Κώστας Καραμανλής: Η Μαριέττα Γιαννάκου δεν ενέδιδε ποτέ και συχνά το πλήρωνε

Την ακεραιότητα και τόλμη της Μαριέττας Γιαννάκου υπογράμμισε ο πρώην πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής, στην εκδήλωση μνήμης για το ιστορικό στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας, που έφυγε από τη ζωή την άνοιξη του 2022.

“Η σπουδαιότερη προσφορά της Μαριέττας στα κοινά, πέρα από το σημαντικό έργο της, είναι ο χαρακτήρας, η διαδρομή της, το παράδειγμά της. Με βαθιά πίστη στις ιδέες της, μαχητική στην υπεράσπισή τους, πάντα με ευπρέπεια και σεβασμό στην αντίθετη άποψη, με πυξίδα της το κοινό καλό. Δεν είχε το πάθος της εξουσίας, της προβολής, της αλαζονείας. Είχε το πάθος της προσφοράς και της υπηρεσίας. Δεν είχε χορηγούς ή προστάτες, δεν επεδίωκε την εύνοια των ισχυρών ή των μέσων ενημέρωσης”, τόνισε ο κ. Καραμανλής.

Ο πρώην πρωθυπουργός θυμήθηκε μάλιστα ότι: “Κάποτε μερίδα του Τύπου ζητούσε επίμονα την παραίτησή της ως Υπουργού Παιδείας, συνοδεύοντάς την επί μακρόν με ιδιαίτερα αρνητικά, αιχμηρά, ειρωνικά σχόλια.” Επισήμανε ότι : “Ο πραγματικός λόγος ήταν ότι δεν είχε ενδώσει στην πίεση κάποιων εκδοτών να δεχθεί μια ευνοϊκή ρύθμιση για μια ομάδα καθηγητών ΑΕΙ.” Και ο κ. Καραμανλής τόνισε:

“Η Μαριέττα δεν ενέδωσε . Όπως δεν ενέδιδε ποτέ αν πίστευε ότι ήταν λάθος. Και βέβαια πολύ συχνά το πλήρωνε. Αλλά γι’ αυτόν τον χαρακτήρα της χρησιμεύει πάντα για όλους μας ως φωτεινός φάρος σε ομιχλώδες τοπίο.” 

Ο κ. Καραμανλής υπογράμμισε ότι η Μαριέττα Γιαννάκου “ήξερε ότι πραγματική πολιτική είναι οι ιδέες, η ενσυναίσθηση και η ανθρωπιά, όχι η δίψα και το κυνήγι της εξουσίας. Ήξερε ότι οι ενάρετοι αντιμετωπίζουν την εξουσία ως τιμητικό μεν, αλλά βαρύ καθήκον και όχι ως επίζηλο λάφυρο.” 

Και τόνισε ότι: “Τελικά αυτό που έκανε την Μαριέττα να ξεχωρίζει ήταν η ακεραιότητά της. Σε όλες της εκφάνσεις του δημόσιου αλλά και προσωπικού της βίου. Έντιμη και ειλικρινής στις σχέσεις της, ευγενής αλλά με περίσσιο θάρρος γνώμης, ζεστή, ταυτόχρονα όμως αυστηρή με όλους και πρωτίστως με τον εαυτό της. Με δύο λόγια άνθρωπος αρχών, με κεφαλαίο το άλφα.” 

Τι είπε η Μαριέττα στον Καραμανλή για το βιβλίο της Ιστορίας το 2007

Με συγκίνηση ο κ. Καραμανλής θυμήθηκε πως γνώρισε την Μαριέττα, όπως την αποκαλούσε με οικειότητα, πριν από 50 σχεδόν χρόνια, το φθινόπωρο του 1974, στην ΟΝΝΕΔ, τους πρώτους μήνες της Μεταπολίτευσης. Θυμήθηκε ότι η μετέπειτα υπουργός ξεχώριζε από τότε.

Ιδιαίτερα όμως στάθηκε ο πρώην πρωθυπουργός με σεβασμό στον τρόπο που η Μαριέττα Γιαννάκου αντιμετώπισε το θέμα με το βιβλίο της Ιστορίας και την επίμαχη διατύπωση που περιείχε στην περιγραφή της καταστροφής της Σμύρνης, το 1922. Υπενθυμίζεται ότι η χρήση της λέξης “συνωστισμός” είχε προκαλέσει αντιδράσεις εκ δεξιών και η τότε υπουργός Παιδείας και ο πρωθυπουργός δεν είχαν τη στήριξη ούτε των κορυφαίων γαλάζιων στελεχών και υπουργών.

“Όταν την ρώτησα πώς σκέφτεται να το αντιμετωπίσει, μου είπε: «Κώστα, προφανώς και διαφωνώ με τα γραφόμενα και πιστεύω ότι πρέπει να αλλάξει. Όμως, σε μια ευνομούμενη δημοκρατία, αυτά δεν γίνονται επειδή ο υπουργός ή ακόμα και ο Πρωθυπουργός διαφωνεί με την διατύπωση και επιβάλλει αυθαίρετα την βούλησή του. Οι αλλαγές πρέπει να γίνουν με συντεταγμένο τρόπο, από τα αρμόδια όργανα και τις θεσμικές διαδικασίες. Ο σεβασμός της θεσμικής τάξης είναι το ύψιστο καθήκον της εκάστοτε κυβέρνησης σε μια δημοκρατική πολιτεία»”, θυμήθηκε ο κ. Καραμανλής.

“Το πλήρωσε αυτό με την μη επανεκλογή της στις βουλευτικές εκλογές”, υπενθύμισε στη συνέχεια, αλλά τόνισε:

“Είχε δίκιο όμως, αυτός ήταν ο σωστός τρόπος αντιμετώπισης και για την Μαριέττα δεν ετίθετο δίλημμα, παρά το διαφαινόμενο κόστος για την κυβέρνηση και πρωτίστως για την ίδια.” 

Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση Γιαννάκου και το άρθρο 16

Ο κ. Καραμανλής επισήμανε ότι η ισχυρή πίστη της Μαριέττας Γιαννάκου στον κοινοβουλευτισμό αναδεικνύεται με την στάση που τήρησε την περίοδο που, ως υπουργός Παιδείας, παρουσίασε και έθεσε προς διαβούλευση την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση και τον Νόμο Πλαίσιο για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

“Η Γιαννάκου επιζητούσε πράγματι έναν Εθνικό Διάλογο για την Παιδεία, δυστυχώς όμως σε ώτα μη ακουόντων. Με διορατικότητα, τόλμη και αποφασιστικότητα πρότεινε τομές σ΄ έναν χώρο που κυριαρχούσαν κάθε λογής συμφέροντα, το βόλεμα και η ήσσων προσπάθεια”, σχολίασε ο κ. Καραμανλής.

Ανέφερε ειδικότερα ότι η Μαριέττα Γιαννάκου είχε προτείνει:

• Ενίσχυση της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας των ΑΕΙ
• Αξιολόγηση και λογοδοσία των Ιδρυμάτων
• Καθιέρωση της καθολικής συμμετοχής στις εκλογές για την ανάδειξη των οργάνων διοίκησης των ΑΕΙ
• Διαφάνεια στη διαδικασία εκλογής μελών ΔΕΠ
• Κατάργηση του μοναδικού διανεμόμενου συγγράμματος
• Ανώτατο χρονικό όριο φοίτησης για την απόκτηση πτυχίου
• Διασφάλιση του πανεπιστημιακού ασύλου από έκνομες εγκληματικές ενέργειες

Ο κ. Καραμανλής δεν παρέλειψε επίσης να αναφερθεί και στην προσπάθεια για την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος και την θέσπιση των μη κρατικών Πανεπιστημίων στην χώρα.

“Προσπάθεια που δυστυχώς δεν ευοδώθηκε, αφού προσέκρουσε σε κοντόφθαλμες κομματικές και συντεχνιακές παρωπίδες”, σημείωσε ο πρώην πρωθυπουργός, αφήνοντας έμμεσες αιχμές κατά του ΠΑΣΟΚ, το οποίο επί Γιώργου Παπανδρέου είχε αλλάξει τελικά στάση στο θέμα.

“Είναι παρήγορο και προσωπική της δικαίωση ότι αρκετές από τις μεταρρυθμίσεις της επανέρχονται και θεσμοθετούνται σήμερα, έστω και με καθυστέρηση πολλών ετών”, σχολίασε επίσης ο κ. Καραμανλής.

Η Μαριέττα και το όραμα της ΕΕ που έχει θαμπώσει

Ο πρώην πρωθυπουργός αναφέρθηκε επίσης στο σημαντικό και πρωτοποριακό στην Ελλάδα έργο της Μαριέττας Γιαννάκου για την αντιμετώπιση της μάστιγας των ναρκωτικών, πρώτα ως ψυχίατρος και αργότερα ως πολιτικός.

Υπενθύμισε επίσης ότι: “Η Μαριέττα Γιαννάκου υπήρξε μια γνήσια Ευρωπαΐστρια. Πιστή στο ιδεώδες της Ευρωπαϊκής ενοποίησης για τη δημιουργία μιας πραγματικά Ευρωπαϊκής διακυβέρνησης με ομοσπονδιακή δομή.”

Ο κ. Καραμανλής σχολίασε όμως ότι: “Σήμερα βέβαια το ευρωπαϊκό οικοδόμημα δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των οραματιστών του και δεν γεννά αισιοδοξία ότι ακολουθεί αυτήν την κατεύθυνση. Σε πολλές, μάλιστα και κρίσιμες περιπτώσεις έχει απογοητεύσει. Δεν έχει κατορθώσει να επιτύχει μια στοιχειώδη συνεννόηση πάνω σε αυτά που αποτελούν τις ίδιες τις θεμελιώδεις αρχές και αξίες του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Δυστυχώς έχει επικρατήσει η υπεράσπιση των μικροσυμφερόντων των επιμέρους κρατών μελών, έναντι της υπεράσπισης των πανευρωπαϊκών μας αρχών και αξιών που είναι ακριβώς αυτές που μας προσδιορίζουν και κάνουν την ένωσή μας μοναδική.” 

Ο πρώην πρωθυπουργός υπενθύμισε επίσης ότι η Μαριέττα Γιαννάκου ήταν μέλος της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης για την εκπόνηση του Ευρωπαϊκού Συντάγματος. Σχολίασε ότι: “Δυστυχώς, το αποτέλεσμα και αυτής της διαδικασίας κατέληξε να είναι φτωχό σε σχέση με τις αρχικές προσδοκίες”.

Ωστόσο, υπογράμμισε “η Μαριέττα επέδειξε μεγάλο ζήλο, με πλήθος παρεμβάσεων.” Και υπενθύμισε ότι η Γιαννάκου είχε δώσει στο πλαίσιο αυτό ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα της Ευρωπαϊκής Άμυνας. “Έναν τομέα εξαιρετικά σημαντικό για τα εθνικά μας συμφέροντα, καθώς η Ελλάδα έχει μεγάλη ανάγκη από την Ευρωπαϊκή αλληλεγγύη έναντι των εδαφικών απειλών που αντιμετωπίζει από την Τουρκία”, τόνισε ο κ. Καραμανλής.

Ο πρώην πρωθυπουργός υπενθύμισε επίσης ότι η Μαριέττα Γιαννάκου τόνιζε “την ιδεολογική αφετηρία της Κοινωνικής Οικονομίας της Αγοράς. Μιας ελεύθερης αγοράς που, παράλληλα, θωρακίζεται από την αλληλεγγύη, με σκοπό τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, την κοινωνική προστασία των πιο αδυνάτων και τη διασφάλιση της κοινωνικής ειρήνης. Εδώ εντόπιζε τον αγώνα που πρέπει να κάνει η Ευρώπη, δηλαδή το να κρατήσει το κοινωνικό μοντέλο και ταυτόχρονα να λειτουργήσει ανταγωνιστικά μέσα σε ένα παγκοσμιοποιημένο πλαίσιο.” 

“Ήταν η Μαριέττα μας, η δικιά μας Μαριέττα”

Κλείνοντας ο κ. Καραμανλής τόνισε: “Η δημόσια ζωή είναι εμφανώς πιο φτωχή χωρίς την Μαριέττα. Δικαίως έχει τον σεβασμό και τον έπαινο των αντιπάλων της.” Και σε προσωπικό τόνο πρόσθεσε:

“Ηταν η Μαριέττα μας, η δικιά μας Μαριέττα. Εκείνη που με το χαμόγελό της μας έδινε κουράγιο στις δύσκολες ώρες, με τις κατσάδες της μας έκανε να προσπαθούμε να γίνουμε καλύτεροι, που με την ζεστασιά της μας χάριζε όλα τα πλούτη της γης. Πιστεύω βαθιά, όπως νομίζω πιστεύουν όλοι όσοι την έζησαν από κοντά, ότι η Μαριέττα είναι πάντα δίπλα μας, όπως πάντα πιασμένοι χέρι – χέρι στις δύσκολες ανηφόρες της αρετής.”