Ένταση στη συνάντηση Γαβρόγλου με ΠΟΣΔΕΠ – Αποχώρησε ο υπουργός

Σε αναγκαστική αποχώρηση από την αίθουσα συνεδρίασης στο ΥΠΠΕΘ με εκπροσώπους του συνδικαλιστικού οργάνου των πανεπιστημιακών (ΠΟΣΔΕΠ), οδηγήθηκε ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου. Η συνάντηση διεξήχθη, προκειμένου να απαντηθούν και αναλυθούν μία σειρά από πάγια αιτήματα των πανεπιστημιακών, όπως το Ειδικό Μισθολόγιο μελών ΔΕΠ, η λειτουργία ΕΛΚΕ, οι επικείμενες συγχωνεύσεις Πανεπιστημίων – ΤΕΙ, οι νέες θέσεις μελών ΔΕΠ, το συνταξιοδοτικό των αφυπηρετησάντων καθηγητών, αλλά και σειρά άλλων προβλημάτων που οι ίδιοι κατέθεσαν σε μακροσκελέστατο υπόμνημα. Ωστόσο, η συνάντηση έληξε άδοξα, λόγω «ανάρμοστης συμπεριφοράς».

Αιτία, σύμφωνα με πληροφορίες του News24/7, ήταν κυρίως το σχόλιο του Νίκου Σταυρακάκη από την Πρωτοβουλία για την Παιδεία και την Ανάπτυξη (ΠΡΩ.ΠΑΙΔΕΙ.Α) για τη χρηματοδότηση στα πανεπιστήμια και συγκεκριμένα, η τοποθέτηση ότι πρόκειται περί «εικονικής ρευστότητας». Το σχόλιο πυροδότησε την αντίδραση του υπουργού που αποχώρησε από την αίθουσα στα πέντε πρώτα λεπτά, ενώ είχε προηγηθεί σερί διακοπών των εισηγήσεων Γαβρόγλου από μέλη του ΔΣ.

«Είναι υποχρέωση της ΠΟΣΔΕΠ να αυτοπροστατευθεί από παρόμοιες συμπεριφορές μελών της, διαφυλάσσοντας την θεσμική της υπόσταση. Οι καλοί τρόποι και οι κανόνες του διαλόγου αφορούν και τα μέλη της ΠΟΣΔΕΠ», έσπευσε να δηλώσει ο υπουργός Παιδείας, αφότου αποχώρησε.

Άλλωστε όπως δήλωσε ο ίδιος «το υπουργείο έχει κατ’ επανάληψη αποδείξει ότι έχει ανοιχτές τις πόρτες του διαλόγου με την εκπαιδευτική και ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και με την κοινωνία συνολικότερα. Μοναδική προϋπόθεση είναι ο σεβασμός ανάμεσα στους συνδιαλεγόμενους. Αυτή η προϋπόθεση δεν τηρήθηκε στη σημερινή συνάντηση, εξαιτίας της απαράδεκτης συμπεριφοράς μελών της».

Από την πλευρά της, η ΠΟΣΔΕΠ κοντοστάθηκε στο χρονικό σημείο της συνάντησης με τον υπουργό (σ.σ. δύο χρόνια μετά το τελευταίο τετ α τετ), κρατώντας παράλληλα αποστάσεις από το περιστατικό. «Συναντήθηκε σήμερα η ΕΓ της ΠΟΣΔΕΠ με τον υπουργό Παιδείας, δύο χρόνια μετά  την τελευταία συνάντηση. Ο υπουργός αποχώρησε εξαιτίας έντασης που δημιουργήθηκε», αναφέρει ο πρόεδρος και καθηγητής στο ΕΚΠΑ, Στάθης Ευσταθόπουλος που πάντως έκανε αποδεκτή την πρωτοβουλία Γαβρόγλου για εκ νέου συνάντηση στις 30 Μαΐου.

Το υπόμνημα με τα αιτήματα της ΠΟΣΔΕΠ

1. Ειδικό Μισθολόγιο μελών ΔΕΠ

Την περίοδο 2007 – 2010 δόθηκαν σημαντικές αυξήσεις σε όλα τα ειδικά  μισθολόγια εκτός των πανεπιστημιακών καθηγητών. Αντίθετα, συμμετείχαν σε όλες τις μειώσεις που έγιναν στην τριετία 2010 – 2012 σε όλο το δημόσιο τομέα με οριζόντιες περικοπές που άγγιξαν το 40%. Οι περικοπές αυτές μάλιστα παραμένουν ακέραιες μόνο για τους πανεπιστημιακούς, σε αντίθεση με άλλες κατηγορίες ειδικών μισθολογίων για τις οποίες υπήρξε πλήρης ή μερική αποκατάσταση.

Αποτέλεσμα της αντιμετώπισης αυτής είναι οι αποδοχές των πανεπιστημιακών καθηγητών όχι μόνο να υποχωρήσουν σε σχέση με τα άλλα ειδικά μισθολόγια αλλά και να είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη, όπως καταδεικνύεται και από τη μελέτη του Χ. Φείδα (Γραμματέα της ΕΓ της ΠΟΣΔΕΠ) η οποία έχει δημοσιευθεί από την Ομοσπονδία μας1.

Οι τελευταίες μειώσεις του Σεπτεμβρίου του 2012 κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το ΣτΕ με την απόφαση 4741/2014, ενώ με μεταγενέστερη απόφαση του Συμβ. Συμμόρφωσης του ΣτΕ (1/2017, παρ. 6, σελ. 8) ορίζεται ρητώς ότι: «…Και ναι μεν ο νομοθέτης και η, κατ’ εξουσιοδότηση αυτού, κανονιστικώς δρώσα Διοίκηση διατηρούν την ευχέρεια να προβούν σε κατάρτιση νέου μισθολογίου για τα μέλη ΔΕΠ των Α.Ε.Ι. επί τη βάση των κριτηρίων που τέθηκαν με την προαναφερθείσα απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, κατά τη διαμόρφωση, όμως, αυτού οι αποδοχές των μελών ΔΕΠ των ΑΕΙ δεν θα μπορούσαν να καθορισθούν σε επίπεδα αντίστοιχα και, κατά μείζονα λόγο, κατώτερα εκείνων που είχαν διαμορφωθεί κατ’ εφαρμογή του Ν. 4093/2012, οι διατάξεις του οποίου έχουν ήδη κριθεί αντισυνταγματικές…». Παρόλα αυτά, η κυβέρνηση αρνείται να συμμορφωθεί με τις αποφάσεις του ανωτάτου δικαστηρίου και να τις αποκαταστήσει, ως οφείλει, στο επίπεδο του 2012.

Αντίθετα, η κυβέρνηση νομοθέτησε το Μάιο του 2017 νέο ειδικό μισθολόγιο με το οποίο, παρά τις αντίθετες διαβεβαιώσεις, επέφερε νέες μειώσεις στις αποδοχές των καθηγητών Πανεπιστημίου, μειώσεις οι οποίες αναδείχθηκαν αμέσως από την ομοσπονδία μας2,3, και επιβεβαιώθηκαν όταν εφαρμόστηκαν 4,5, παρά τη ρητορική της κυβέρνησης περί του αντιθέτου.

Οι αποδοχές των Καθηγητών Πανεπιστημίου στην Ελλάδα είναι σε απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα που δεν συνάδουν δεν συνάδουν με τα υψηλά προσόντα, τα ειδικά καθήκοντα, το έργο και την αποστολή που επιτελούν στην κοινωνία. Επιπλέον, όπως έχει αποδειχθεί από πολλά παραδείγματα, το ύψος των αποδοχών είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ποιότητα στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Το ότι μέχρι αυτή τη στιγμή η ποιότητα στα ελληνικά Πανεπιστήμια έχει διατηρηθεί σε τόσο υψηλά επίπεδα, κάτι που οφείλεται στο υψηλό αίσθημα ευθύνης και «στον πατριωτισμό» των ελλήνων Πανεπιστημιακών, δεν πρέπει να μας εφησυχάζει ότι αυτό θα κρατήσει για πολύ.

Το ισχύον μισθολόγιο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από τους πανεπιστημιακούς καθηγητές. Η ευθύνη από τις επιπτώσεις των όποιων αντιδράσεων που θα προκαλέσουν αναταραχή στη λειτουργία των πανεπιστημίων, βαρύνει αποκλειστικά την Κυβέρνηση.

Η ΠΟΣΔΕΠ, με απόφαση του Συνεδρίου της6 ζητά από την Κυβέρνηση ένα νέο μισθολόγιο για τους Καθηγητές Πανεπιστημίου που να ανταποκρίνεται στην αξία τους, στο υψηλότατο επίπεδο των υπηρεσιών που παρέχουν και στη σημασία που πρέπει να δίνει η ελληνική πολιτεία στην Ανώτατη Εκπαίδευση.

2. Χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων

Η ΠΟΣΔΕΠ πολλές φορές με αποφάσεις και ανακοινώσεις των οργάνων της, τόσο της Διοικούσας Επιτροπής4 και της Εκτελεστικής Γραμματείας, όσο και του ίδιου του τακτικού Συνεδρίου της6, έχει αναδείξει το πρόβλημα της υποχρηματοδότησης της Ανώτατης Εκπαίδευσης, η οποία οδηγεί τα ιδρύματα σε αδυναμία κάλυψης ακόμη και των ανελαστικών δαπανών που είναι απαραίτητες για τη λειτουργία τους, και την ανάγκη της σύνδεσης της χρηματοδότησης με τις υπηρεσίες που η πολιτεία απαιτεί από τα Ιδρύματα μας. Η χρηματοδότηση θα πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον τις ανελαστικές δαπάνες λειτουργίας των πανεπιστημίων. Οποιαδήποτε έκτακτη χρηματοδότηση να αφορά στον τακτικό προϋπολογισμό των ιδρυμάτων και όχι στο ΠΔΕ.

3. Συνταξιοδοτικό αφυπηρετησάντων καθηγητών

Με τους πρόσφατα ψηφισμένους νόμους για το συνταξιοδοτικό παλαιοί και νέοι συνταξιούχοι πανεπιστημιακοί καθηγητές επιβαρύνονται με νέες μειώσεις, οι οποίες αθροιζόμενες στις προηγούμενες, κυμαίνονται πλέον στο 55-58% σε σχέση με το 2009. Αποτέλεσμα της εφαρμογής των νόμων αυτών είναι από 1/1/2019 οι καθαρές αποδοχές της κύριας σύνταξης των καθηγητών Πανεπιστημίου που αφυπηρετούν να κυμαίνεται, ανάλογα με τα έτη ασφάλισης, στα εξευτελιστικά επίπεδα των 1.000 έως 1.200 ευρώ για καθηγητές πρώτης βαθμίδας.

Η Κυβέρνηση οφείλει (α) να αποκαταστήσει ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης των συνταξιούχων καθηγητών που να ανταποκρίνεται στο υψηλοτάτου επίπεδο έργο που προσέφεραν αλλά στις σημαντικότατες υπηρεσίες προς την ελληνική κοινωνία και (β) να προχωρήσει στην εξειδίκευση των όρων συνταξιοδότησης των μελών ΔΕΠ στη βάση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους (προϋπόθεση διδακτορικών σπουδών και ερευνητικής και διδακτικής υπηρεσίας για τον διορισμό, επιδοματικός χαρακτήρας του μισθού).

4.  Νέες θέσεις μελών ΔΕΠ

Είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια τα Πανεπιστήμια απώλεσαν το 30% περίπου των καθηγητών τους χωρίς να έχουν τη δυνατότητα της ανανέωσης του προσωπικού τους. Αν και τα τελευταία 2 χρόνια δόθηκαν 914 νέες θέσεις ΔΕΠ στα Πανεπιστήμια από το Υπουργείο Παιδείας, αυτές σε καμιά περίπτωση δεν επαρκούν για να καλύψουν τα τεράστια κενά που δημιουργήθηκαν.

Η ΠΟΣΔΕΠ ζητά από την κυβέρνηση (α) να εγκρίνει και να δώσει στα Πανεπιστήμια σημαντικό αριθμό νέων θέσεων μελών ΔΕΠ για τα επόμενα χρόνια και επιπλέον (β) να αποφασίσει να επαναπροκυρήσσονται οι θέσεις ΔΕΠ που κενώνονται λόγω αφυπηρετήσεων.

5. Συγχωνεύσεις Πανεπιστημίων – ΤΕΙ

Η ΠΟΣΔΕΠ ζητά αναλυτική ενημέρωση από τον Υπουργό για το σημαντικότατο αυτό θέμα για την Ανώτατη Εκπαίδευση. Άγνωστα παραμένουν το στρατηγικό σχέδιο, ο ουσιαστικός στόχος και η αναγκαιότητα των συμπράξεων πανεπιστημίων και ΤΕΙ αλλά και τα σχέδια της κυβέρνησης για το ρόλο και την τύχη του τεχνολογικού τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα. 

Η ουσιαστική κατάργηση των ΤΕΙ και η συνακόλουθη ίδρυση νέων Τμημάτων στα πανεπιστήμια απαιτεί δέσμευση για άμεση αύξηση της χρηματοδότησης και άμεση προκήρυξη νέων θέσεων. Επιπλέον, οι συγχωνεύσεις αυτές απαιτούν και την πρόσληψη νέου διοικητικού και βοηθητικού προσωπικού για την ικανοποιητική στελέχωσή τους ώστε να εξασφαλίζεται ένα υψηλό ακαδημαϊκό επίπεδο. Εύλογες, λοιπόν είναι οι ανησυχίες για περαιτέρω υποχρηματοδότηση και υποστελέχωση των ιδρυμάτων και των τμημάτων που δεν συμμετέχουν στο εγχείρημα για να εξασφαλιστούν πόροι για τα ιδρύματα που προκύπτουν από τις συμπράξεις πανεπιστημίων και ΤΕΙ.

Το εκπαιδευτικό προσωπικό (Ε.Π.) των Τ.Ε.Ι. θα πρέπει να εντάσσεται σε βαθμίδες καθηγητών Πανεπιστημίου με ουσιαστική αξιολόγηση των προσόντων τους. Η ένταξη σε θέσεις καθηγητών Παν/μίου θα πρέπει να γίνει για όλες τις βαθμίδες μετά από διαδικασία αξιολόγησης από επιτροπές κρίσης με τη διαδικασία αλλά και με τα κριτήρια που κρίνονται οι Καθηγητές Παν/μίου.

6. Λειτουργία ΕΛΚΕ Πανεπιστημίων

Η λειτουργία των ΕΛΚΕ των Πανεπιστημίων έχει γίνει πολύ προβληματική από τότε που εντάχθηκαν στους φορείς της γενικής κυβέρνησης και παρ’ όλες τις βελτιωτικές νομοθετικές ενέργειες που έγιναν με τελευταία νομοθετήματα, το γενικό πλαίσιο είναι άκρως προβληματικό και απίστευτα δυσκίνητο για τη φύση των ερευνητικών προγραμμάτων. Θα πρέπει να βρεθεί μια διέξοδος που να επαναφέρει την ευελιξία της διαχείρισης των ερευνητικών κονδυλίων μέσα από ένα πλαίσιο απόλυτης διαφάνειας και κοινωνικής λογοδοσίας.

7. Δήλωση περιουσιακής κατάστασης

Υπάρχει μεγάλη ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης για θέσπιση ορίου στο προϋπολογισμό των ερευνητικών προγραμμάτων τα οποία δημιουργούν υποχρέωση υποβολής της δήλωσης περιουσιακής κατάστασης (ΠΟΘΕΝ ΕΣΧΕΣ) στον  επιστημονικό τους υπεύθυνο. Επιπλέον, πρέπει να εξαιρεθούν από την κατάθεση δήλωσης τα μέλη ΔΕΠ αξιολογητές ερευνητικών προτάσεων του ΕΛΙΔΕΚ ώστε να αποδεχτούν την συμμετοχή τους οι συνάδελφοι και να προχωρήσει η αξιολόγηση των προτάσεων που δεν έχει καν αρχίσει εξαιτίας της απροθυμίας των μελών ΔΕΠ να καταθέσουν δήλωση περιουσιακής κατάστασης αποκλειστικά για τις ανάγκες της αξιολόγησης.

8. Λέκτορες

Η βαθμίδα  ΔΕΠ  του Λέκτορα ουσιαστικά καταργήθηκε  με  τον  νόμο  4009/2011   χωρίς, όμως, να υπάρξει  καμία  πρόβλεψη  για  τα δικαιώματα  και  τις  υποχρεώσεις  των  συναδέλφων  που  βρίσκονται  ακόμη  σε  αυτή  τη  βαθμίδα  (επί  θητεία  και  μόνιμοι).   Η υποβάθμιση  της  συγκεκριμένης  βαθμίδας  συνεχίστηκε  με  τις  πρόσφατες  νομοθετικές  πρωτοβουλίες  του  Υπουργείου  Παιδείας  για το  θεσμικό  πλαίσιο  λειτουργίας  των  ΑΕΙ  (4485/2017)   και  το  νέο  μισθολόγιο  των  μελών  ΔΕΠ  (4472/2017).   Η  ΠΟΣΔΕΠ  ζητά  από την  κυβέρνηση:  

• Να  διευκρινιστούν  νομοθετικά  και  με  σαφήνεια  τα  υπαρκτά  δικαιώματα  των  συναδέλφων  που  υπηρετούν  στη  βαθμίδα  του Λέκτορα,   ως  προς  το  αυτοδύναμο  διδακτικό  έργο και ως  προς  το  ότι  είναι  καθηγητές  πανεπιστημίου. 

• Να  διορθωθεί  η  άδικη  μισθολογική  μεταχείριση  των  Λεκτόρων.   Οι  Λέκτορες  πρέπει  να  λαμβάνουν  το  Επίδομα  Διδασκαλίας  &  Έρευνας  που  τους  αρμόζει,   δηλ.   το  70 %  αυτού  του  Καθηγητή.  

• Να  ξαναδοθεί  με  νομοθετική  ρύθμιση  η  δυνατότητα  συμμετοχής  των  Λεκτόρων  στις  επιτροπές  επίβλεψης  και  εξέτασης  αλλά  και η  δυνατότητα  να  μπορούν  να  είναι  κύριοι  επιβλέποντες  διδακτορικών  διατριβών.  

• Να  δοθεί  με  νομοθετική  ρύθμιση  η  δυνατότητα  μονιμοποίησης  στους  υπηρετούντες  Λέκτορες  για  λόγους  ίσης  μεταχείρισης  με τους  εντασσόμενους  στην  βαθμίδα.  

• Να  δοθεί  με  νομοθετική  ρύθμιση  η  δυνατότητα  ένταξης  των  μονίμων  Λεκτόρων  στην  βαθμίδα  του  Επίκουρου  Καθηγητή  μετά από  κρίση  βασισμένη  στα  προσόντα  που  απαιτούνται.  

9. Λειτουργία Διυπουργικής Επιτροπής Υπ. Υγείας – Υπ. Παιδείας

Χαιρετίζουμε τη δημιουργία της Επιτροπής αυτής, η οποία ήταν χρόνιο αίτημα της ΠΟΣΔΕΠ. Βέβαια, η σύνθεση της απέχει πολύ από αυτή που είχαμε προτείνει και φοβόμαστε ότι μπορεί να δημιουργηθούν προβλήματα στη λειτουργία της και να μη βοηθήσει στο να επικεντρωθεί σε στόχους οι οποίοι είναι ουσιαστικοί και αφορούν σε προβλήματα που απαιτούν λύσεις. Εμείς εκ μέρους της ΠΟΣΔΕΠ θα προσπαθήσουμε να συμβάλλουμε κατά το δυνατό στην καλύτερη δυνατή λειτουργία της Επιτροπής.

Ζητάμε από την Κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει τη Επιτροπή ως ουσιαστικό εργαλείο ανάπτυξης και επίλυσης προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί και δημιουργούνται και να μη προσπαθήσει να θεσμοθετήσει νέες δυσμενέστερες συνθήκες για τις Πανεπιστημιακές κλινικές και εργαστήρια και τα μέλη ΔΕΠ που είναι εγκατεστημένα στα Νοσοκομεία.

10. Εκκρεμότητες με οφειλές μελών ΔΕΠ στους ΕΛΚΕ

Η ΕΓ της ΠΟΣΔΕΠ έχει τοποθετηθεί αρκετές φορές και στο τελευταίο συνέδριο (αλλά και προηγούμενα συνέδρια) της Ομοσπονδίας, για το θέμα των οφειλών μελών ΔΕΠ στους ΕΛΚΕ των Πανεπιστημίων. Για διάφορους λόγους, που δεν έχει αυτή τη στιγμή νόημα να αναλυθούν, για μια σημαντική μερίδα καθηγητών έχουν δημιουργηθεί οφειλές που φτάνουν σε εξωπραγματικά ποσά τα οποία είναι αδύνατον να καταβληθούν. Δύο φορές τον τελευταίο χρόνο διατυπώθηκαν σε σχέδια νόμου ρυθμίσεις που έδιναν λύση στο πρόβλημα δίνοντας τη δυνατότητα στους καθηγητές να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις οφειλές τους, αλλά και στους ΕΛΚΕ των Πανεπιστημίων να κλείσουν τις παλιές εκκρεμότητες με πολλαπλά οφέλη για όλους, αλλά και τις δύο φορές οι ρυθμίσεις αποσύρθηκαν την τελευταία στιγμή. Πιστεύουμε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να βρεθεί μια λύση σε αυτό το χρόνιο πρόβλημα για τα εμπλεκόμενα μέλη ΔΕΠ και τα Πανεπιστήμια.