Σεξουαλικές παρενοχλήσεις εκπαιδευτικών κατ’ εξακολούθηση σε σχολείο της Β. Ελλάδας

Oι ιστορίες γυναικών εκπαιδευτικών που θα παρουσιάσουμε στο παρόν ρεπορτάζ και ο τουλάχιστον προβληματικός τρόπος με τον οποίο λειτουργεί ιδιωτικό σχολείο στη Βόρεια Ελλάδα αποτελούν κοινό μυστικό στο χώρο της εκπαίδευσης.

Οσοι, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, εμπλέκονται στα εκπαιδευτικά πράγματα (ιδίως της Μακεδονίας) γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο ιδιοκτήτης του εν λόγω σχολείου έχει καταγγελθεί αρκετές φορές από γυναίκες εκπαιδευτικούς για καταχρηστική, προσβλητική συμπεριφορά αλλά και για σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας.

Ωστόσο, αν και πολλοί ξέρουν, η υπόθεση έφτασε, χρόνια πριν, στη δικαιοσύνη για το λάθος λόγο. Συνέπεια; Δεν έλαβε χώρα δίκη για τα καταγγελόμενα, δεν έπεσε φως πάνω στην υπόθεση, η κοινωνία, πέρα από τους “μυημένους”, έμεινε στο σκοτάδι.

Η πρώτη εκπαιδευτικός η οποία μίλησε στο NEWS 24/7 εργάστηκε στο εν λόγω σχολείο 13 ολόκληρα χρόνια με το εργασιακό στάτους της ωρομίσθιας.

“Ηταν σκληρός, παράλογος, εκμεταλλευόταν τα πάντα και κυρίως τη θέση του” θυμάται. Μας γνωστοποιεί ότι τις περισσότερες φορές θύματά του ήταν εκπαιδευτικοί των ειδικοτήτων (ξένες γλώσσες, μουσική, καλλιτεχνικά) χωρίς αυτό να σημαίνει ότι περιοριζόταν μόνο σ’ αυτές. Οι καταγγελίες εναντίον του όλα αυτά τα χρόνια ακόμα και από δασκάλες πλήρους απασχόλησης δεν έλειψαν.

“Η παρεμβατικότητα του εργοδότη σ’ όλα τα θέματα γινόταν αμέσως εμφανής” συνεχίζει η καταγγέλουσα. “Εμπαινε συχνά μέσα στις τάξεις την ώρα του μαθήματος και μείωνε τους εκπαιδευτικούς μπροστά στους μαθητές. Δημιουργούσε προβλήματα εκεί που δεν υπήρχαν” θυμάται.

“Η παρεμβατικότητά του τον έκανε επίσης βαθιά προσβλητικό. Τα body shaming σχόλιά του έδιναν και έπαιρναν. Ειδικά όταν απέναντί του βρισκόταν γυναίκα εκπαιδευτικός με κάποια κιλά παραπάνω, έλεγε απίστευτα πράγματα όπως “δεν καταλαβαίνω πως πάει ο άνδρας σου μαζί σου”. Τέτοιου είδους απαράδεκτα πράγματα, ακόμα και σε μεγάλες σε ηλικία γυναίκες που έτυχε να συνεργάζονται μαζί του”.

Σύμφωνα όμως με την πρώτη καταγγέλουσα, ο εν λόγω ιδιοκτήτης δεν περιοριζόταν μόνο στα παραπάνω απαράδεκτα από κάθε περίπτωση σχόλια. Η “δραστηριότητά” του επεκτεινόταν και στο χώρο της καθαρής σεξουαλικής παρενόχλησης. “Δεν μπορώ να το πω διαφορετικά. Ειδκά σε πιο μικρές συναδέλφους αλλά και σε μένα άπλωνε χέρι. Θώπευε. Κάποιες από αυτές μίλησαν στους συζύγους τους οι οποίοι ήρθαν στο σχολείο και έκαναν -δικαίως- πολύ μεγάλη φασαρία. Εγώ ήμουν φοβισμένη, δεν είχα τους γονείς μου και το συγγενικό μου περιβάλλον στην πόλη. Δίσταζα” μάς αφηγείται.

“Κάποια στιγμή το πρέσινγκ έγινε πολύ στενό. Με έπαιρνε τηλέφωνο από απόκρυψη, ζητούσε να έρθει στο σπίτι μου να με δει. Είχε πάρα πολύ θράσος και αυτό με ενοχλούσε ιδιαίτερα. Του λέγαμε εγώ και άλλες κοπέλες, με ευγένεια ακόμα και τότε, να σταματήσει, ότι μας έφερνε σε πολύ δύσκολη θέση, δεν το έκανε”.

“Η αλήθεια είναι ότι φοβόμουν να αντιδράσω. Αντιμετώπισα και πιο πριν παρόμοιο περιστατικό σε άλλο εργασιακό χώρο. Αντιδρούσα ενοχικά. Δεν είχα πάρει ποτέ την πρωβουλία να απευθυνθώ σε ειδικό ψυχικής υγείας. Το έκανα σχετικά πρόσφατα και εξακολουθώ να δουλεύω πάνω σ’ αυτό. Γενικά αυτό που παρατηρώ από την εμπειρία μου είναι στο χώρο της εκπαίδευσης υπάρχει φόβος για καταγγελία τέτοιου είδους περιστατικών εργοδοτικής αυθαιρεσίας” τονίζει.

“Οταν συνάδελφος από το ίδιο σχολείο έφτασε να κάνει καταγγελία στην επιθεώρηση εργασίας έλαβαν χώρα σκηνές φαρ ουέστ. Εβαλαν τη συνάδελφο με το ζόρι σ’ αυτοκίνητο και άρχισαν να να την απειλούν ότι αν επέμενε στην καταγγελία θα της κατέστρεφαν την καριέρα. Και το αποτέλεσμα ήταν η η κοπέλα να ρίξει μαύρη πέτρα πίσω της και να μετακομίσει μόνιμα στο εξωτερικό” καταλήγει.

H δεύτερη καταγγέλουσα δραστηριοποιείται τα τελευταία χρόνια επαγγελματικά εκτός Ελλάδας. Η δουλειά στο σχολείο της Βορείου Ελλάδας ήταν η πρώτη της σταδιοδρομίας της και, όπως είναι λογικό, αυτά που συνέβησαν, την στιγμάτισαν.

“Οταν έπιασα δουλειά στο εν λόγω σχολείο ήμουν μόλις 23 ετών. Στο πρώτο μήνα της παρουσίας μου άρχισα να αντιλαμβάνομαι ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά. Κατευθυνόμουν προς την τάξη μου όταν άκουσα τον ιδιοκτήτη να μού απευθύνεται. “Δεσποινίς,να έρχεστε από την κανονική πόρτα όπου υπάρχουν καθρέφτες. Ερχεστε επίσης πολύ αργά. Αν δεν έρχεστε νωρίτερα, να ξέρετε ότι η συνεργασία μας θα σταματήσει”.

Μήνες αργότερα έλαβε χώρα άλλο επεισόδιο: “Κάποιος από τους μαθητές μου ήθελε να του κάνω ιδιαίτερα. Του είπα φυσικά ότι θα πρέπει να συνεννοηθώ πρώτα με το σχολείο για να πάρουμε τη σχετική άδεια. Πράγματι την πήρα και ειδοποίησα σχετικά το παιδί. Ακριβώς τότε παρουσιάστηκε ο ιδιοκτήτης και άρχισε να με βρίζει, σκαιότατα, μπροστά στο μαθητή. Φώναζε, σοκαρίστηκα. Γύρισα σπίτι και έτρεμα από τη σύγχυση. Εκλαιγα όλο εκείνο το απόγευμα. Σοκαρίστηκε και το παιδί που έγινε, άθελά του, μάρτυρας του περιστατικού”.

Τα πράγματα έγιναν ακόμα πιο σοβαρά στη συνέχεια, όπως τονίζει η δεύτερη καταγγέλουσα: “Αρχισε να γίνεται ιδιαίτερα θρασύς. Με φώναζε στο γραφείο του, μου έδειχνε φωτογραφίες από το σπίτι του. Μου ανέφερε πολλές ότι αν έχανα και κανά δύο κιλάκια θα ήμουν πολύ πιο όμορφη. Σε σκέφτομαι μου έλεγε, θέλω να σε αγκαλιάσω και να σε φιλήσω. Ηξερε όμως ότι μένω ακόμα με τους γονείς μου και ευτυχώς δεν έγινε τότε περισσότερος διαχυτικός”.

“Συνέχιζε όμως να πιέζει. Μου πρότεινε να πάμε για φαγητό. Και κάποια στιγμή, προσποιούμενος ότι έκανε πλάκα, άγγιξε τα οπίσθιά μου. Το ανεχόμουν. Ελεγα από μέσα μου ότι είχα μία δουλειά. Αυτή είναι η πραγματικότητα”.

Οταν η καταγγέλουσα αποφάσισε να υπερασπιστεί τα εργασιακά της δικαιώματα, τα πράγματα έγιναν πολύ πιο σοβαρά: “Κάποιο καλοκαίρι αντιλήφθηκα ότι είχα λιγότερα ένσημα από το κανονικό και ότι εξαιτίας αυτής της αβελτηρίας θα έχανα τα χρήματα του ταμείου ανεργίας.

Απευθύνθηκα στον ΣΕΛΒΕ για βοήθεια. Εγινε τελικά ΕΔΕ. Στην πρώτη διαδικαία με βρήκε συγγενικό του πρόσωπο και μου είπε ότι μπορώ να φύγω από το σχολείο. Η δε κόρη του μου τηλεφώνησε, με έβρισε και μου είπε ότι δεν πρόκειται να ξαναβρώ ποτέ δουλειά. Δεν πτοήθηκα και την επόμενη μέρα πήγα και κατέθεσα. Η ΕΔΕ δεν έβγαλε τίποτα. Η εκπαιδευτικός που την είχε αναλάβει δέχθηκε πιέσεις και παραιτήθηκε. Παράλληλα κυκλοφόρησαν φήμες στην πόλη ότι ο ιδιοκτήτης με πλήρωσε για να εξαφανιστώ.

Εγινε νέα ΕΔΕ με άλλον εκπαιδευτικό ως υπεύθυνο. Σ’ αυτήν δεν με κάλεσαν ποτέ να καταθέσω! Είπαν ότι εργαζόμαι ως συνοδός στα σχολικά. Είχα μετακομίσει ήδη στο εξωτερικό και πίστευαν ότι δεν θα ενδιαφερθώ για την υπόθεση. Εν τω μεταξύ η ιδιοκτησία κατέθεσε μήνυση στις συνδικαλιστικές μας οργανώσες για συκοφαντική δυσφήμηση”.

Oπως αναφέραμε και στην αρχή του ρεπορτάζ, η υπόθεση έφτασε στις δικαστικές αίθουσες για τους λάθους λόγους. Η δίκη πήγαινε από αναβολή σε αναβολή, ουσιαστικά ακροάσεις δεν έγιναν ποτέ. Τελικά οι δύο πλευρές (σωματεία και σχολείο) κατέληξαν σε εξωδικαστικό συμβιβασμό.

“Οταν ο ιδιοκτήτης με είδε στο δικαστήριο, θορυβήθηκε, δεν το περίμενε” θυμάται η δεύτερη καταγγέλουσα. “Του έγινε αυτεπάγγελτη δίωξη για παράβαση καθήκοντος όπως και στους δύο εκπαιδευτικούς που ήταν υπεύθυνοι για τις ΕΔΕ. Η υπόθεση όμως δεν προχώρησε παραπάνω”.

Οσα ειπώθηκαν συνθέτουν την ιστορία δύο γυναικών που βίωσαν μία συμπεριφορά εξευτελιστική. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Μέσα από την αφήγηση των δύο εκπαιδευτικών αναδείχθηκαν τα αδιέξοδα του συστήματος απονομής δικαιοσύνης και η ανυπαρξία εργαλείων που μπορούν να βοηθήσουν τους καταγγέλλοντες και τις καταγγέλλουσες να μιλήσουν για το προσωπικό τους βίωμα στις αρχές. Είναι σαφές ότι οι καταχρηστικές συμπεριφορές δεν περιορίστηκαν στις δύο αυτές εκπαιδευτικούς. Απλά οι άλλες δεν βρήκαν τον τρόπο και το κουράγιο να μιλήσουν…