Αθανάσιος Ταγκαλάκης: Η αντιμετώπιση των προκλήσεων στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής

Το συνέδριο με θέμα «Αναζητώντας τον Άλλο Δρόμο: Στρατηγικές Ανάπτυξης της Ελληνικής Οικονομίας» διοργανώθηκε από τον Όμιλο ΜΕΤΑΒΑΣΗ για τη βιώσιμη και δίκαιη ανάπτυξη, το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ, και το Eteron – Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή.

Πραγματοποιήθηκε στον χώρο του Eteron (Λεωκορίου 38-40, Ψυρρή) μέχρι την Κυριακή 29 Ιανουαρίου.

Σημεία από την παρέμβαση του Αθανάσιου Ταγκαλάκη Επίκουρου Καθηγητή στο γνωστικό αντικείμενο της Μακροοικονομικής στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών

Η πανδημία του COVID-19 και η ενεργειακή κρίση οδήγησε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και την Ελλάδα, στη λήψη μέτρων επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής για τη στήριξη των ευάλωτων ομάδων και τον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων στην οικονομική δραστηριότητα. Ωστόσο, στο προσεχές διάστημα η δημοσιονομική πολιτική αναμένεται να μεταστραφεί σε περιοριστική προκειμένου να αποκατασταθεί η δημοσιονομική ισορροπία και να διασφαλιστεί η δημοσιονομική βιωσιμότητα. Η αναγκαιότητα αυτή είναι πιο έντονη στην περίπτωση της Ελλάδας, καθώς στο πλαίσιο των αναλύσεων βιωσιμότητας χρέους υιοθετούνται υποθέσεις για πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% ή και 2% του ΑΕΠ το οποίο θα πρέπει να ισχύει για μια πολύ μακρά περίοδο.

Σύμφωνα με ορισμένες εμπειρικές μελέτες, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, η δημοσιονομική προσαρμογή μπορεί να καταλήξει να έχει θετικές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα (expansionary fiscal consolidation). Εξετάζοντας μακροοικονομικά δεδομένα για 24 χώρες του ΟΟΣΑ την περίοδο 1990-2019 βρίσκουμε ότι η δημοσιονομική προσαρμογή που βασίζεται σε περικοπές δαπανών οδηγεί σε πτώση του ΑΕΠ η οποία είναι πιο έντονη σε συνθήκες συσταλτικής νομισματικής πολιτικής (όπως η περίοδος που διανύουμε λόγο της ανάγκης αντιμετώπισης του πληθωρισμού). Ως αποτέλεσμα, ο λόγος δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ αυξάνεται και η δημοσιονομική προσαρμογή αυτό-ακυρώνεται.

Τα ευρήματα της εμπειρικής έρευνας αναδεικνύουν το γεγονός ότι η απαίτηση διατήρησης υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων για μια μακρά περίοδο και η ανάγκη σταθεροποίησης της οικονομίας σε περιόδους αρνητικών διαταραχών (πχ COVID, ενεργειακή κρίση) θέτουν σημαντικές προκλήσεις στην άσκηση οικονομικής πολιτικής στην Ελλάδα. Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων απαιτούνται παρεμβάσεις τόσο σε εθνικό όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Σε εθνικό επίπεδο απαιτείται η:

•αύξηση της ποιότητας και αποτελεσματικότητας των δημόσιων δαπανών (με αύξηση δαπανών για δημόσιες επενδύσεις, εκπαίδευση, υγεία και κοινωνική προστασία)

•βελτίωση της διάρθρωσης του φορολογικού συστήματος και ενίσχυσης της φορολογικής συμμόρφωσης (με καταπολέμηση της φοροδιαφυγής σε φόρους εισοδήματος και ΦΠΑ)

•Υλοποίηση δράσεων για την ενίσχυση του δυνητικού ρυθμού μεγέθυνσης όπως η

•αύξηση των επενδύσεων (που αφορούν τη λεγόμενη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της οικονομίας) μέσω της χρηματοδότησης από το NGEU και

•υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που βελτιώνουν την ποιότητα διακυβέρνησης, το ρυθμιστικό πλαίσιο και την εφαρμογή των κανόνων δικαίου. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές διασφαλίζουν την προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας καθιστώντας την Ελλάδα ελκυστικό επενδυτικό προορισμό .

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πέρα από τις προτεινόμενες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλαγές, απαιτείται η:

•μεγαλύτερη εμπλοκή των ανεξάρτητων δημοσιονομικών αρχών στην τήρηση των δημοσιονομικών δεσμεύσεων, ώστε να επιτυγχάνονται οι στόχοι της δημοσιονομικής προσαρμογής (μέσω καλύτερης εποπτείας και πιο αντικειμενικών προβλέψεων) και να αποφεύγονται οι δημοσιονομικές ατασθαλίες.

•δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού δημοσιονομικής-μακροοικονομικής σταθεροποίησης (τύπου NGEU) ο οποίος θα αναλάβει τον επιμερισμό του κινδύνου (risk –sharing) σε επίπεδο ευρωζώνης ή ΕΕ από αρνητικές διαταραχές στο ΑΕΠ σε επίπεδο κράτους –μέλους (country specific shocks) ή από κοινές αρνητικές διαταραχές με ασύμμετρες επιπτώσεις στα κράτη-μέλη.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις