Οι αλλαγές στο εξεταστικό σύστημα τα τελευταία 50 χρόνια

Το σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ έχει αλλάξει δεκάδες φορές, άλλοτε γιατί ήταν αναγκαίο και άλλοτε γιατί οι υπουργοί έτσι έκριναν . Οι περισσότεροι ξήλωναν το σύστημα του προηγούμενου, έκαναν ορισμένα «μπαλώματα» και παρουσίαζαν τα φιλόδοξα σχέδιά τους τα οποία… πλήρωναν τα παιδιά και οι ελληνικές οικογένειες.

Ξεκινώντας λοιπόν από την περίοδο 1963-64 με την κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου , ο πρωθυπουργός και υπουργός Παιδείας Γεώργιος Παπανδρέου εκτός από τη δωρεάν παιδεία, θέσπισε τις εισιτήριες εξετάσεις για τα Πανεπιστήμια και προσδιόρισε τέσσερις ομάδες σχολών: Α΄ Ομάδα: Νομική-Θεολογία-Φιλολογία, Β’ Ομάδα: Ιατρική-Γεωπονική-Φυσικομαθηματική, Γ΄ Ομάδα: Πολυτεχνείο και Δ΄ Ομάδα: Οικονομικές και Πολιτικές Σχολές. Οι απόφοιτοι του Λυκείου είχαν δικαίωμα συμμετοχής στις εξετάσεις για τα Πανεπιστήμια και τις Παιδαγωγικές Ακαδημίες, αντίστοιχα, οι απόφοιτοι των τεχνικών Λυκείων διεκδικούσαν τις θέσεις στις σχολές των υπομηχανικών.

Δύο χρόνια αργότερα εισάγεται και το λεγόμενο «Ακαδημαϊκό Απολυτήριο» (με δύο τύπους, Α και Β) και εισιτήριες εξετάσεις το Σεπτέμβριο. Ο Α΄τύπος προσδιόριζε τη θεωρητική κατεύθυνση και ο Β΄τύπος αναφερόταν στη θετική κατεύθυνση. Οι μαθητές επέλεγαν μεταξύ των δύο κατευθύνσεων και εξετάζονταν στον Α΄ ή στον Β΄ τύπο σύμφωνα με τις αιτήσεις τους, ανεξάρτητα από τον τύπο Λυκείου που είχαν φοιτήσει (κλασικό ή πρακτικό).

Οι αλλαγές Παπανούτσου ανατρέπονται εν μέρει απο τη Χούντα. Οι εξετάσεις διενεργούνταν τέλος Αυγούστου-αρχές Σεπτεμβρίου και ήταν ξεχωριστές για κύκλους ΑΕΙ (11 κύκλοι) και για κύκλους ΚΑΤΕΕ (5 Κύκλοι). Δεν προβλεπόταν κατοχύρωση βαθμολογίας, ούτε συντελεστές.

Το 1976 η ΝΔ και ο Γεώργιος Ράλλης επαναφέρουν τη μεταρρύθμιση του 1963-64 με παραλλαγές. Θεσπίζονται εισαγωγικές εξετάσεις και στα Λύκεια ώστε ο αριθμός όσων θα εισάγονταν να μην είναι κατά πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που κατόπιν θα εισάγονταν στα ΑΕΙ. Οι αποκλειόμενοι από τα Λύκεια διοχετεύονταν στα νεοδημιουργηθέντα Τεχνικά Επαγγελματικά Λύκεια (ΤΕΛ) και στις νέες Τεχνικές και Επαγγελματικές Σχολές. Για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θεσπίζεται το σύστημα των πανελληνίων εξετάσεων στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου, τα μαθήματα των οποίων χωρίστηκαν σε κορμού και επιλογής. Στα μαθήματα επιλογής διενεργούνταν πανελλήνιες εξετάσεις, οι οποίες άρχισαν το 1978-79 στη Β’ Λυκείου.

Το 1980-82, οι σχολές των Πανεπιστημίων χωρίστηκαν στον τύπο Α΄ Θεωρητικής Κατεύθυνσης και στον τύπο Β΄ Θετικής Κατεύθυνσης. Οι υποψήφιοι εξετάζονταν σε τέσσερα μαθήματα στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου, οι εξετάσεις ήταν ταυτόχρονα και προαγωγικές ή απολυτήριες. Η τελική βαθμολογία για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση προέκυπτε από το άθροισμα των μορίων από τον πολλαπλασιασμό των βαθμών των μαθημάτων κάθε τάξης με τους αντίστοιχους συντελεστές (κυμαίνονταν από το 20 μέχρι το 80) και της μέσης γενικής βαθμολογίας προαγωγής της Β΄ τάξης και απόλυσης της Γ΄ τάξης.

Το 1983 το ΠΑΣΟΚ και ο τότε υπουργός Παιδείας Απόστολος Κακλαμάνης δημιουργούν τις περίφημες Δέσμες οι οποίες καταργούν το διπλό Λύκειο. Ο μαθητής αλλά και ο απόφοιτος προηγούμενων ετών που επιθυμούσε να συμμετάσχει στις εξετάσεις, έπρεπε να υποβάλει τον Μάρτιο το μηχανογραφικό του δελτίο. Ο ίδιος θεσπίζει λίγο αργότερα τα Ενιαία Πολυκλαδικά Λύκεια, το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας, αλλάζει τα συγγράμματα και τα ΚΑΤΕΕ μετασχηματίζονται σε ΤΕΙ.

Το 1988 ο Γιώργος Παπανδρέου ως υπουργός Παιδείας προχωρά σε αλλαγές ευρείας κλίμακας με αποτέλεσμα οι γενικές εξετάσεις να αποδεσμευτούν από το Λύκειο και να λάβουν χαρακτήρα αμιγώς εισαγωγικών εξετάσεων. Η συμμετοχή σε αυτές των τελειόφοιτων μαθητών δεν ήταν πλέον υποχρεωτική. Καταργείται η συμμετοχή της μέσης γενικής βαθμολογίας των τριών τάξεων του Λυκείου στα κριτήρια επιλογής, περιορίζεται το δικαίωμα κατοχύρωσης της βαθμολογίας και ορίζεται ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή στη διαδικασίας επιλογής του κάθε τμήματος ότι ο υποψήφιος πρέπει να έχει συγκεντρώσει βαθμολογία στο βασικό μάθημα τουλάχιστον ίση με το μισό της μέγιστης δυνατής.

Το 1991 ο Γιώργος Σουφλιάς προχωρά σε νέες αλλαγές στο σύστημα πρόσβασης: Ορίζονται συντελεστές για τα μαθήματα, καταργούνται οι επί μέρους ομάδες και ο υποψήφιος επιλέγει μέχρι και 60 τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ, καταργείται η βάση στο βασικό μάθημα, και διευρύνεται το χρονικό περιθώριο κατοχύρωσης της βαθμολογίας το πολύ τριών μαθημάτων μέχρι και για δύο έτη από το έτος της αρχικής συμμετοχής στις γενικές εξετάσεις. Το 1996 καταργήθηκαν οι διατάξεις που προέβλεπαν της χωρίς εξέταση εισαγωγή στα ΤΕΙ των αποφοίτων τμημάτων ειδικότητας ΤΕΛ και καθιερώθηκαν ειδικές εξετάσεις σε τρία μαθήματα.

Το 1998, ο Γεράσιμος Αρσένης φέρνει τα πάνω-κάτω στο εξεταστικό προκαλώντας γενικευμένη αναταραχή στην Παιδεία -τη μεγαλύτερη μετά απο την αναταραχή του ’91 επι Κοντογιαννόπουλου, η οποία όμως δεν αφορούσε το εξεταστικό. Θεσπίζει την εξέταση όλων των μαθημάτων σε πανελλαδικές εξετάσεις για Β’ και Γ’ Λυκείου! Το μέτρο ίσχυσε το 1999 για τη Β’ Λυκείου και το 2000 για τη Γ’ Λυκείου, εξαντλώντας τους υποψήφιους… Οι αλλαγές κόντεψαν να γκρεμίσουν την κυβέρνηση.

Το 2001 ο υπουργός Παιδείας Πέτρος Ευθυμίου ξηλώνει σταδιακά το οικοδόμημα Αρσένη. Μείωσε τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα σε 9 για τη Β’ Λυκείου και 9 ή 10 (μάθημα επιλογής”Αρχές Οικονομικής Θεωρίας”) για τη Γ’ Λυκείου. Τα υπόλοιπα πέντε εξετάζονταν ενδοσχολικά.

Την περίοδο 2004-2007 η Μαριέττα Γιαννάκου καταργεί εντελώς τις πανελλαδικές εξετάσεις στη Β’ Λυκείου, ενώ από την επόμενη σχολική χρονιά οι μαθητές της Γ’ Λυκείου θα εξετάζονται σε έξι μαθήματα αντί των εννέα. Ταυτόχρονα εισάγει την περίφημη βάση του δέκα (με άριστα το 20) στον βαθμό πρόσβασης για εισαγωγή σε ΑΕΙ και ΤΕΙ. Τα επόμενα 4 χρόνια, δεκάδες χιλιάδες θέσεις μένουν κενές στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση εξ αυτού του λόγου.

Τρία χρόνια αργότερα, το 2010 επί υπουργίας Άννας Διαμαντοπούλου καταργείται η βάση του δέκα με αποτέλεσμα να αρχίσουν να εισάγονται και πάλι χιλιάδες φοιτητές στα πανεπιστήμια και τα τεχνολογικά ιδρύματα με βαθμούς τρία και τέσσερα, αλλά δε μένουν πια κενές θέσεις.

Το 2013 ο υπουργός Παιδείας Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος θεσπίζει την Τράπεζα Θεμάτων για τις προαγωγικές εξετάσεις, αρχής γενομένης από τους μαθητές της Α’ Λυκείου. Οι εξετάσεις πραγματοποιούνται κατά 50% μέσω κλήρωσης από την Τράπεζα θεμάτων. Υπήρξαν σοβαρές αντιδράσεις.

Η Τράπεζα Θεμάτων, που είχε μπει σε καραντίνα και απο τον διάδοχό του Ανδρέα Λοβέρδο, καταργείται τελικά το 2015 με απόφαση του Αριστείδη Μπαλτά.

Φτάνοντας στο σήμερα ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου, αποφάσισε επίσης το 2018 ν΄ αλλάξει το εξεταστικό σύστημα. Ετσι φέτος ανακοίνωσε ένα νέο σύστημα το οποίο είναι γνωστό σε όλους πιά αφού ψηφίστηκε και από τη Βουλή και το οποίο βέβαια απαιτεί και πάλι εξετάσεις για τους πολλούς.