Δ. Πλάντζος στο NEWS 247: Η επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, δεν είναι νομικό θέμα

Μια νέα αντιπαράθεση έχει ξεσπάσει το τελευταίο εικοσιτετράωρο μεταξύ της κυβέρνησης και των κομμάτων της αντιπολίτευσης, αυτή τη φορά με αφορμή τον τρόπο που η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να διεκδικήσει την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα.

Όλα ξεκίνησαν με τον υπουργό Πολιτισμού κ. Αριστείδη Μπαλτά ο οποίος από το Βήμα της Βουλής ανακοίνωσε πως η δικαστική διεκδίκηση των Γλυπτών του Παρθενώνα ενέχει σοβαρούς κινδύνους σε περίπτωση ήττας και έτσι θα ακολουθηθεί η διπλωματική οδός, παρόλο που επανήλθε σήμερα και είπε ότι στο βάθος δεν αποκλείεται “να φτάσουμε και έως εκεί”. 

Τι προηγήθηκε

«Η τάση είναι να μην προχωρήσουμε σε νομική διεκδίκηση κυρίως γιατί κινδυνεύουμε να χάσουμε το σχετικό δικαστήριο» διεμήνυσε ο κ. Μπαλτάς στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής όπου υπερψηφίστηκε σχετική ευρωπαϊκή οδηγία για την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών και ξεκαθάρισε ότι ουσιαστικά συνεχίζει την πολιτική του αναπληρωτή υπουργού Πολιτισμού, Νίκου Ξυδάκη, ο οποίος είχε πάρει αποστάσεις από τη νομική διεκδίκηση μέσω του δικηγορικού γραφείου Πάλμερ-Στίβενσον όπου συμμετέχει η σύζυγος του διάσημου ηθοποιού Τζορτζ Κλούνεϊ, Αμάλ Αλαμουντίν.

Η αντίδραση ήρθε αρχικά από τη ΝΔ η οποία -μέσω του πρώην υπουργού Πολιτισμού κ. Κώστα Τασούλα- χαρακτήρισε “μικροπρεπή” και “καταθλιπτική” τη στάση της κυβέρνησης και χρέωσε στον κ. Μπαλτά ότι προεξοφλεί το αποτέλεσμα της διαμάχης, ενισχύοντας την αστήρικτη επιχειρηματολογία της αγγλικής πλευράς.

Πως όμως αξιολογεί τη νέα εξέλιξη και τη στάση της κυβέρνησης ο Επίκουρος Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας του  τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών  κ. Δημήτρης Πλάντζος

Όπως εξηγεί στο NEWS 247 “το αίτημα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα, δεν είναι ένα θέμα νομικό” και ξεκαθαρίζει ότι “η απόφαση του υπουργού να μην προχωρήσει την προηγούμενη στρατηγική διεκδίκησης μέσω της νομικής οδού είναι ορθή στο βαθμό που δεν υπάρχουν διεθνείς συνθήκες που να αναφέρονται στην περίοδο κατά την οποία συντελέστηκε η συγκεκριμένη πράξη”.

Σύμφωνα με τον κ. Πλάντζο “η μεταφορά των Γλυπτών του Παρθενώνα στο Λονδίνο έγινε σε μια περίοδο πολύ πριν η διεθνής κοινότητα αποφασίσει ότι αυτές οι πρακτικές είναι απαράδεκτες στο πλαίσιο του δυτικού πολιτισμού. Επομένως θεωρώ πως είναι πολύ δύσκολο να δικαιωθεί η ελληνική πλευρά με μια τέτοια στρατηγική. Κατά τη γνώμη μου το θέμα είναι πολιτικό και ευρύτερα πολιτισμικό. Δηλαδή, η επίλυση του ζητήματος πρέπει να επέλθει μέσα από μια ειλικρινή συζήτηση μεταξύ των δυο χωρών ή καλύτερα ανάμεσα στα δύο Μουσεία τα οποία ενδεχομένως στο μέλλον αποφασίσουν να εκθέσουν τα Γλυπτά του Παρθενώνα με έναν διαφορετικό τρόπο από ότι γνωρίζουμε έως σήμερα. Και αυτό θα επιτευχθεί μέσα από μια  χειρονομία, ενός καινούριου ξεκινήματος και όχι μιας επανόρθωσης, μιας πράξης που έγινε στο παρελθόν”.

Έχουν όμως ωριμάσει οι συνθήκες; Υπάρχει πλέον ο… πολιτισμός ανάμεσα στα δυο κράτη να βρεθεί μια λύση; Στο ερώτημά του NEWS 247 ο κ. Πλάντζος επισημαίνει ότι το Βρετανικό Μουσείο σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να επιτρέψει την επιστροφή των Γλυπτών και να υπάρξει μια συμφωνία, μέσα από μια στρατηγική όξυνσης και κατηγοριών αποκαλώντας τους  Βρετανούς αρχαιοκάπηλους και κλέφτες. Βλέπετε, οι διεθνείς συνθήκες προστατεύουν τις χώρες τις οποίες βγαίνουν κλασικές αρχαιότητες μόνο για το διάστημα από το 1970 και μετά. Για τον 19ο αιώνα τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά, οπότε νομικά είναι πολύ δύσκολο να στοιχειοθετήσει κανείς μια τέτοια υπόθεση. Βεβαίως η πρόσκληση του εν λόγω γραφείου από την τότε κυβέρνηση ενδεχομένως να έγινε μέσα στην προοπτική να δοθεί μια ιδιαίτερη δημοσιότητα στο θέμα, που πρέπει να δοθεί και να ευαισθητοποιηθεί ακόμη περισσότερο ο Βρετανικός λαός ο οποίος βαθμιαία είναι ολοένα και περισσότερο στο πλευρό μας”.

Ο κ. Πλάντζος, πάντως, επιμένει ότι πρέπει να δούμε και να δουλέψουμε στο σήμερα και όχι ποιος έφταιξε στο παρελθόν, καθώς δεν μπορεί να ελεγχθεί νομικά. “Οφείλουμε να μιλήσουμε με όρους σημερινούς, και όχι για κάτι που έγινε το 1801 γιατί σας είπα καμία νομική και διπλωματική επιστήμη δεν μπορεί να κρίνει κάτι που έγινε το 1801. Πρέπει να έχουμε ακαταμάχητα επιχειρήματα και να μην επιδιώκουμε την ταπείνωση του υποτιθέμενου αντιπάλου. Και εδώ χρειάζεται προσοχή. Φοβάμαι ότι πολλές φορές η ρητορική των απλών ανθρώπων και των μέσων επικοινωνίας αποσκοπεί στην ταπείνωση των Βρετανών ως λωποδυτών, αρχαιοκαπήλων και κλεφτών. Δεν μπορούμε να πείσουμε κανέναν με τέτοια επιχειρήματα. Η πράξη του Έλγιν στιγματίστηκε στην Βρετανία από την πρώτη στιγμή και από τους ίδιους τους Βρετανούς. Επομένως, πρέπει να συνεργαστούμε με τους διανοούμενους, τους ανθρώπους που ασκούν πολιτική και ίσως καταφέρουμε να δούμε στο σπίτι μας τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Το ερώτημα είναι, το θεωρεί σημαντικό η κυβέρνηση για να το προχωρήσει;”.