ΟΤΑΝ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΛΕΙΝΕΙ ΤΑ ΜΑΤΙΑ – ΤΕΜΠΗ ΚΑΙ ΙΚΑΡΙΑ ΩΣ ΣΥΜΒΟΛΑ ΑΝΟΧΗΣ

Στην Ελλάδα δεν συνηθίζουμε να υπακούμε στους νόμους και τους κανόνες, γιατί δεν είναι κάτι που μαθαίνουμε να κάνουμε, από όταν είμαστε παιδιά. Δεν υπάρχει δηλαδή, η σχετική εκπαίδευση. Μάλλον εκπαιδευόμαστε για το αντίθετο: να κάνουμε ό,τι μας βολεύει.

Βέβαια, το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι.

Κάπου έχουμε να μοιάσουμε.

Αυτήν την στιγμή, η ελληνική κυβέρνηση δίνει εκατομμύρια ευρώ σε πρόστιμα που της έχουν επιβάλει οι ευρωπαϊκοί θεσμοί για την άρνηση (σε κάποιες περιπτώσεις, πεισματική) να ενσωματώσει ευρωπαϊκές οδηγίες.

Κάποιες από τις αρνήσεις αυτές, έχουν στοιχίσει ζωές.

Ενδεχομένως να αλλάζαμε νοοτροπία και να γινόμασταν (όλοι) πιο υπεύθυνοι, αν βοηθούσαν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί.

Όπως ωστόσο, λέει στο NEWS 24/7 άνθρωπος που εργάζεται επί χρόνια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ό,τι αφορά τον έλεγχο και την επιβολή ποινών και προστίμων για παραβάσεις και γενικότερη αδιαφορία προς τις οδηγίες, είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των κρατών μελών.

«Υπάρχει πρόβλημα που λύνεται μόνο από τις Συνθήκες, άρα δεν μπορεί να γίνει κάτι άμεσα. Άρα, μόνο τα πολύ απείθαρχα κράτη μέλη, που δεν είναι στον στενό πυρήνα της Ένωσης αυτήν την στιγμή ώστε να μπορούν να επηρεάσουν τις αποφάσεις, θα βρεθούν υπό κυρώσεις.

Οι υπόλοιποι βρίσκουν τρόπο να ξεφεύγουν».

Η συνθήκη αλλάζει, όταν ένα κράτος μέλος κάνει κάτι εξόχως προκλητικό.

 

Θα επιχειρήσουμε να δούμε πόσα πληρώνουμε σε πρόστιμα που έχουν επιβληθεί τα τελευταία χρόνια (υπάρχουν κι άλλα που “τρέχουν” από πιο παλιά και άλλα που έρχονται), αφού πρώτα εξηγήσουμε το αδιαφανές και περίπλοκο της διαδικασίας που οδηγεί (ή δεν οδηγεί) σε αυτά.

Μπορεί να είναι εφάπαξ πρόστιμα, τα οποία να συνδυάζονται με ημερήσιες κυρώσεις που επιβάλλονται, όσο διαρκεί η παράβαση.

Το Predatorgate και ο αείμνηστος Καραϊβάζ

«Μέχρι να παραπεμφθεί ένα κράτος μέλος, εξελίσσεται μια διαδικασία μεταξύ αυτού και της Κομισιόν».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ και λειτουργεί ως ο «φύλακας» των Συνθηκών. Ελέγχει τη συμμόρφωση των κρατών-μελών με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και κινεί διαδικασίες επί παραβάσει, όταν διαπιστώνει παραβιάσεις.

Μπορεί να επιβάλει πρόστιμα ή να προτείνει κυρώσεις, Αυτά όμως, επιβάλλονται μόνο μέσω του Δικαστηρίου της ΕΕ, που λαμβάνει τις επιστολές επίσημης ειδοποίησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο κράτος-μέλος.

«Παίζει επίσης, ρόλο το πόσο σημαντικό είναι ή δεν είναι το θέμα. Αν δηλαδή, πρόκειται για θέμα ασφάλειας (τροφίμων, περιβάλλοντος κτλ) ή αν είναι κάτι πολύ τυπικό, όπως οι θεωρήσεις αδειών κυκλοφορίας.

Πάντα, το κράτος μέλος μπορεί να υποστηρίξει ότι ενσωμάτωσε μια οδηγία και μετά έρχεται η Κομισιόν να πει πως δεν συνέβη αυτό. Ή μπορεί να μην ασχοληθεί ποτέ με ένα πρόβλημα, μολονότι υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία».

Κράτα το “Ικαρία” και συνεχίζουμε.

«Το Ευρωπαϊκό Kοινοβούλιο εκδίδει ψηφίσματα για να καταδικάσει παραβιάσεις ή για να ζητήσει έρευνες. Δεν επιβάλλει πρόστιμα, αλλά μπορεί να επηρεάσει την κατανομή προϋπολογισμού της ΕΕ ή να προτείνει αναστολή κονδυλίων».

Μια χαρακτηριστική περίπτωση είναι το ψήφισμα του Φεβρουαρίου του 2024, στο οποίο καταδικαζόταν η υποχώρηση του κράτους δικαίου στην Ελλάδα, ιδιαίτερα για την υπόθεση Predatorgate (παρακολουθήσεις δημοσιογράφων και πολιτικών) και τη δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ.

Το ψήφισμα κάλεσε την Κομισιόν να εξετάσει περικοπή κονδυλίων.

Τι έγινε;

Τίποτα -δεν έχει επιβληθεί πρόστιμο.

Εν τω μεταξύ, οι Ευρωβουλευτές έχουν ασκήσει πίεση για έρευνες, σχετικά με τις επαναπροωθήσεις μεταναστών, ζητώντας από την Επιτροπή και τη Frontex να διερευνήσουν τις ελληνικές πρακτικές.

«Το Ευρωκοινοβούλιο δεν εμπλέκεται όμως, άμεσα με τις παραπομπές κρατών μελών. Η όποια παραπομπή είναι μεταξύ ενός κράτους μέλους και της Κομισιόν, που είναι ελαστική, εκτός και αν κάτι γίνεται συνειδητά -λέει για παράδειγμα, η Ελλάδα πως δεν θέλει να σταματήσει την παραγωγή ρεύματος από λιγνίτη, γιατί είναι ζήτημα εθνικής ασφάλειας και αυτονομίας-, δεν συντάσσεται, το Δικαστήριο φτάνει να επιβάλει καταδίκη, αλλά πολύ αργά.

‘Η σε περιπτώσεις, όπως είναι ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος λέει πως δεν θα αφήσει τη δικαιοσύνη ανεξάρτητη και ας τον τιμωρούν όσο θέλουν.

«Εάν η Επιτροπή κρίνει ότι το κράτος μέλος δεν έχει συμμορφωθεί με κάποια οδηγία ή Κανονισμό, το παραπέμπει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο μπορεί να επιβάλει ποινές».

«Παρόλο που η Κομισιόν μπορεί να επιβάλει ποινές, ένα κράτος μέλος μπορεί να συνεχίσει να μην ενσωματώνει μια οδηγία ή να μην εφαρμόζει έναν κανονισμό και άρα πρέπει να ξεκινήσει, δεύτερη φορά, διαδικασία επί παραβάσει. Και τότε θα αναγκαστεί να συμμορφωθεί το κράτος μέλος, πληρώνοντας βαριά πρόστιμα».

Για να φτάσουμε όμως, στα βαριά πρόστιμα, ο δρόμος είναι πάρα πολύ μακρύς.

Γιατί καθυστερούν υπερβολικά οι αποφάσεις για τις παραβάσεις

Ο άνθρωπος που δέχθηκε να μας βοηθήσει να καταλάβουμε πώς λειτουργεί το σύστημα με τα πρόστιμα που επιβάλλονται από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς στην Ελλάδα, απάντησε και στην ερώτηση του ενός εκατομμυρίου: το λόγο που καθυστερούν χαρακτηριστικά οι αποφάσεις για τις ποινές.

«Εξετάζονται όλα τα ζητήματα, ανάλογα με τον Επίτροπο, την ελαστικότητα του κτλ.

Ενδεικτικά αναφέρω πως η προηγούμενη επίτροπος Μεταφορών που δεν ήταν Ελληνίδα, δεν είχε ξεκινήσει τη διαδικασία επί παραβάσει σε βάρος της Ελλάδας για τα Τέμπη. Δεν έκανε το παραμικρό επί δυο χρόνια, μολονότι οι Ευρωβουλευτές είχαν υποβάλει ερωτήσεις. Δεν ήθελε όμως, να ασχοληθεί. Με άλλα θέματα ασχολήθηκε. Το κακό είναι αυτό».

«Υπάρχει επίσης, ένα θεσμικό ζήτημα: η διαδικασία πάσχει σε διαφάνεια, γιατί όλη η αλληλογραφία είναι εμπιστευτική, δηλαδή μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής».

Η αδιαφάνεια στο θέμα με το δυστύχημα στα Τέμπη

Μια ενδεικτική υπόθεση αυτής της έλλειψης διαφάνειας είναι το θέμα με τα Τέμπη. Τον περασμένο Ιούνιο, ο Έλληνας επίτροπος Μεταφορών, Απόστολος Τζιτζικώστας ανέφερε στην συζήτηση που έγινε στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, για το δυστύχημα πως «η Ελλάδα καταβάλλει σοβαρή προσπάθεια, προκειμένου να διορθώσει τα μεγάλα και συστημικά προβλήματα δεκαετιών, στον ελληνικό σιδηρόδρομο».

Ο ίδιος είχε ζητήσει να ξεκινήσει η διαδικασία επί παραβάσει, της Κομισιόν κατά της Ελλάδας, για την ασφάλεια του ελληνικού σιδηροδρόμου, με τις ελλείψεις -όπως είπε- να είναι πολλές και σοβαρές, ενώ κάποια στιγμή πρέπει να εναρμονιστούμε με τις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας (μεταξύ άλλων την Οδηγία 2016/798).

Για παράδειγμα τη σύμβαση 717 για σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, που εννέα χρόνια μετά δεν έχει ολοκληρωθεί.

Ο επίτροπος είπε πως η κυβέρνηση έχει καταρτίσει σχέδιο δράσης, για την αντιμετώπιση όλων των ζητημάτων, τονίζοντας ότι «η Κομισιόν δεν υποκαθιστά τις εθνικές αρχές και φορείς, ούτε εκτελεί τα καθήκοντα τους, μηδέ έχει ανακριτικές, ερευνητικές ή δικαστικές αρμοδιότητες».

Τι κάνει; «Παρακολουθεί στενά την υλοποίηση, εντός του συμφωνημένου χρονοδιαγράμματος του σχέδιο δράσης της Ελλάδας».

Πώς μπορούμε να το τσεκάρουμε αυτό;

Δεν μπορούμε, αφού η αληλογραφία μεταξύ του Απόστολου Τζιτζικώστα και της ελληνικής κυβέρνησης, είναι εμπιστευτική.

Ο επίτροπος διαβεβαίωσε βέβαια, το Κοινοβούλιο πως αν διαπιστωθεί η παραμικρή ολιγωρία, η διαδικασία επί παραβάσει θα προσχωρήσει στα επόμενα στάδια.

Μόνο που είναι ο μόνος που μπορεί να το γνωρίζει αυτό.

Ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ είχαν επισημάνει ότι από το 2017 υπήρχε έρευνα για την κρίσιμη «και ανύπαρκτη» σύμβαση, μεταξύ του υπουργείου και του ΟΣΕ και χρειάστηκαν έξι χρόνια για να φτάσει η Ελλάδα στο Δικαστήριο της ΕΕ.

Από το 2023, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Σιδηροδρόμων (ERA) είχε διαπιστώσει ξεκάθαρη απουσία ουσιαστικής εποπτείας ασφάλειας στον ελληνικό σιδηρόδρομο και το 2025 η Επιτροπή επικροτεί και χρηματοιδοτεί Σχέδιο Δράσης, αντί να ασκεί πιέσεις.

Γάλλος ευρωβουλευτής είχε τονίσει το εξής:

«Η Κομισιόν είναι υπεύθυνη για την ασφάλεια των πολιτών. Το θέμα είναι λοιπόν ευρωπαϊκό και όχι εθνικό. Ξεπερνά τις μεταφορές. Είναι σύμπτωμα ενός μεγαλύτερου προβλήματος».

«Για λόγους δημόσιας ασφάλειας, τάξης και εθνικής άμυνας»

Η διαφάνεια είναι το ζητούμενο σε ό,τι μας αφορά. Παρ’ όλα αυτά, το “άκρως εμπιστευτικό” των εγγράφων που αποκαλύπτουν την πλήρη αλήθεια επιτρέπουν σε κυβερνήσεις (όπως η δική μας) να αμφισβητούν όσα λένε οι Επίτροποι.

«Στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, ο Ευρωβουλευτής μπορεί να ζητήσει να ελέγξει την Κομισιόν, για να δει αν έκανε όλες τις απαραίτητες ενέργειες.

Εάν επικαλεστεί πρόσβαση στα έγγραφα, δεν μπορεί να την έχει, παρ’ ότι θεωρητικά είναι θεμελιώδες ζήτημα των συνθηκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Υπάρχει όμως, ένας κανονισμός που “για λόγους δημόσιας ασφάλειας, δημόσιας τάξης, εθνικής άμυνας κλπ,” η Κομισιόν να μπορεί να κάνει ελιγμό και να μη δώσει πρόσβαση.

Στις διαδικασίες επί παραβάσει, δεν δίνουν πρόσβαση στην αλληλογραφία που έχουν μεταξύ τους».

Φαινομενικά ωστόσο,το σύστημα “λειτουργεί”.

Υπάρχει και η δημοσίευση της Δέσμης Παραβάσεων, στην ιστοσελίδα της Κομισιόν, σχεδόν κάθε μήνα. «Ακόμα όμως, κι εκεί δεν υπάρχει ουσιαστική ενημέρωση, για τα βήματα που έχουν γίνει. Πρόκειται για απλή καταγραφή».

Στη Δέσμη Παραβάσεων του Ιουλίου μάθαμε πως η Ελλάδα αρνείται να ακολουθήσει ευρωπαϊκή νομοθεσία για μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η Ελλάδα (μεταξύ άλλων) δεν μετέφερε στο εθνικό δίκαιο την οδηγία (ΕΕ) 2022/542, που επιτρέπει μειωμένους ή ακόμα και μηδενικούς συντελεστές ΦΠΑ, σε βασικά αγαθά και προϊόντα για ιατρική χρήση και την οδηγία (ΕΕ) 2020/285, που προβλέπει τη δυνατότητα απαλλαγής των μικρών επιχειρήσεων από την υποχρέωση επιβολής ΦΠΑ.

Παρ όλα αυτά, «την Παρασκευή είπε η Κομισιόν πως η Ελλάδα έχει παραβιάσει την οδηγία και δεν την έχει ενσωματώσει και την Τρίτη ο εκπρόσωπος Τύπου της κυβέρνησης είχε πει ότι έχουν άδικο οι Ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Εμείς την εφαρμόσαμε».

Ποια είναι η πραγματικότητα, βάσει δεδομένων;

«Η Επίτροπος τόνισε ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει ενσωματώσει τη διαδικασία και για αυτό η Κομισιόν κίνησε τη διαδικασία επί παραβάσει».

Άντε και παραπέμπεται ένα κράτος μέλος. Τι γίνεται μετά;

Πώς φτάνουμε στο πρόστιμο

Όπως αναφέραμε ήδη, η Επιτροπή προτείνει και διαχειρίζεται πρόστιμα, αλλά μόνο το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα καθιστά νομικά δεσμευτικά. Αυτή είναι επίσης, μια πολύ μεγάλη διαδρομή.

Σε προηγούμενη μελέτη των προστίμων μας, βρήκα υπόθεση που άρχισε στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και ολοκληρώθηκε προ διετίας.

«Για να τελεσιδικήσει μια υπόθεση, μπορεί να χρειαστούν πάρα πολλά χρόνια, γιατί μπορεί το κράτος μέλος να μην εφαρμόσει την πρώτη απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μετά από λίγο καιρό, όταν θα το αντιληφθεί η Κομισιόν και όταν θα το θεωρήσει σκόπιμο, η Επιτροπή πρέπει να ξεκινήσει ξανά από το μηδέν όλη τη διαδικασία.

Ίσως να είναι λίγο πιο σύντομη από την προηγούμενη φορά, αλλά αρχίζει από το μηδέν, για να εξαντλήσει ξανά όλα τα μέσα και να φτάσει στην παραπομπή στο δικαστήριο.

Όταν, μετά, συνεδριάσει το Δικαστήριο της ΕΕ -όχι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο-, θα εξετάσει ξανά την υπόθεση και τότε θα επιβάλει πρόστιμα στο κράτος μέλος».

Η ανάκτηση παράνομων ενισχύσεων σε αγρότες που δεν έχει γίνει από το 2011

Η Κομισιόν είχε κρίνει το 2011 παράνομες και ασυμβίβαστες, με την κοινοτική νομοθεσία, τις ενισχύσεις ύψους περίπου 425.000.000 ευρώ που χορηγήθηκαν στους αγρότες από τον ΕΛΓΑ, το 2008 και το 2009, με διάταξη του τότε υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Σωτήρη Χατζηγάκη -ο οποίος είχε κληθεί και από την Επίτροπο Γεωργίας της ΕΕ, Μαριάν Φίσερ-Μπόελ.

Μια δεκαετία μετά (2021) το ΔΕΕ επιβεβαίωσε την απόφαση και απαίτησε από την Ελλάδα να ανακτήσει το ποσό από 95.000 αγρότες, όπως και να ενημερώσει για την πρόοδο της διαδικασίας.

Μέχρι σήμερα, δεν έχει ολοκληρωθεί η ανάκτηση των χρημάτων και γιατί η νομοθετική ρύθμιση που είχε προωθήσει ο τότε υπουργός, Βαγγέλης Αποστόλου δεν υπεγράφη από τους διαδόχους του. Έκτοτε έγινε μια αυστηρή προειδοποίηση για κυρώσεις. Πρόστιμο δεν έχει επιβληθεί.

Όταν επιβληθεί, θα επιβαρύνει τους φορολογούμενους, καθώς τα χρήματα πρέπει να επιστραφούν στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.

Πώς η Ικαρία εκθέτει το σύστημα της απονομής δικαιοσύνης στην ΕΕ

Ίσως από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα του πόσο μπορεί να ελίσσεται η Κομισιόν, προκειμένου να μην παραπέμπει ένα κράτος μέλος, είναι οι χώροι ανεξέλεγκτης απόρριψης απορριμμάτων στην Ικαρία. Έχει χαρακτηριστεί ως ενδεικτικό του οικολογικού εγκλήματος που συντελείται στη χώρα, γιατί το επιτρέπουν η Πολιτεία και η ΕΕ.

Στο νησί λειτουργούν κανονικά δυο παράνομες ανοιχτές χωματερές, τις οποίες η κυβέρνηση έχει κηρύξει επίσημα, από το 2021, ως κλειστές.

«Υπάρχουν περιπτώσεις καταδίκης της Ελλάδας για τους ανεξέλεγκτους ΧΥΤΑ. Το παράδειγμα της Ικαρίας δείχνει τι κάνει το ελληνικό κράτος σε συνεργασία με την αυτοδιοίκηση, για να τη γλιτώσει.

«Στην Ικαρία λειτουργούν 2 χώροι ανεξέλεγκτης απόθεσης απορριμμάτων. Δηλαδή χωματερές στη μέση του πουθενά, όπου πετούν τα σκουπίδια και δεν γίνεται καμία επεξεργασία».

Προσφεύγουν οι πολίτες, όχι μόνο οι Έλληνες, αλλά και οι Γερμανοί που εδρεύουν στις Βρυξέλλες και κάνουν κάθε χρόνο τις διακοπές τους σε αυτό το νησί και καταγγέλλουν τα γεγονότα. Κάποιοι παρουσιάζουν σχετικά ντοκουμέντα (φωτογραφίες) και υποβάλουν ερωτήσεις στο κοινοβούλιο και την Κομισιόν

Ποια είναι η συνέχεια;

Το κράτος κήρυξε τους δύο ενεργούς ΧΑΔΑ στην Ικαρία, ως κλειστούς.“Βγάζει” ένα χαρτί ο Δήμος και λέει “βεβαιώνω ότι αυτός ο ΧΥΤΑ (ή αυτός ο ΧΑΔΑ) δεν υπάρχει».

Εκεί τελειώνει το θέμα για την Κομισιόν, με τον αρμόδιο επίτροπο να επικαλείται το έγγραφο του Δήμου -που έχει ενημερώσει την Περιφέρεια και το υπουργείο και να ζητά έκθεση επιθεώρησης από τους φορείς που ευθύνονται για το ζήτημα, για να “μπορέσει να παρέμβει”.

«Έχει δει τις φωτογραφίες, ωστόσο εμμένει στο “εφ όσον το λένε οι εθνικές αρχές ή ο Δήμος, για εμένα αυτός ο ΧΥΤΑ δεν υπάρχει” και καλεί τις δυο πλευρές να τα βρουν μεταξύ τους. Επίσης, δεν δείχνει την παραμικρή διάθεση να κάνει ελέγχους».

Μπορεί η Κομισιόν να μπαίνει σε εθνικά εδάφη για ελέγχους;

«Όχι, για θέματα που αφορούν τον ποινικό κώδικα! Παρ’ όλα αυτά, ενώ υπάρχει μια ξεκάθαρη παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας να έχεις τους χιλιάδες ανεξέλεγκτους ΧΥΤΑ που υπάρχουν στα ελληνικά νησιά, δεν γίνεται τίποτα».

Ποια είναι τα τελευταία πρόστιμα που μας επιβλήθηκαν

Αυτήν την στιγμή, γιατί ποτέ δεν ξέρεις τι ξημερώνει, έχουμε το εφάπαξ πρόστιμο (ή ανάκτηση) των 415.000.000 ευρώ για ανεπαρκείς ελέγχους στις αγροτικές επιδοτήσεις (απόφαση 2025/1147), την περίοδο 2016-2023 (aka σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ).

Το επέβαλε η Κομισιόν και προήλθε από έλεγχο της. Όχι από δικαστική απόφαση. Ο λόγος έχει να κάνει με τον συμψηφισμό (283.000.000 ευρώ) με επιδοτήσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.Παρεμπιπτόντως, το επικύρωσε το ΔΕΕ. 

Η αποπληρωμή είναι πενταετής.

Το ΔΕΕ έχει επιβάλει πρόστιμα για μη συμμόρφωση με περιβαλλοντικές οδηγίες (π.χ., 2006/12/EC, 1999/31/EC), για τα αστικά λύματα και απόβλητα.

Τον Σεπτέμβρη του 2009, όταν στην Ελλάδα υπήρχαν προσωρινά αποθηκευμένοι 600.000 τόνοι επικίνδυνων αποβλήτων, κληθήκαμε να πληρώσουμε, κατ’ αποκοπή, 10.000.000 ευρώ για «μη υλοποίηση σχεδίου διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων και έλλειψη υποδομών για την επεξεργασία και διάθεσή τους».

Παράλληλα, επιβλήθηκε και χρηματική ποινή, της τάξεως των 30.000 ευρώ για κάθε ημέρα που καθυστερούσαμε να συμμορφωθούμε. Έπρεπε να το κάνουμε έως τον Μάρτιο του 2013. Δεν συνέβη και η Κομισιόν προσέφυγε για δεύτερη φορά στο ΔΕΕ το 2014, ζητώντας δεύτερη καταδίκη και επιβολή διπλού προστίμου.

Το 2023 επιβλήθηκε πρόστιμο 180.000.000 ευρώ.

Προφανώς και συνεχιζόταν το ημερήσιο πρόστιμο των 30.000, το οποίο δίνουμε από το 2009 μέχρι σήμερα. Μην κάνεις τα μαθηματικά. Τα κάναμε ήδη: έως τις 24/9 του 2005 είχαν “μαζευτεί” 176.280.000 ευρώ.

Πρόσφατα εν τω μεταξύ, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επέβαλε πρόστιμο 1.6 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, για τη λειτουργία παράνομων χωματερών, σε 20 ενεργές περιπτώσεις. Είχε προηγηθεί εφάπαξ πρόστιμο 10.000.000 ευρώ από τη ΔΕΕ, το 2017 για διαχείριση αποβλήτων και λειτουργία παράνομων χώρων ταφής αποβλήτων (ΧΑΔΑ).

Σημειωτέον, κάθε κλείσιμο παράνομης χωματερής μπορεί να μειώσει το συνολικό ποσό των προστίμων.

Επίσης φέτος, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε την Ελλάδα, για συστηματικές επαναπροωθήσεις μεταναστών, επιβάλλοντας αποζημιώσεις σε μετανάστες.

Τα ποσά ποικίλλουν ανά υπόθεση. Συνήθως πρόκειται για χιλιάδες ευρώ ανά άτομο. Δεν υπάρχει σαφής μηνιαία εκτίμηση, καθώς οι αποφάσεις είναι ad hoc (βλ. επί τούτω -για τον συγκεκριμένο σκοπό).

Η Κομισιόν είχε ζητήσει το 2017 να μας επιβληθεί η ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΧΡΗΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΝΗ, ύψους 31.416 ευρώ, για τη μη πλήρη μεταφορά της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ, ως προς το θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό στο εθνικό δίκαιο. Ήταν κάτι που έπρεπε να κάνουμε έως τις 18/9 του 2016. Δεν ήμασταν όμως, συνεπείς.

Τον περασμένο Απρίλιο, υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το σχετικό ελληνικό θαλάσσιο χωροταξικό σχέδιο, με στόχο να συμμορφωθεί και να αποφύγει την επιβολή ή τη συνέχιση της ποινής.

Συνεχίζουμε.

Με απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 2020 μας είχε επιβληθεί το εφάπαξ πρόστιμο των 3.5 εκατομμυρίων ευρώ, λόγω καθυστέρησης στην εφαρμογή του ευρωπαϊκού δικαίου για την προστασία των υδάτων από νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης. Έκτοτε, η Ελλάδα “έχει συμμορφωθεί αρκετά” με τις υποχρεώσεις της.

Εκκρεμεί το πρόστιμο για τη μη πλήρη ενσωμάτωση της οδηγίας, για μειωμένο ΦΠΑ σε μικρές επιχειρήσεις (Οδηγία 2020/285). Η Κομισιόν ξεκίνησε φέτος τη διαδικασία επί παραβάσει, στέλνοντας αιτιολογημένη γνώμη στην Ελλάδα και ακολούθησε ό,τι διαβάσατε ήδη, με πιθανότερη εξέλιξη την παραπομπή της υπόθεσης στο ΔΕΕ.

Επιπροσθέτως, διερευνώνται πιθανές παρατυπίες στη χρήση κονδυλίων για πολυκέντρα ανακύκλωσης, μέσω της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO).