ΕΠΑΛ Πανελλήνιες 2025: Η σημασία της μουσικής και ποίημα του Λειβαδίτη στα θέματα των Νέων Ελληνικών

Tην προσφορά της μουσικής στον άνθρωπο και στην αξία της ως τρόπο παγκόσμιας γλωσσικής επικοινωνίας πραγματεύεται το θέμα των Νέων Ελληνικών, που κλήθηκαν να επεξεργαστούν οι υποψήφιοι των Πανελληνίων 2025 των ΕΠΑΛ, στα θέματα των Νέων Ελληνικών, κατά την πρώτη ημέρα των εξετάσεων.

Αντικείμενο των κειμένων είναι η επιρροή της μουσικής στον ανθρώπινο νου και οργανισμό, αλλά και τα συναισθήματα που προκαλεί η μουσική και το τραγούδι.

Αναλυτικότερα, οι υποψήφιοι, πέραν των ερωτήσεων συντακτικού, λεξιλογίου και ερμηνείας, κλήθηκαν να γράψουν σε ένα άρθρο που θα δημοσιευθεί στην εφημερίδα του σχολείου τους (200‐250 λέξεις), τι προσφέρει, κατά τη γνώμη τους, η μουσική στον άνθρωπο και γιατί θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μία παγκόσμια γλώσσα επικοινωνίας.

Σύμφωνα με τα Φροντιστήρια Παπαδέα, τα θέματα του μαθήματος των Νέων Ελληνικών “ήταν πιο απαιτητικά σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια και απευθύνονται σε μαθητές καλά προετοιμασμένους”.

Πανελλήνιες 2025: Τα θέματα των Νέων Ελληνικών για τα ΕΠΑΛ

Κείμενο 1 – Η αξία της μουσικής στη ζωή μας

Το πρώτο κείμενο, με τίτλο “Η αξία της μουσικής στη ζωή μας”, είναι άρθρο της δημοσιογράφου Άννας Κυριακοπούλου, που “αλιεύτηκε” από το online μέσο στο οποίο εργάζεται.

Διαβάστε το κείμενο, όπως αυτό αποτυπώνεται στο γραπτό των Πανελληνίων: 

Θα μπορούσαμε άραγε να φανταστούμε μία ημέρα στην καθημερινότητά μας χωρίς έστω και τον τυχαίο ήχο ενός τραγουδιού, χωρίς έστω και τις φευγαλέες νότες από το ραδιόφωνο στο αυτοκίνητο ή από την τηλεόραση; Πώς θα ήταν άραγε οι σχέσεις των ανθρώπων, αν δεν υπήρχε ένα τραγούδι για να τις εκφράσει, να εκφράσει τον έρωτα για
παράδειγμα ή την απογοήτευση;

Η μουσική, λοιπόν, είναι μία γλώσσα, ένας σημαντικός τρόπος έκφρασης των ανθρώπινων σκέψεων και συναισθημάτων, μία γλώσσα τόσο πλούσια ώστε να καλύπτει όλο το φάσμα αυτών. Είναι μία γλώσσα για όλους τους ανθρώπους. Είναι μία γλώσσα που είναι εκεί και μπορεί να λειτουργήσει ακόμη και όταν η κανονική γλώσσα, ο λόγος, αποδεικνύεται να είναι μικρής χρησιμότητας και αποτελεσματικότητας, ως προς την έκφραση κάποιων καταστάσεων, σκέψεων ή συναισθημάτων. Δεν είναι τυχαίο ότι κάθε πολιτισμός έχει δημιουργήσει μουσική.

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν συνειδητοποιήσει σε τέτοιο βαθμό τη σημαντικότητα της μουσικής, που στο δωδεκάθεο είχαν έναν θεό, τον Απόλλωνα, ως αποκλειστικό θεό της μουσικής. Μουσικά όργανα απαντώνται ως αρχαιολογικά ευρήματα σε όλους τους αρχαίους πολιτισμούς και είναι από τα παλαιότερα αντικείμενα που βρέθηκαν ποτέ. Επιστημονικές μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι η μουσική επηρεάζει πολλά μέρη του εγκεφάλου μας σε μεγάλο βαθμό και δημιουργεί πολλαπλά επίπεδα μνήμης. Ακόμη και τα μικρά παιδιά, που δεν έχουν
μορφώσει ολοκληρωμένο λόγο, αντιδρούν θετικά στο άκουσμα μίας μελωδίας που έχουν ξανακούσει.

Η μουσική, λοιπόν, είναι σημαντική γιατί η μουσική δημιουργείται από τον άνθρωπο για τον άνθρωπο και γιατί υπάρχει για να εκφράσει όλα μας τα θέλω, τα πρέπει, τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις καταστάσεις που μας χαρακτηρίζουν. Είναι μία γλώσσα που τη μιλάμε όλοι και τη μεταφράζουμε ανάλογα με τα βιώματά μας και την ψυχοσύνθεσή μας.

Είναι συνάμα μία γλώσσα τόσο πλούσια που έχει πληθώρα «διαλέκτων», τζαζ, ποπ, ροκ, σόουλ, φάνκυ, μπλουζ, παραδοσιακή, συρτάκι… Όλες με τον ίδιο σκοπό, όλες για να εκφράσουν εμάς και τις καταστάσεις που βιώνουμε. Γι’ αυτό αγαπάμε όλοι τη μουσική! Γιατί μας συντροφεύει πάντα και παντού σε ό,τι κι αν βιώνουμε, σε καθετί που αισθανόμαστε!

Κείμενο 2 – Ποίημα του Τάσου Λειβαδίτη, «Τραγούδι στο δρόμο»

Επιπλέον, με αφορμή το ποίημα του Τάσου Λειβαδίτη, «Τραγούδι στο δρόμο», οι υποψήφιοι των Πανελληνίων 2025 των ΕΠΑΛ κλήθηκαν να αναπτύξουν σε ένα ενιαίο κείμενο 100-150 λέξεων, τις σκέψεις τους και τα συναισθήματα που τους προκάλεσε το ποίημα, κάνοντας παράλληλα αναφορές στα σημεία του ποιήματος που τα δικαιολογούν.

Πρόκειται ποίημα που ανήκει στην ποιητική συλλογή «Τα Χειρόγραφα του Φθινοπώρου» (1990). Χρησιμοποιήθηκε το μονοτονικό σύστημα για τις ανάγκες της εξέτασης.

Διαβάστε το ποίημα, όπως αυτό αποτυπώνεται στο γραπτό των Πανελληνίων: 

«Τραγούδι στο δρόμο»

Τα κάγκελα του κήπου υγρά απ’ τη βροχή σαν τους φτωχούς που
τους αφήνουν έξω

αλλά καθώς βραδιάζει ένα φλάουτο κάπου ή ένα άστρο συνηγορεί
για όλη την ανθρωπότητα –

σαν ήμασταν παιδιά κρυβόμαστε κάτω απ’ τη σκάλα κι όταν
βγαίναμε είχαμε αφήσει εκεί ένα βασιλικό πεπρωμένο

η σιωπή κάνει τον κόσμο πιο μεγάλο, η θλίψη πιο δίκαιο
κι αργότερα νέοι αγκαλιάσαμε το πρώτο δέντρο και του
διηγηθήκαμε τα περασμένα

άχαρες μέρες που φύγατε κι όμως αφήσατε μια ανάμνηση
συγκινητική

κι εγώ που υπήρξα τρελός για το αύριο κοιτάζω τώρα με αγωνία
να προχωρούν οι λεπτοδείχτες στα ρολόγια.

Ώσπου μια νύχτα ένας διαβάτης περνάει στο δρόμο τραγουδώντας.
Πού έχεις ξανακούσει το τραγούδι αυτό; Δε θυμάσαι.

Κι όμως η νοσταλγία όλων όσων ονειρεύτηκες τρέμει μες στο
τραγούδι. Στέκεσαι στο παράθυρο κι ακούς σα μαγεμένος.

Κι άξαφνα σε κάποια στροφή του δρόμου
το τραγούδι σβήνει. Όλα χάνονται. Ησυχία.

Και τώρα τι θα κάνεις;