως μια μεσαιωνική κλασική εικόνα.
Εξελίχθηκε σε φανταστικό πλάσμα, για το οποίο γράφτηκαν πολλά το ‘60 και αίφνης άρχισε η εμπορευματοποίηση του. Έκτοτε ο μονόκερως εμφανίστηκε σε διάφορα αντικείμενα, με αποκορύφωμα όλα τα χρώματα που είχε ως “Μικρό μου Πόνι”».
Το Μικρό μου Πόνυ είναι δυναμικό φαινόμενο
Η Δρ Wood διευκρίνισε πως η αγαπημένη κούκλα είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς λειτουργεί το φολκόρ. «Είναι δυναμικό φαινόμενο.
Αρχίζει ως κάτι υποψία για την ύπαρξη ενός πλάσματος, εξελίσσεται σε μεσαιωνική εικόνα, μια χριστιανική εικόνα που σχετίζεται με την τέχνη και κάποιες εξηγήσεις, ακολούθως γίνεται σύγχρονη καλλιτεχνική εικόνα σε ταπετσαρίες, περνάει στη μυθοπλασία και εκρηγνύεται προς όλες τις κατευθύνσεις.
Και κάπως έτσι, έχουμε σήμερα όλους τους όμορφους μονόκερους, όχι μόνο για τα μικρά κορίτσια. Έχει γίνει και σημαντικό σύμβολο για το pride.
Πολλές διαφορετικές ομάδες ανθρώπων βρίσκουν στους μονόκερους ένα νόημα, που δεν υπήρχε στην αρχή και που υπό μία έννοια, είναι πιθανό να ισχύει σε ό,τι αφορά αυτό το υπέροχο πλάσμα».
Για την ιστορία, η σύνδεση του μονόκερου με την ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, έχει σε πρώτο πλάνο το ουράνιο τόξο, σύμβολο του κινήματος.