COP30: Η Κίνα “τρέχει” για το κλίμα, ενώ η Δύση χάνει το ενδιαφέρον της

Στην πόλη Μπελέμ της Βραζιλίας, μέσα στην καρδιά του Αμαζονίου, ξεκινά σήμερα η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP30) με μια διαπίστωση που κανείς δεν θα φανταζόταν πριν μερικά χρόνια: Οι αναπτυγμένες χώρες έχασαν τον ενθουσιασμό τους για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης — και η Κίνα είναι αυτή που πλέον δείχνει τον δρόμο.

Ο πρόεδρος της COP30, André Corrêa do Lago, δεν μάσησε τα λόγια του. «Η μείωση του ενθουσιασμού του παγκόσμιου Βορρά δείχνει ότι ο Νότος κινείται», είπε στους δημοσιογράφους. Με απλά λόγια: όσο η Δύση κουράζεται, ο υπόλοιπος κόσμος αναλαμβάνει πρωτοβουλίες.

Και το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα είναι η Κίνα — ο μεγαλύτερος ρυπαντής στον πλανήτη, που όμως ταυτόχρονα είναι και ο μεγαλύτερος παραγωγός και καταναλωτής καθαρής ενέργειας. «Η Κίνα δίνει λύσεις που είναι για όλους, όχι μόνο για την ίδια», είπε ο do Lago, εξηγώντας πως οι φθηνότερες και πιο αποδοτικές ηλιακές τεχνολογίες αλλάζουν το ενεργειακό τοπίο.

Από σήμερα, υπουργοί και αξιωματούχοι από 194 χώρες θα προσπαθήσουν να διαμορφώσουν ένα σχέδιο που θα κρατήσει την υπερθέρμανση κάτω από το κρίσιμο όριο του 1,5° βαθμού Κελσίου, όπως προέβλεπε η Συμφωνία του Παρισιού. Προς το παρόν, όμως, οι εθνικές δεσμεύσεις οδηγούν σε μια πραγματικότηταμια υπερθέρμανσης 2,5 βαθμών Κελσίου – δηλαδή, σε μια Γη αγνώριστη.

Η Ilana Seid, πρέσβειρα του Παλάου και εκπρόσωπος της συμμαχίας των μικρών νησιωτικών κρατών, το έθεσε απλά: «Η πρόοδος είναι ανεπαρκής και πρέπει να υπάρξει απάντηση. Αλλιώς, δεν ξέρουμε πού πάμε».

Όπως αναφέρει ο Guardian, οι Βραζιλιάνοι οικοδεσπότες της διάσκεψης δίνουν έμφαση στην “υλοποίηση” — στο να εφαρμοστούν επιτέλους οι δεσμεύσεις που έχουν ήδη υπογραφεί: μείωση εκπομπών, τριπλασιασμός των ανανεώσιμων πηγών ως το 2030, διπλασιασμός της ενεργειακής αποδοτικότητας. Όμως για τους πιο ευάλωτους, όπως τα νησιωτικά κράτη του Ειρηνικού, αυτά δεν αρκούν. «Ο στόχος του 1,5°C πρέπει να είναι το άστρο που μας καθοδηγεί», είπε η Seid.

Και όσο η Βραζιλία ζητά πιο θαρραλέα μέτρα, οι αριθμοί τη δικαιώνουν. Μια νέα ανάλυση από την εταιρεία δορυφορικών δεδομένων Kayrros δείχνει ότι οι εκπομπές μεθανίου —ενός αερίου 80 φορές πιο ισχυρού από το διοξεδίου του άνθρα— αυξάνονται ξανά, ακόμη και στις χώρες που είχαν υπογράψει τη “Μεγάλη Δέσμευση για το Μεθάνιο” στη Γλασκώβη το 2021.

Οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, το Κουβέιτ, το Τουρκμενιστάν, το Ουζμπεκιστάν και το Ιράκ —όλες μεγάλες υπογράφουσες— εκπέμπουν μεθάνιο πλέον 8,5% περισσότερα από το 2020. Στις ΗΠΑ, οι εκπομπές από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αυξήθηκαν κατά 18%.

«Παρά τις υποσχέσεις, οι εκπομπές ανεβαίνουν. Το δείχνουν τα δεδομένα. Το ρολόι χτυπά», είπε ο πρόεδρος της Kayrros, Antoine Rostand.

Ο Durwood Zaelke, επικεφαλής του Ινστιτούτου για τη Διακυβέρνηση και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, υπογραμμίζει: «Η εθελοντική δέσμευση δεν αρκεί. Χρειαζόμαστε μια νέα, δεσμευτική παγκόσμια συμφωνία για το μεθάνιο».

Κι έτσι, ενώ ο Νότος δείχνει πρόθυμος να κινηθεί, ο Βορράς μοιάζει να μετρά το κόστος. Το πρόβλημα είναι ότι ο “λογαριασμός” θα έρθει για όλους…