Μενδώνη: Μοναδικό το μνημείο της Αμφίπολης. Περιστέρη: Τάφος πολύ σημαντικής προσωπικότητας

Μετά την πλήρη αποκάλυψη του ψηφιδωτού της Αμφίπολης, οι γενική γραμματέας του υπουργέιου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και η επικεφαλής της ανασκαφής στην Αμφίπολη Κατερίνα Περιστέρη προχώρησαν σε δηλώσεις τονίζοντας τη σπουδαιότητα και τη μοναδικόητα του ψηφιδωτού και του ταφικού μνημείου γενικότερα.

“Η ολοκλήρωση της αποκάλυψης του ψηφιδωτού σήμερα, με τη μυθολογική σκηνή της αρπαγής της Περσεφόνης δίνει ένα ακόμη μοναδικό χαρακτηριστικό σε όλα όσα έχουν αποκαλυφθεί μέχρι σήμερα στο ταφικό μνημείο στο λόφο Καστά. Έχουμε μια σύνθεση πραγματικά εντυπωσιακών και συγχρόνως μοναδικών χαρακτηριστικών σε μια μοναδική σύνθεση. Αυτό καθιστά το μνημείο όχι απλώς εξέχον και εξαιρετικά σημαντικό, αλλά του προσδίδει χαρακτηριστικά μοναδικότητας.

Η επανάληψη της λέξης μοναδικός και μοναδικότητα δεν είναι τυχαία. Συνδυάζεται ακριβώς με την πολύ μεγάλη σημασία ιστορική και αρχαιολογική του συγκεκριμένου ευρήματος”, δήλωσε στους δημοσιογράφους η γ.γ. του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.

Η κ. Μενδώνη έκανε λόγο για παρόμοιες σκηνές με την αρπαγή της Περσεφόνης, που έχουν βρεθεί σε τοιχογραφία στον λεγόμενο τάφο της Περσεφόνης στο βασιλικό νεκροταφείο των Αιγών και στο ερεισίνωτο του μαρμάρινου θρόνου στον τάφο της Ευρυδίκης, μητέρας του Φιλίππου, στις Αιγές, καθώς και στην πιθανή σύνδεση του “ενοίκου” του τάφου με τον μακεδονικό οίκο.

“Βρίσκουμε τη σκηνή της αρπαγής της Περσεφόνης στην τοιχογραφία του λεγόμενου τάφου της Περσεφόνης, στο βασιλικό νεκροταφείο των Αιγών. Έχουμε και δεύτερη απεικόνιση με τον Πλούτωνα και την Περσεφόνη, σε σκηνή ιερού γάμου, στο ερεισίνωτο του μαρμάρινου θρόνου, στον τάφο της Ευρυδίκης, μητέρας του Φιλίππου, στις Αιγές. Οι σκηνές αυτές συνδέονται με τις λατρείες του κάτω κόσμου, με την Ορφική λατρεία – κάθοδος στον ‘Αδη -, καθώς και με τις διονυσιακές τελετές. Ο εκάστοτε επικεφαλής του οίκου των Μακεδόνων ήταν ο αρχιερέας αυτών των λατρειών. Σας θυμίζω την πρόσφατη έρευνα του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» για τα κατάλοιπα της μάσκας που βρέθηκαν στα κατάλοιπα των οστών του Φιλίππου. Σύμφωνα με τους ειδικούς ήταν η μάσκα, την οποία φορούσε ο Φίλιππος στις ορφικές τελετές. Επομένως, η παράσταση στην περίπτωσή μας έχει συμβολική σημασία, η οποία μπορεί να δηλώνει κάποια σχέση του “ενοίκου” του τάφου με τον μακεδονικό οίκο. Ο πολιτικός συμβολισμός είναι πολύ ισχυρός σε όλες τις εποχές”.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, η κ. Μενδώνη διευκρίνισε, ότι “ουδέποτε ετέθη θέμα μετακίνησης ευρήματος, οπουδήποτε αλλού, όχι μόνον από την Αμφίπολη, αλλά από οποιοδήποτε σημείο της χώρας”, καθώς “η πολιτική του υπουργείου είναι, όπου είναι δυνατόν να επιστρέφονται ευρήματα -ακόμη και από παλαιότερες ανασκαφές- στον τόπο που έχουν βρεθεί”, ενώ ως προς τα γεωλογικά δείγματα που έχουν σταλεί στο εξωτερικό ενημέρωσε, ότι η ανάλυσή τους, “είναι απαραίτητη σε μια σύγχρονη ανασκαφική έρευνα, καθώς είναι απαραίτητη η γνώση του γεωπεριβάλλοντος του μνημείου. Οι αναλύσεις αυτές θα επιτρέψουν να γνωρίζομε την ακριβή σύσταση και τον τρόπο δημιουργίας των γαιών, να χρονολογήσουμε τα ιζήματα. Η όποια χρονολόγηση μπορεί να προκύψει από γεωλογικού τύπου αναλύσεις, οδηγεί και σε χρονολογήσεις εκατομμυρίων ετών. Είναι εντελώς διαφορετικά τα δεδομένα από την ιστορική, αρχαιολογική χρονολόγηση”.

Από πλευράς της, η προϊσταμένη της ΚΗ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και επικεφαλής της ανασκαφής στον τύμβο Καστά της Αρχαίας Αμφίπολης Κατερίνα Περιστέρη δήλωσε: “Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που βρήκαμε έναν τέτοιο καταπληκτικό τάφο, ένα πραγματικά απίθανο ταφικό συγκρότημα, και ακόμα πιο πολύ περήφανοι και χαρούμενοι που έχουμε βρει ένα ψηφιδωτό, το οποίο είναι μοναδικό στο είδος του και ταυτίζεται και χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα, με μια παράσταση μοναδική, με τον Ερμή Ψυχοπομπό, τον Πλούτωνα και την Περσεφόνη που πραγματικά είναι έργο μεγάλου καλλιτέχνη και σίγουρα αυτός είναι ένας τάφος κάποιας πολύ σημαντικής προσωπικότητας”.

“η αρπαγή είναι ένα καθαρά ταφικό θέμα” τόνισε η κ. Περιστέρη και πρόσθεσε πως δεν μπορεί να βγει συμπέρασμα για το φύλο του νεκρού από την παράσταση του βοτσαλωτού δαπέδου, ενώ διευκρίνισε ότι “είναι νωρίς” να ειπωθεί αν ο τάφος είναι βασιλικός. “Δεν μπορούμε να πούμε τίποτε αν δεν τελειώσει η ανασκαφή. Είναι πολύ σημαντικός”.

Η σημαντικότητα του μνημείου ανεβαίνει και με το ψηφιδωτό που πρώτη φορά απαντάται σε ταφικό μνημείο”. Επίσης, διευκρίνισε, ότι έχουν βρεθεί κινητά ευρήματα, όπως κεραμική, καρφιά κ.α. , “όμως δεν μπορούμε να τα βάλουμε όλα σε ένα δελτίο τύπου. Δεν μπορούμε να πούμε βρέθηκαν όστρακα ή καρφιά. Όλα χρειάζονται συντήρηση και όλα χρειάζονται μελέτη”, επεσήμανε. Τέλος, σε ερώτηση ως προς το κείμενο με τις 140 υπογραφές, που συγκέντρωσαν συνάδελφοί της και στο οποίο κάνουν λόγο για “ποινικοποίηση” επιστημόνων που έχουν εκφράσει άλλη επιστημονική άποψη για την ανασκαφή, η κ. Περιστέρη απάντησε ως εξής: “Προτιμώ να προχωρεί η ανασκαφή από να ασχολούμαι από διάφορα θέματα τα οποία θεωρώ κακοήθειες”.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ – ΑΜΠΕ