του Γκίντερ Έτινγκερ, Eυρωπαίου Επιτρόπου αρμόδιου για την Ψηφιακή Οικονομία και Κοινωνία
Όπως είπε κάποτε ο Αλμπέρ Καμύ, «Ο ελεύθερος Τύπος μπορεί να είναι, προφανώς, καλός ή κακός. Ο ανελεύθερος όμως, είναι απόλυτα βέβαιο ότι θα είναι πάντα κακός».
Πιστεύω ότι, σήμερα, την εποχή των ψηφιακών μέσων ενημέρωσης, η ρήση αυτή αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Οι πρόσφατες νομοθετικές προτάσεις σχετικά με τα δημόσια μέσα ενημέρωσης, καθώς και η πρόσφατη συζήτηση για τα όρια της σάτιρας τόσο στην ΕΕ όσο και στην Τουρκία αποτελούν μία θλιβερή υπενθύμιση ότι η ελευθερία και η ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης καθώς και η ελευθερία του λόγου δεν θεωρούνται δεδομένα, αλλά τίθενται υπό αμφισβήτηση. Αν θέλουμε να προστατεύσουμε τις πολύτιμες ελευθερίες μας και να διατηρήσουμε την ικανότητά μας να λειτουργούμε ως φάρος για την δική μας περιοχή και όλον τον κόσμο, θα πρέπει να βρισκόμαστε σε συνεχή εγρήγορση.
Ως Επίτροπος αρμόδιος για θέματα Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας καθώς και μέσων ενημέρωσης, είμαι αποφασισμένος να κάνω ό,τι χρειάζεται για να διασφαλιστεί ο σεβασμός αυτών των θεμελιωδών αρχών. Είμαι πρόθυμος να συμμετάσχω σε διάλογο και να μεταφέρω το μήνυμα σχετικά με το πόσο σημαντικές είναι ελευθερίες των μέσων ενημέρωσης για τις δημοκρατίες μας, υπενθυμίζοντας παράλληλα ότι κάθε υποψήφια χώρα που επιθυμεί να ενταχθεί στην ΕΕ πρέπει να σέβεται τα υψηλότερα πρότυπα της ελευθερίας του Τύπου.
Ένα επίσης πολύ σημαντικό θέμα είναι η ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών στον οπτικοακουστικό τομέα. Αν οι αρχές αυτές που επαγρυπνούν για την ελευθερία του Τύπου είναι πραγματικά ανεξάρτητες από τις κυβερνήσεις, τότε μπορούν πράγματι να εκπληρώνουν καλύτερα τον ρόλο τους, δηλαδή να διασφαλίζουν ότι οι τηλεοπτικοί φορείς τηρούν όλους τους κανόνες για την προστασία των συμφερόντων των τηλεθεατών, είτε πρόκειται για την προστασία των παιδιών από πολύ βίαιες ταινίες είτε για πλουραλιστικό τηλεοπτικό τοπίο ή για περιορισμούς στη διαφήμιση.
Η επικείμενη αναθεώρηση της οδηγίας της ΕΕ για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων αποτελεί ευκαιρία, την οποία σκοπεύω να αξιοποιήσω, για να ενισχυθούν οι απαιτήσεις όσον αφορά την ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών των μέσων ενημέρωσης.
Ωστόσο, δεν μπορούν να επιλυθούν όλα τα προβλήματα μέσω της νομοθεσίας. Οι πρωτοβουλίες των ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτόν είναι κρίσιμης σημασίας για την ευαισθητοποίηση του κοινού και την υποστήριξη του έργου των δημοσιογράφων. Για τον λόγο αυτό, παρέχουμε επίσης χρηματοδοτική στήριξη σε ανεξάρτητα έργα που παρακολουθούν και ενισχύουν την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης.
Ένα από τα εν λόγω έργα είναι το Παρατηρητήριο για την πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης, ένα ανεξάρτητο εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε από το Κέντρο για την πολυφωνία και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου στην Φλωρεντία. Καταδεικνύει ότι κανένα κράτος μέλος της ΕΕ δεν είναι εντελώς προφυλαγμένο από τους κινδύνους που απειλούν την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης. Πιο συγκεκριμένα, τους κινδύνους που εγκυμονούν η συγκέντρωση των μέσων ενημέρωσης, η έλλειψη πολιτικής ανεξαρτησίας, η ανεπαρκής πρόσβαση στην πληροφόρηση και η έλλειψη κατάλληλης πολιτικής αγωγής στα μέσα ενημέρωσης.
Οι κίνδυνοι αυτοί έχουν επιβεβαιωθεί από τις πολυάριθμες προειδοποιήσεις που έχουν περιέλθει στην ανεξάρτητη πλατφόρμα για τη χαρτογράφηση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης (Mapping Media Freedom), η οποία υποστηρίζεται επίσης από την Επιτροπή. Πάνω από το ένα τρίτο των περιστατικών που αναφέρονται σε αυτό το διαδικτυακό εργαλείο αφορούν παρενοχλήσεις σε βάρος δημοσιογράφων. Άλλα περιστατικά που έχουν καταγραφεί αφορούν στη φυλάκιση ή κράτηση δημοσιογράφων, την απόλυση προσωπικού, βίαιες επιθέσεις, καθώς και περιπτώσεις λογοκρισίας δημοσιογραφικού έργου. Οι πέντε χώρες με τον μεγαλύτερο αριθμό επιβεβαιωμένων περιστατικών είναι η Τουρκία, η Ιταλία, η Ουγγαρία, η Γαλλία και η Κροατία.
Πέρυσι χρηματοδοτήσαμε επίσης τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού κέντρου ελευθερίας του Τύπου και των μέσων ενημέρωσης (ECPMF), που εδρεύει στη Λειψία, με στόχο την αντιμετώπιση των παραβιάσεων της ελευθερίας του Τύπου τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ, καθώς και την παροχή νομικής στήριξης στους δημοσιογράφους που απειλούνται.
Ένα από τα συμπεράσματα που συνάγω από το συνολικό αυτό πλαίσιο είναι ότι πρέπει να εντείνουμε τη συζήτηση σχετικά με το ζήτημα της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εκφράζω την ικανοποίησή μου που ο πρώτος αντιπρόεδρος της Επιτροπής κ. Φρανς Τίμερμανς συμφώνησε να αφιερωθεί το ετήσιο Συμπόσιο της ΕΕ για τα θεμελιώδη δικαιώματα, τον Νοέμβριο του τρέχοντος έτους, στην πολυφωνία των μέσων μαζικής ενημέρωσης και τη δημοκρατία.
Περισσότερες πληροφορίες:
Το Παρατηρητήριο για την πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης (Μάρτιος 2016)
