Τάσης Χριστογιαννόπουλος – Το Ολύμπια ως ζωντανός τόπος συνάντησης και εμπειρίας

Πριν από έναν χρόνο, το Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Ολύμπια» – το ιστορικό σπίτι της Μαρίας Κάλλας – απέκτησε νέο καλλιτεχνικό διευθυντή: τον βαρύτονο Τάση Χριστογιαννόπουλο. Τότε, συγκινημένος, μας μιλούσε για την πρόθεσή του να «ξαναγίνει το Ολύμπια το σπίτι όλων των Αθηναίων», ένας τόπος ζωντανός, φιλόξενος, όπου η μουσική, το θέατρο και οι άνθρωποι θα ξανασυναντιούνται ουσιαστικά. Έναν χρόνο μετά, το όραμά του αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά.

Με την παρουσίαση του προγράμματος για την καλλιτεχνική περίοδο 2025–2026, το Ολύμπια επιβεβαιώνει τον ρόλο του ως έναν ανοιχτό, σύγχρονο και δημοκρατικό πολιτιστικό φορέα στο κέντρο της Αθήνας. Εμβληματικά έργα του ρεπερτορίου συναντούν νέες παραγωγές, σημαντικοί δημιουργοί συμπράττουν με νέες φωνές και το θέατρο επιχειρεί να διαμορφώσει μια καλλιτεχνική ταυτότητα που συνδέει τη λυρική παράδοση με το σήμερα – χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα, αλλά με πίστη στη δύναμη της κοινότητας και της συνάντησης.

Με αφορμή την παρουσίαση του νέου προγράμματος, ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος μοιράζεται μαζί μας σκέψεις, εμπειρίες και το προσωπικό του στοίχημα για το Ολύμπια.

– Πριν από έναν χρόνο, αναλάβατε την καλλιτεχνική διεύθυνση λέγοντας “να ξαναγίνει το θέατρο Ολύμπια ο χώρος σας το σπίτι σας”. Ποιες ήταν οι προκλήσεις και οι ανταμοιβές αυτής της πρώτης χρονιάς στο τιμόνι; 

Η ιδέα και η πρόθεση ήταν να ξανανιώσουμε όλοι μας το Ολύμπια σαν το σπίτι μας, το σπίτι όλων των Αθηναίων, όλων των ανθρώπων που αγαπούν την πόλη, την τέχνη, τις συναντήσεις σε έναν χώρο οικείο, ζεστό και όμορφο. Σε μια πόλη που είναι γεμάτη από προσφορές εκδηλώσεων, προσπαθήσαμε να έχουμε μια τέτοια ποικιλία και ποιότητα που να ξανακάνει το Ολύμπια κεντρικό πόλο έλξης. Νομίζω ότι σε μεγάλο βαθμό το πετύχαμε. Άνθρωποι όλων των ηλικιών, με διαφορετικές διαδρομές, κοινωνικές, πολιτικές, καλλιτεχνικές, με διαφορετικά γούστα και τρόπους σκέψης βρέθηκαν να είναι στο Ολύμπια και να ζουν μια ζεστή, ανθρώπινη, φιλόξενη και ενδιαφέρουσα καλλιτεχνική (και όχι μόνο) εμπειρία. Ανταμοιβή μας η χαρά τους και η προσέλευση.

– Τι θέλατε να εκφράσετε μέσα από τον φετινό καλλιτεχνικό σχεδιασμό; Ποια κεντρική ιδέα ή θεματικός άξονας ενώνει τις παραγωγές;

Ο φετινός καλλιτεχνικός σχεδιασμός συνεχίζει, εξελίσσει και αναπτύσσει την ίδια ιδέα της ποικιλίας, του μεγάλου εύρους εκδηλώσεων όπου χωρίς καμία έκπτωση στην ποιότητα παρά τις οικονομικές δυσκολίες, δεν παρακολουθούμε αλλά ζούμε μουσικές και παραστάσεις που μας διαμόρφωσαν και μας διαμορφώνουν ως πολίτες της ίδιας πόλης και ως μέλη της ίδιας κοινότητας.

– Ποια είναι τα βασικά κριτήρια με τα οποία επιλέξατε τις παραστάσεις που παρουσιάζονται στο Ολύμπια και πώς ισορροπούν ανάμεσα στο κλασικό ρεπερτόριο και στις πιο σύγχρονες δημιουργίες;  

Κριτήριο για τον φετινό σχεδιασμό ήταν ο χαρακτήρας του Ολύμπια ως Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας. Αυτό μας οδήγησε σε επιλογές οι οποίες δικαιολογούν και υποστηρίζουν την έννοια του «δήμου» ώστε να απευθυνόμαστε σε όσο το δυνατόν περισσότερους και διαφορετικούς ανθρώπους και να έχουν την δυνατότητα επίσης όλο και περισσότεροι άνθρωποι με δυσκολίες σωματικές ή οικονομικές να παρακολουθήσουν τις εκδηλώσεις μας. Οι ποικίλες συναυλίες με δημοτική, συμφωνική, τζαζ, έντεχνη, ηλεκτρονική, μπαρόκ, σύγχρονη, ελληνική και ξένη μουσική καθώς και θεατρικές παραστάσεις και η συνεργασία μας με το Εθνικό, οι βραδιές ποίησης και μουσικής μαζί με τις παραστάσεις χορού, κλασικού και σύγχρονου συν τις δύο παραγωγές όπερας και τις συναυλίες λυρικού τραγουδιού κάνουν το Ολύμπια και Δημοτικό και Μουσικό και Θέατρο, το οποίο τιμά την προσφορά αλλά και στηρίζει την τέχνη που υπηρέτησε και τίμησε και η Μαρία Κάλλας.

– Ποιοι είναι οι σημαντικότεροι συνεργάτες σας φέτος και τι προσθέτουν στο συνολικό όραμα;

Πρώτος και κύριος συνεργάτης είναι ο Δήμαρχος της Αθήνας Χάρης Δούκας μαζί με τον ΟΠΑΝΔΑ και την Πρόεδρό του Ελένη Ζωντήρου, οι οποίοι μας στηρίζουν και προσπαθούμε μαζί να προσφέρουμε το καλύτερο. Τα Μουσικά Σύνολα του Δήμου που το Ολύμπια είναι η βάση τους, αλλά και μέσα στο ίδιο το θέατρο ο καθένας μας από την θέση του, έχουμε το ίδιο ζητούμενο, να προσφέρουμε το καλύτερο δυνατό σε όλο και περισσότερους. Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλω στην στενή ομάδα της καλλιτεχνικής διεύθυνσης και της επικοινωνίας. Οι συνθήκες δεν είναι εύκολες. Μιλάμε για έναν οργανισμό του Δημοσίου, το οποίο όπως όλοι ξέρουμε έχει τους δικούς του ρυθμούς και τις δικές του ιδιορρυθμίες. Παρόλα αυτά στο τέλος κάτι καταφέρνουμε. Τους ευχαριστώ όλους για αυτό.

– Έχετε υπάρξει στη σκηνή επί δεκαετίες. Πώς μετατοπίστηκε η ματιά σας, όταν από ερμηνευτής περάσατε πλέον στην πλευρά της καλλιτεχνικής διεύθυνσης;

Είναι μια ιδιαίτερη και πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία. Ο καλλιτέχνης ασχολείται κυρίως με την τέχνη του και έχει την ευθύνη του εαυτού του. Από τη θέση της καλλιτεχνικής διεύθυνσης έχεις μια πολύ ευρύτερη οπτική και μια πολύ μεγαλύτερη ευθύνη. Συνειδητοποιείς επίσης ότι η κριτική είναι εύκολη όταν είσαι από την μεριά η οποία δεν γνωρίζει, γιατί δεν μπορεί κιόλας να γνωρίζει, την πολυπλοκότητα και την δυσκολία των συνθηκών και όλων όσων είναι απαραίτητα για να στηθεί μία παράσταση, πολλές παραστάσεις, ένας πλήρης καλλιτεχνικός προγραμματισμός. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει επίσης η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού μαζί με τις αναγκαίες διοικητικές επιλογές και ισορροπίες.

– Πόσο σας ενδιαφέρει η σύνδεση των παραστάσεων με το σήμερα, με τα κοινωνικά ή υπαρξιακά ζητήματα που απασχολούν το κοινό; Πώς μπορεί ένα λυρικό θέατρο να γίνει μέρος της καθημερινότητας των Αθηναίων;

Αλίμονο αν δεν μας ενδιέφερε η σύνδεση των παραστάσεων με το σήμερα. Δεν θα είχαμε τότε κανένα λόγο ύπαρξης. Εμπνεόμαστε και διαμορφωνόμαστε από το χτες αλλά με τις επιλογές μας διαμορφώνουμε το σήμερα. Ζούμε στο σήμερα. Σε ένα λυρικό θέατρο βιώνει κανείς αυτήν ακριβώς τη σύνδεση. Έργα του παρελθόντος ζωντανεύουν στο σήμερα, ενώ ταυτόχρονα έργα του σήμερα γεννιούνται στις μέρες μας. Αυτά που συγκινούν ή ταράσσουν τους ανθρώπους είτε ως πρόσωπα είτε ως κοινωνίες, είναι διαχρονικά και στη σκηνή ενός λυρικού θεάτρου τα βλέπουμε και τα βιώνουμε τρισδιάστατα και μεγεθυμένα στον χρόνο και στον χώρο. Δεν θα έλεγα ότι το λυρικό θέατρο είναι για να είναι μέρος της καθημερινότητας μας αλλά κομμάτι της ζωής μας, μέρος του εαυτού μας.

– Πώς αντιλαμβάνεστε τον ρόλο του Ολύμπια μέσα στον πολιτιστικό χάρτη της Αθήνας; Είναι ένα θέατρο για τους γνώστες ή για όλους;

Έτσι ακριβώς αντιλαμβάνομαι και τον ρόλο του Ολύμπια, το οποίο δεν είναι και αμιγώς λυρικό θέατρο πλέον. Είναι ένα δημοτικό μουσικό θέατρο και για γνώστες και για μη γνώστες. Αυτά που προσφέρει καλύπτουν τις ανάγκες και τις επιθυμίες, αν όχι όλων, τουλάχιστον των περισσότερων από εμάς.

– Ποια είναι η θέση των νέων δημιουργών και ερμηνευτών στο φετινό πρόγραμμα; Τι χώρο τους δίνετε και γιατί;

Αν δεν κάνω λάθος πρέπει να είναι περίπου μισή μισή η παρουσία νέων μαζί με παλαιότερους. Όπως είπαμε και πιο πάνω η σχέση με την παράδοση είναι ζωτική. Οι τέχνες είναι στοιχείο έκφρασης των ανθρώπων απαρχής. Ένας καλλιτεχνικός προγραμματισμός ενός θεάτρου όπως το Ολύμπια, οφείλει εξίσου να παρουσιάζει έργα ήδη γνωστά αλλά και να δίνει χώρο και δυνατότητα στους ανθρώπους του σήμερα να παρουσιάσουν αυτό που έχουν να μοιραστούν και να επικοινωνήσουν.

– Το όραμά σας περιλαμβάνει υψηλή ποιότητα καλλιτεχνικού έργου. Σε μια εποχή περιορισμένων πόρων, πώς περιφρουρείται η ποιότητα;

Δύσκολο αλλά εντέλει όχι αδύνατον. Με τις κατάλληλες επιλογές, με πολλές διαπραγματεύσεις καθώς επίσης και ίσως κυρίως με την εντυπωσιακή γενναιοδωρία των καλλιτεχνών.

– Πώς θα περιγράφατε το Ολύμπια που ιδανικά οραματίζεστε – έναν χώρο με τον οποίο συνδέεστε και βιωματικά λόγω του πατέρα σας;

Δεν απέχει πολύ αυτό που ήδη κάνουμε από αυτό που θα ήθελα. Ιδανικά θα ήθελα να είναι ένα θέατρο ανοιχτό όλο τον χρόνο και να έχει τις οικονομικές δυνατότητες να κάνει περισσότερες σκηνικές παραγωγές. Ευελπιστώ ότι την επόμενη χρονιά θα τα καταφέρουμε. Η βιωματική σχέση μου με το Ολύμπια ξεκινά όπως λέτε με τον πατέρα μου ο οποίος ήταν προσωπάρχης και κατόπιν διευθυντής της Λυρικής οπότε εκεί γεννήθηκα, εκεί μεγάλωσα και στη συνέχεια εκεί πρωτοτραγούδησα και εκεί ξεκίνησε και χτίστηκε τα πρώτα χρόνια αυτό που είμαι σήμερα. Το Ολύμπια το φέρω κατά κάποιον τρόπο στο DNA μου, είναι συστατικό μου στοιχείο και ελπίζω να καταφέρω να το υπηρετώ με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να συνιστά σημείο αναφοράς για όσο περισσότερους ανθρώπους γίνεται.