“ΑΝ ΠΑΩ ΔΙΑΚΟΠΕΣ, ΘΑ ΓΥΡΙΣΩ ΑΦΡΑΓΚΟΣ”
Το πολυδιαφημισμένο ελληνικό καλοκαίρι είναι πλέον ένα σπάνιο προνόμιο για μια γενιά που, αν και δουλεύει ασταμάτητα, δεν μπορεί να πληρώσει ούτε για τρεις μέρες σε ένα νησί.
«Φέτος δεν με έπαιρνε να πάω διακοπές, ούτε καν σε κάμπινγκ. Αναγκάστηκα να δανειστώ από τους δικούς μου για να μπορέσω να ξεφύγω από την Αθήνα μερικές μέρες» λέει ο 28χρονος Γρηγόρης.
Αυτή είναι δυστυχώς η πραγματικότητα πολλών στην Ελλάδα: αν δεν έχουν κάποιον να βοηθήσει οικονομικά, φίλους/συγγενείς με εξοχικά που να μπορούν να τους φιλοξενήσουν ή παρέα για να πάνε μαζί διακοπές, το κόστος είναι δυσθεώρητο ακόμα και για μερικές ημέρες στα λιγότερο δημοφιλή νησιά της χώρας.
Την στιγμή που οι Έλληνες βρίσκονται στην κορυφή των πιο σκληρά εργαζόμενων στην Ευρώπη, με 38,9 ώρες εβδομαδιαίως εργασίας φαίνεται ότι αυτό δεν έχει αντίκρισμα στις τσέπες τους, ούτε και στην ξεκούρασή τους, αφού το να πάνε μια εβδομάδα διακοπές μοιάζει μακρινό όνειρο που οι μισθοί τους δεν μπορούν να καλύψουν.
Πρόκειται για κάτι που αντικατροπτρίζεται άμεσα στις έρευνες που γίνονται για το θέμα. Το 46% των Ελλήνων δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να κάνουν μια εβδομάδα ετήσιων διακοπών, σύμφωνα με την Eurostat. Στην ίδια συνθήκη βρίσκονται και οι κάτοικοι της Ρουμανίας (58,6%) και της Βουλγαρίας (41,4%).
Παρόμοια είναι τα αποτελέσματα της πρόσφατης έρευνας του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) με δείγμα 800 καταναλωτές. Συμφωνα με αυτή, η πλειονότητα του δείγματος (52%) δεν προγραμματίσε να κάνει διακοπές το καλοκαίρι του 2025. Όσοι έχουν προγραμμάτισαν, κατα βάση επιλέγουν εξοχικές κατοικίες (31%) και φιλοξενία (23%) , ενώ το 21% επιλέγει τα ενοικιαζόμενα δωμάτια και μόλις ένα 7% τα ξενοδοχεία. Όπως καταλήγει η έρευνα «καταγράφεται μία πρόθεση του ελληνικού κοινού για οικονομικότερες λύσεις διακοπών προκειμένου να εξοικονομήσει χρήματα για να μπορέσει να πραγματοποιήσει κάποιο ταξίδι, είτε για να μπορέσει να επεκτείνει τη χρονική διάρκεια του».
Επιπλέον στην ίδια έρευνα αναδεικνύεται το γεγονός ότι πλέον οι περισσότεροι Έλληνες προτιμούν να περάσουν τις διακοπές τους σε μέρη της ηπειρωτικής Ελλάδος που βρίσκονται κοντά σε παραθαλάσσιες περιοχές (60%) παρά στα νησιά (28%). Ένα 12% στρέφεται στους ορεινούς ηπειρωτικούς προορισμούς και το 9% σκοπεύει να πάει στο εξωτερικό. «Τα ευρήματα υποδεικνύουν μια ξεκάθαρη στροφή προς εγχώριους και πιο προσιτούς προορισμούς και την αποφυγή των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων» σημειώνεται στην έρευνα.
Τα όσα μοιράζονται οι νέοι που μίλησαν στο NEWS 24/7 δίνουν την εικόνα που κυριαρχεί
«Ακόμη και στο κάμπινγκ να πας, το νιώθει η τσέπη σου»
Οι ιδανικές διακοπές του Αλέξανδρου είναι το να πάει σε ένα ελληνικό νησί μαζί με την παρέα του για να ξεκουραστεί δίπλα στο κύμα, να απολαύσει τον ήλιο, να κάνει μπάνια στην θάλασσα και να φάει τοπικές λιχουδιές. Πρόκειται για την πιο κλασικό σενάριο με το οποίο όλοι έχουμε μεγαλώσει και αν μη τι άλλο το βασικό τουριστικό προϊόν μας.
«Εν τέλη όμως κατέληξα τρεις μερούλες σε κάμπινγκ στις Ροβιες και κάποια διήμερα στη Λούτσα, σε εξοχικό φίλων» λέει ο Αλέξανδρος και όπως εξηγεί «δεν πήγα τις διακοπές που θα ήθελα και χρειαζόμουν, γιατί αυτή την περίοδο έχω στρώσει λίγο τα οικονομικά μου και αν πήγαινα διακοπές, μετά θα γυρνούσα άφραγκος και θα έπρεπε να τα φτιάξω όλα ξανά από την αρχή. Ακόμη και σε κάμπινγκ να πας πλέον το νιώθεις στην τσέπη σου. Δεν είναι όπως παλιά που άραζες 15 μέρες και δεν σε ένοιαζε τίποτα».
Την ίδια παρατήρηση κάνει και ο Γρηγόρης. Τα τελευταία χρόνια πηγαίνει σταθερά για μερικές μέρες στην Νάξο στο ίδιο κάμπινγκ, κάνοντας τις ίδιες διαδρομές. «Από πέρυσι, όλα έχουν ακριβύνει. Μπορεί η ημερήσια διαμονή στο κάμπινγκ να έχει αυξηθεί κατα ένα ευρώ και να φαίνεται λίγο, αλλά συνολικά δημιουργεί διαφορά. Τα ακτοπλοικά ήταν πιο ακριβά από πέρυσι, ακόμα και το ΚΤΕΛ ενώ πέρυσι για την ίδια διαδρομή χρέωνε 1,80 τώρα κοστίζει 2,5. Το να φέρεις αυτοκίνητο στο νησί άλλωστε είναι απαγορευτικό, ειδικά αν ταξιδεύεις μόνος σου».
Την πιο αισθητή διαφορά όμως την εντοπίζει στα τρόφιμα, «τα σφολιατοειδή που παίρνω από τον ίδιο φούρνο, πέρυσι κόστιζαν 2-2,5€, φέτος 3,8€ περίπου. Στο κάμπινγκ μια μπύρα πλέον κοστίζει 6€ και ένας καφές 3,5€. Με βάζουν σε πολύ σοβαρές σκέψεις όλες αυτές οι αυξήσεις. Πώς θα ζήσουμε έτσι; Το κάμπινγκ ήταν η μόνη επιλογή που είχα για να μπορώ να ξεκουραστώ το καλοκαίρι και να είμαι εντός του budget μου. Πλέον ακόμα και αυτό είναι απαγορευτικό. Αν δεν με είχαν βοηθήσει οικονομικά, με το budget μου δεν θα μπορούσα να πάω φέτος».
Ο ίδιος ακόμα θυμάται με νοσταλγία τα χρόνια που ως φοιτητές μπορούσαν τρία άτομα να μένουν σε ένα ενοικιαζόμενο δωμάτιο στην Σύρο πληρώνοντας 30 ευρώ το βράδυ συνολικά. «Δεν θα τα ξαναζήσουμε αυτές τις εποχές» λέει.
«Αυτό που ζούμε φέτος είναι ένας προάγγελος των όσων θα ζήσουμε τα επόμενα χρόνια»
Σήμερα, ακόμα και όταν υπάρχουν φοιτητικές εκπτώσεις, φαίνεται ότι δεν βοηθούν τους νέους να πάνε διακοπές. «Είμαι φοιτήτρια, και ακόμα και με τις εκπτώσεις τα πράγματα δεν είναι καλά» λέει η 26χρονη Μαριάννα συμπληρώνοντας ότι έχει υπολογίσει ότι ένας φοιτητής σήμερα χρειάζεται τουλάχιστον 500€ μόνο για διαμονή και ακτοπλοϊκά.
Η ίδια προσπάθησε να βρει κάποιο νησί για να πάει με το αγόρι της κάπου τον 15γουστο, όμως ακόμα και όσα είχαν φτηνά ακτοπλοϊκά επειδή βρίσκονταν κοντά στην Αθήνα, είχαν υψηλές τιμές στις διανυκτερεύσεις, φτάνοντας ακόμα και τα 200€ ευρώ το βράδυ σε ένα μικρό νησί όπως το Αγκίστρι.
«Εδώ στην Αθήνα έφαγα πολύ τσιμέντο, και μου έχει λείψει πολύ η θάλασσα. Είμαι απαισιόδοξη γιατί νομίζω ότι αυτό που βλέπουμε φέτος είναι απλώς ένας προάγγελος των όσων πρόκειται να έρθουν τα επόμενα χρόνια όσον αφορά τις διακοπές μας. Ακόμα και να θες να μείνεις σε ένα αστικό κέντρο και να θες να κάνεις τον τουρίστα στην ίδια σου την πόλη θέλει αρκετά λεφτά για να επισκεφθείς κάποιους χώρους ή να πας για μπάνιο».
Solo διακοπές και οικογένειες
Είναι δεδομένο ότι οι solo καλοκαιρινές διακοπές στην χώρα είναι αρκετά απαιτητικές λόγω του μεγάλου κόστους που θα αναγκαστεί να επωμιστεί κάποιος μόνος του. Τα πράγματα δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο όμως αν έχεις οικογένεια. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι φεύγοντας από τον Πειραιά, για τα ακτοπλοϊκά τους τον Αύγουστο, θα χρειάζονταν το λιγότερο (συμπεριλαμβάνεται όχημα):
- για Ηράκλειο: 468€
- για Χανιά: 540€
- για Σύρο: 581€
- για Πάρο: 645€
- για Νάξο: 657€
- για Σάμο: 600€
- για Ρόδο: 707€
Αν χρειάζεται μισός μισθός μόνο για τα ακτοπλοϊκά δεν είναι τυχαίο ότι δυσκολίες υπάρχουν και για όποιους έχουν και μόνο ένα παιδί. Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ το ποσοστό του φτωχού πληθυσμού σε νοικοκυριά με ένα τουλάχιστον παιδί ηλικίας έως 15 ετών που δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να παρέχει στα παιδιά του μια εβδομάδα διακοπών ανέρχεται σε 60,3%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τον μη φτωχό πληθυσμό ανέρχεται σε 16,5%. Για το σύνολο του πληθυσμού με ένα τουλάχιστον παιδί ηλικίας έως 15 ετών, το αντίστοιχο ποσοστό είναι 26%.
«Τρεις μέρες σε ένα νησί ισοδυναμεί όσο ο μισός μου μισθός»
Η 27χρονη Κατερίνα από τότε που βγήκε στον εργασιακό στίβο δουλεύει όλη την χρονιά και ανυπομονεί για τις μικρές αποδράσεις που θα της χαρίσουν στιγμές ξεγνοιασιάς και χαράς. Ανάμεσα σε αυτές φροντίζει κάθε χρόνο το καλοκαίρι να βρεθεί με τους φίλους της σε ένα ελληνικό νησί για να ξεκουραστεί.
Από πέρυσι με την παρέα της προσπαθούν να επισκεφθούν την Μήλο. Όμως και φέτος τα ακτοπλοικά και η διαμονή μόλις για 2 μέρες, ήταν απλησίαστα. «Υπολογίσαμε ότι μόνο τα ακτοπλοϊκά θα μας κόστιζαν 200€ το άτομα συν άλλα τόσα για τις διανυκτερεύσεις. Αυτό δεν είναι κάτι βιώσιμο για κανέναν μας».
Τελικά, καταλήξανε σε ένα τριήμερο στην Νάξο, «Μόνο για να υπάρχω στην Νάξο, δηλαδή σε ακτοπλοϊκά και διαμονή, έδωσα 280€ συνολικά. Ο μισθός μου είναι 700€, άρα έδωσα περίπου το μισό μου μηνιαίο μισθό για τρεις μέρες σε ένα νησί. Επιπλέον, οι ξαπλωστρες κόστιζαν σαν να ήταν θεσεις θεατρου. Σε όλες τις παραλίες κάναμε έρευνα αγοράς και κρατήσεις. Σε μια παραλία έδωσε ο καθένας μας 20€ για την ξαπλώστρα και 20€ για ελάχιστη κατανάλωση. Δηλαδή αν δεν έχεις φέρει δικό σου εξοπλισμό για την παραλία, δίνεις 40€ απλά για να βουτήξεις στην θάλασσα και σε υποχρεώνουν να πάρεις και αναγκαστικά κάτι. Υπήρχαν ξαπλώστρες που το σετ κόστιζε ακόμα και 80€ και δεν ήταν στις πρώτες σειρές» σχολιάζει αγανακτισμένη.
Αν και η Κατερίνα παίρνει υποχρεωτικά 15 μέρες αδείας γιατι το γραφείο της κλείνει τον Αύγουστο, δεν μπορεί να κάνει άλλες διακοπές πέρα από αυτό το τριήμερο. Μόνη της δεν διανοείται να πάει κάπου διακοπές μιας και τα έξοδα υπολογίζει ότι θα είναι ακόμα περισσότερα.
«Θα περάσω την υπόλοιπη άδεια στο σπίτι μου στην Αθήνα προσπαθώντας να πηγαίνω σε κοντινές παραλίες κάποιες μέρες, γιατι δεν λέει να παθαίνω κατάθλιψη και στις διακοπές μου. Ίσως πάω κάποιες μέρες στο παραθαλάσσιο εξοχικό μιας φίλης μου, αλλά ακόμη και για αυτό πιστεύω ότι θα δώσω πολλά χρήματα στα μεταφορικά και στην διατροφή. Δεν θα ηθελα να ειμαι στην Αττική. Αλλα δεν μπορω να φεύγω και για πολλές μέρες όπως κάνουν άλλοι φίλοι μου, οπότε προσπαθώ να βρίσκω τρόπους να περνάω καλά.
Δεν ευελπιστώ ότι θα βελτιωθεί κάτι στην χώρα. Το κράτος ας έφτιαχνε τις συνθήκες εργασίας και τις επαγγελματικές ευκαιρίες και θα βγαλω εγω ακρη με τις διακοπες. Αλλα προς το παρον το μόνο που υπάρχει είναι κούραση. Και φαντασια! Γιατι οταν εισαι στενα οικονομικα θελει δημιουργικότητα για να περνας καλά και θέλει καλούς ανθρώπους γύρω σου για να βγαίνουν κάποια ταξίδια» λέει κλείνοντας την κουβέντα μας.