Θα καταφέρει το καινούριο “Dune” να σπάσει την γκίνια;

Έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του πριν από καμιά 10αριά μέρες στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Όπου και προέκυψε το εξής αντιφατικό: οι πρώτες κριτικές των ειδημόνων δεν ήταν ακριβώς ενθουσιώδεις, κάνοντας λόγο για ένα φιλμ με τεράστιο οπτικό ενδιαφέρον, όραμα και δυνατό καστ, αλλά με εμφανή αφηγηματικά προβλήματα, ξεχειλωμένη διάρκεια, κι ένα τέλος ορθάνοιχτο –λόγω του πιθανολογούμενου σίκουελ. Λίγο μετά, ωστόσο, στο τέλος της επίσημης νυχτερινής προβολής στην βενετσιάνικη Σάλα Γκράντε έπεσε όρθιο χειροκρότημα (standing ovation, τέλος πάντων) επί έξι συνεχή λεπτά! Επίδοση-ρεκόρ για την φετινή διοργάνωση, λέει…

Ο λόγος, για την νέα κινηματογραφική μεταφορά που επιφύλαξε ο Γαλλοκαναδός Ντενί Βιλνέβ στο «Dune». Το μυθιστόρημα-σταθμό που ο Αμερικανός Φρανκ Χέρμπερτ (1920-1986) κυκλοφόρησε το 1965 καπαρώνοντας έκτοτε (και ίσως για πάντα;) την κορυφή της παγκόσμιας λογοτεχνίας επιστημονικής φαντασίας. Αλλά κι ο 54χρονος σκηνοθέτης της εξαιρετικής «Άφιξης» (2016, οσκαρική υποψηφιότητα σκηνοθεσίας), και του πασίγνωστου σίκουελ «Blade Runner 2049» (2017) αποτελεί εγγύηση περίπου με κλειστά τα μάτια. Διαθέτει επική ματιά, το ‘χει με την επιστημονική φαντασία, είναι τέρμα ανθρωποκεντρικός, ενώ δεν κωλώνει να ενσταλάξει στις ταινίες του φιλοσοφικούς προβληματισμούς και βάθος ασυνήθιστο για Χόλιγουντ (που κατά τα λοιπά υπηρετεί).

Συγχρόνως, και το καστ αστράφτει αβανταδόρικα με τους Όσκαρ Άιζακ, Ζεντάγια, Τζος Μπρόλιν, Ντέιβ Μπαουτίστα, Σαρλότ Ράμπλινγκ και Τζέισον Μομόα σε χαρακτηριστικούς ρόλους, τον δε Τιμοτέ Σαλαμέ να ενσαρκώνει τον Πολ Ατρείδη, τον νεαρό γόνο ευγενή που βρίσκεται στο κέντρο αυτού του έπους επιστημονικής φαντασίας, το οποίο διαδραματίζεται στο μακρινό μέλλον και στον αμμώδη, αφιλόξενο πλανήτη Αράκις, κατά κύριο λόγο. Για τους γνωρίζοντες, τον νευραλγικό ρόλο της λαίδης Τζέσικα, της «πεφωτισμένης» μητέρας του Πολ, ενσαρκώνει η Σουηδέζα Ρεμπέκα Φέργκιουσον. Είναι κι ο οσκαρούχος Χανς Τσίμερ στην μουσική, συν τον Γκρέιγκ Φρέιζερ στην διεύθυνση φωτογραφίας (οσκαρική υποψηφιότητα για το «Lion»), όσο και να πεις, υπάρχουν βάσιμα στοιχεία που δημιουργούν αισιοδοξία στους κινηματογραφόφιλους..

Dune: Πιο επίκαιρο από ποτέ

Αλλά και πέρα απ’ όλα αυτά τα αμιγώς σινεματικά, το ίδιο το εμβληματικό σύμπαν που δημιούργησε η γραφίδα του Χέρμπερτ (το οποίο και… εξέλιξε σε πέντε ακόμη βιβλία-συνέχειες) είναι από μόνο του μεγάλο ατού. «Το 2021, το “Dune” είναι ακόμα επίκαιρο,» έλεγε τις προάλλες ο Βιλνέβ στο «Variety». «Είναι πιο επίκαιρο σήμερα από ότι την εποχή που γράφτηκε».

Αλήθεια, τώρα; Κοιτάξτε, το «Dune» έχει ως κεντρικό ζήτημα το μπαχαρικό «μελάνζ» και την διασφάλιση της ύπαρξής του. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα φυσικό φάρμακο που παρατείνει την ζωή, απογειώνει τις πνευματικές δυνατότητες και, κυρίως είναι απαραίτητο για τα συμπαντικά ταξίδια των ηρώων. Επίσης, λεπτομέρεια, το μπαχαρικό μπορεί να παραχθεί μόνο στον πλανήτη Αράκις. Συνεπώς, όπως επισήμανε και ο Βιλνέβ στην συνέντευξή του, «το βιβλίο πραγματεύεται θέματα καταναλωτισμού, φυσικών πόρων και αποικιοκρατίας. Κι άμα πάρεις την εκμετάλλευση φυσικών πόρων που γίνεται στο όνομα του ακραίου καπιταλισμού, τότε μπορεί να δεις ότι οι δυνάμεις που θα αντισταθούν θα είναι ιερές και θα συνδέονται με την θρησκεία. Αυτό είναι ένα μείγμα που κάνει και επικίνδυνο και ασταθές –κι είναι κάτι που διερευνά η ταινία.»

Το σίκουελ και μια παιδική χαρά

Τώρα, όμως, που τον πήρε, και την έμαθε μέσα-έξω την υπόθεση, και δηλώνει πια «ερωτευμένη με το εύρος του χαρακτήρα της λαίδης Τζέσικα», της άνοιξε η όρεξη της ωραίας Ρεμπέκα. Κι είναι πανέτοιμη για το επόμενο πιάτο. Λέγε με «σίκουελ». Το ήδη σχεδιαζόμενο «Dune: Part Two» υπήρχε, λέει, στο μυαλό του Βιλνέβ από την αρχή. Ήταν εκείνος που πρότεινε στην Warner Bros να σπάσει το πλούσιο υλικό που είχε στα χέρια του σε δυο ταινίες. Εξού και αρκετοί στην Βενετία παραπονέθηκαν πως το τέλος τους φάνηκε απότομο και άσχετο, «φωνάζοντας» ότι έπεται συνέχεια…

«Αρχικά,» εξήγησε ο σκηνοθέτης, «ήθελα να γυρίσω και τα δυο μέρη ταυτόχρονα. Για διάφορους λόγους αυτό δεν έγινε, και αποδέχτηκα την πρόκληση να κάνω το πρώτο μέρος, κι ύστερα να περιμένω να δω αν το φιλμ ξεσηκώσει αρκετό ενθουσιασμό…» Η μόνιμη δαμόκλειος του ταμείου. «Όταν γύριζα το πρώτο μέρος, πραγματικά του έβαλα μέσα όλο μου το πάθος, σε περίπτωση που θα αποδεικνυόταν το ένα και μοναδικό,» λέει ο Βιλνέβ και συμπληρώνει: «Πάντως, είμαι αισιόδοξος.»

Υπάρχει… κατάρα του «Dune»;

Μωρέ, μακάρι. Ο Βιλνέβ και η ομάδα του, πάντως, ήδη βρίσκονται στο στάδιο προ-παραγωγής του σίκουελ, ενώ συζητιέται και μια «ντιουνική» μίνι-σειρά τύπου πρίκουελ για λογαριασμό του ΗΒΟ. Το κακό είναι πως η τύχη του «Dune 2» θα εξαρτηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από την υποδοχή της πρώτης ταινίας. Και με προϋπολισμό 165 εκατομμύρια δολάρια, καταλαβαίνει κανείς ότι δεν θα είναι εύκολη υπόθεση για αυτό το πρώτο Ντιούν να πιάσει τα λεφτά του.

Διότι σαν να μην έφτανε αυτό, υπάρχει και η γενικής ισχύος φετινή απόφαση της Warner Bros να κυκλοφορεί όλες της ταινίες της ταυτόχρονα σε σινεμάδες και στο συνδρομητικό κανάλι HBO Max. Ότι αποδεκατίζονται εισπράξεις και κέρδη, όταν η ταινία μπορεί να στριμαριστεί σε prime time στο σπίτι, δεν χρειάζεται πολλή φαντασία για να το καταλάβει κανείς. Ο ίδιος ο Βιλνέβ, σε λάβρο άρθρο του προ καιρού, έλεγε με νόημα ότι με αυτήν της την απόφαση για ταυτόχρονη υβριδική έξοδο της ταινίας, «Η Warner Bros μπορεί και να σκότωσε μόλις το φραντσάιζ του “Dune”.»

Κι επειδή ο άγραφος νόμος του Μέρφι πρέπει να δικαιωθεί, και πάντα όταν το κλήμα είναι στραβό έρχεται ο γάιδαρος και το τρώει, υπάρχει κι εκείνη η παλιά χολιγουντιανή φήμη που επίσης κυνηγάει το καινούριο «Dune». Μια φήμη, που αγγίζει τα όρια της πρόληψης, και λέει πως οι κινηματογραφικές μεταφορές του μυθιστορήματος δεν ευτυχούν. Διαβόητα πυκνό, κι άρα εξαιρετικά δύσκολο στην μεταφορά του στο πανί, το λογοτέχνημα επιχείρησε να φιλμάρει στα μέσα της δεκαετίας του ’70 ο Χιλιανός υπερφαντασιακός auteur, Αλεχάντρο Χοδορόφσκι. Το παράτησε μετά από τρία χρόνια στο development της ταινίας… Ενώ και η εκδοχή του Ντέιβιντ Λιντς, που κυκλοφόρησε το 1984 πήγε άπατη, ταμειακώς και κριτικώς.

Προλήψεις, θα μπορούσε να πει κανείς… Κοντός ψαλμός αλληλούια, πάντως, στις 22 του Οκτώβρη, που βγαίνει η ταινία σε ΗΠΑ και Καναδά, θα αρχίσει να δείχνει το πράμα.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις