Εκβιασμοί Ντράγκι: Πότε και γιατί μπορεί να διακόψουμε τον ELA

Ερώτηση υπέβαλλε ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Παπαδημούλης, σχετικά με τις αποκαλύψεις για τη λειτουργία της ΕΚΤ ως μηχανισμού πίεσης και εκβιασμού χωρών, με στόχο την αποδοχή πολιτικών λιτότητας.

Οι παραπάνω αποκαλύψεις προκύπτουν από δημοσιεύματα των Irish Times και της Εφημερίδας των Συντακτών που αναφέρονται “στις επιστολές του κ. Τρισέ σε Ιρλανδία (19/11/2010) και Ελλάδα (07/04/2011) και του κ. Ντράγκι σε Ισπανία (04/08/2011), Ιταλία (05/08/2011) και Κύπρο (Μάρτιος 2013)”, στις οποίες απαιτούνταν από εκλεγμένες κυβερνήσεις “συγκεκριμένες οικονομικές πολιτικές, υπό το βάρος του εκβιασμού της διακοπής χορήγησης ρευστότητας προς τις τράπεζες των χωρών τους”.

Στη συνέχεια της ερώτησής του ο Έλληνας ευρωβουλευτής, αφού υπενθυμίζει ότι “καθήκον της ΕΚΤ είναι “να προωθεί την ομαλή λειτουργία των συστημάτων πληρωμών” και ότι ο ELA διακόπτεται με απόφαση των 2/3 του ΔΣ της ΕΚΤ, μόνο εφόσον “οι λειτουργίες αυτές παρακωλύουν τους στόχους και τα καθήκοντα του ΕΣΚΤ”, ρωτούσε τον Πρόεδρο της ΕΚΤ, εάν “υπήρξε ποτέ απόφαση του ΔΣ της ΕΚΤ για διακοπή χορήγησης ρευστότητας και εάν ναι, ποια εξήγηση δόθηκε”.

Επίσης ρωτά “γιατί η επίλυση προβλημάτων ρευστότητας τραπεζών, ειδικά σε χώρες που βρίσκονται σε κρίση, “παρακωλύει” τους στόχους και τα καθήκοντα της ΕΚΤ, που είναι η διατήρηση των τιμών και η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος”, καθώς επίσης, “πόση είναι η συνολική και ανά κράτος μέλος παροχή τακτικής και έκτακτης (ELA) ρευστότητας από το Ευρωσύστημα”.

Στην απάντησή του ο Μάριο Ντράγκι, αφού παραθέτει το άρθρο 14.4 του Καταστατικού της ΕΚΤ, σύμφωνα με το οποίο “ανατίθεται στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ η αρμοδιότητα να θέτει περιορισμούς, όσον αφορά τις πράξεις παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα (emergency liquidity assistance – ELA), εφόσον κρίνεται ότι οι πράξεις αυτές παρακωλύουν τους στόχους και τα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος”, τονίζει, προσπαθώντας να δικαιολογήσει τις πρακτικές εκβιασμών και απειλών της ΕΚΤ προς εκλεγμένες κυβερνήσεις, ότι σκοπός του ΔΣ της Τράπεζας είναι να “αξιολογεί προσεκτικά, αφενός τα χαρακτηριστικά των εν λόγω πράξεων και τον αντίκτυπό τους στη ρευστότητα και αφετέρου κατά πόσον είναι σκόπιμο να επιβληθούν ειδικοί όροι, προκειμένου να διαφυλαχθεί η ακεραιότητα της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ”.

Ωστόσο, ξεχνά να αναφέρει ότι η απρόσκοπτη χορήγηση έκτακτης ρευστότητας σε τραπεζικά ιδρύματα που αντιμετωπίζουν προβλήματα, όχι μόνο δεν αμφισβητεί τους στόχους και τα καθήκοντα της ΕΚΤ, όπως η “σταθερότητα των τιμών” και η “ακεραιότητα της νομισματικής πολιτικής της”, αλλά υπερασπίζεται και το έτερο καθήκον της, που είναι η “ομαλή λειτουργία των συστημάτων πληρωμών”, όπως αναφέρει το γραφείο τύπου του ΣΥΡΙΖΑ.

Καταλήγοντας ο Πρόεδρος της ΕΚΤ, αρνείται να απαντήσει στο ερώτημα για το ύψος της συνολικής και ανά κράτος-μέλος παροχής έκτακτης ρευστότητας, μέσω ELA, δηλώνοντας απλά ότι “η ΕΚΤ δεν σχολιάζει τις ενέργειές της έναντι μεμονωμένων τραπεζών, όσον αφορά είτε την παροχή έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα είτε άλλες πράξεις. Ως εκ τούτου, η ΕΚΤ δεν δημοσιεύει στοιχεία σχετικά με πράξεις παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα”.

Ακολουθεί η πλήρης ερώτηση και απάντηση:

Ερώτηση Δημήτρη Παπαδημούλη:

Η ΕΚΤ σχεδιάζει και υλοποιεί τη νομισματική πολιτική της Ευρωζώνης, διαθέτοντας μια πρωτόγνωρη θεσμική ανεξαρτησία. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις, υπερβαίνοντας την εντολή της, έχει λειτουργήσει ως μηχανισμός πίεσης και εκβιασμού χωρών, με στόχο την αποδοχή πολιτικών λιτότητας. Η ΕΚΤ, με τις επιστολές του κ. Τρισέ σε Ιρλανδία (19/11/2010) και Ελλάδα (07/04/2011) και του κ. Ντράγκι σε Ισπανία (04/08/2011), Ιταλία (05/08/2011) και Κύπρο (Μάρτιος 2013), απαιτούσε από εκλεγμένες κυβερνήσεις συγκεκριμένες οικονομικές πολιτικές, υπό το βάρος του εκβιασμού της διακοπής χορήγησης ρευστότητας προς τις τράπεζες των χωρών τους. Με δεδομένο ότι καθήκον της ΕΚΤ είναι «να προωθεί την ομαλή λειτουργία των συστημάτων πληρωμών» και ότι ο ELA διακόπτεται με απόφαση των 2/3 του ΔΣ της ΕΚΤ, μόνο εφόσον «οι λειτουργίες αυτές παρακωλύουν τους στόχους και τα καθήκοντα του ΕΣΚΤ», ερωτάται ο Πρόεδρος της ΕΚΤ:

1. Υπήρξε ποτέ απόφαση του ΔΣ της ΕΚΤ για διακοπή χορήγησης ρευστότητας και εάν ναι, ποια εξήγηση δόθηκε;

2. Γιατί η επίλυση προβλημάτων ρευστότητας τραπεζών, ειδικά σε χώρες που βρίσκονται σε κρίση, «παρακωλύει» τους στόχους και τα καθήκοντα της ΕΚΤ, που είναι η διατήρηση των τιμών και η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος;

3. Πόση είναι η συνολική και ανά κράτος μέλος παροχή τακτικής και έκτακτης (ELA) ρευστότητας από το Ευρωσύστημα;

Απάντηση Μάριο Ντράγκι:

Αξιότιμο μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κύριε Παπαδημούλη,

Σας ευχαριστώ για την επιστολή σας, την οποία μου διαβίβασε ο κ. Roberto Gualtieri, Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, μαζί με συνοδευτική επιστολή, στις 23 Μαρτίου 2015. Σύμφωνα με το άρθρο 14.4 του καταστατικού του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ανατίθεται στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ η αρμοδιότητα να θέτει περιορισμούς, όσον αφορά τις πράξεις παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα (emergency liquidity assistance – ELA) εφόσον κρίνεται ότι οι πράξεις αυτές παρακωλύουν τους στόχους και τα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος. Το Διοικητικό Συμβούλιο αξιολογεί προσεκτικά, αφενός τα χαρακτηριστικά των εν λόγω πράξεων και τον αντίκτυπό τους στη ρευστότητα και αφετέρου κατά πόσον είναι σκόπιμο να επιβληθούν ειδικοί όροι, προκειμένου να διαφυλαχθεί η ακεραιότητα της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ. Σκοπός των πρόσθετων διαδικασιών, που στηρίζουν τον ρόλο του Διοικητικού Συμβουλίου σε σχέση με την παροχή έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα είναι να διασφαλίζεται επαρκώς ότι οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις και οι δυνητικές τους επιδράσεις δεν παρακωλύουν την άσκηση ενιαίας νομισματικής πολιτικής.

Οι κανόνες του Ευρωσυστήματος για την παροχή ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα αποσκοπούν στη διασφάλιση του ενιαίου χαρακτήρα της νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ. Η συνεπής εφαρμογή τους έχει καίρια σημασία, προκειμένου η ΕΚΤ να είναι σε θέση να εκπληρώνει την εντολή που της έχει ανατεθεί, να εκπληρώνει δηλαδή τον πρωταρχικό στόχο της διατήρησης της σταθερότητας των τιμών μεσοπρόθεσμα στο σύνολο της ζώνης του ευρώ. Θα ήθελα να σας επισημάνω ότι η ΕΚΤ δεν σχολιάζει τις ενέργειές της έναντι μεμονωμένων τραπεζών, όσον αφορά είτε την παροχή έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα είτε άλλες πράξεις. Ως εκ τούτου, η ΕΚΤ δεν δημοσιεύει στοιχεία σχετικά με πράξεις παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα.

Με εκτίμηση,

Mario Draghi.