Τέσσερα βράδια με τον Ένιο Μορικόνε

Ας υποθέσουμε ότι βλέπουμε ένα ντοκιμαντέρ με άγρια ζώα. Ας πούμε, μια μοναχική αρκτική αλεπού που, σύμφωνα με το σπικάζ, ψάχνει για τροφή. Η μουσική που συνοδεύει τα πλάνα είναι μια βελούδινη, ρέουσα λυρική σύνθεση όλο έγχορδα –ο θεατής χαλαρώνει, θαυμάζει τις κινήσεις του ζώου και το τοπίο, περιμένει για το παρακάτω. Ας το πάρουμε τώρα αλλιώς: η μουσική υπόκρουση για τα ίδια πλάνα αποπνέει κάτι το επείγον, ίσως και δυσοίωνο.

Έγχορδα μπορεί και πάλι να παίζουν, αλλά οι κοφτές δοξαριές τους, το τέμπο που επιταχύνεται, και κάποιος κρουστός επαναλαμβανόμενος ρυθμός που θυμίζει νευρικούς παλμούς καρδιάς κάνουν τον θεατή της αρκτικής αλεπούς να αισθάνεται ανήσυχος, στην τσίτα, να α γ ω ν ι ά για το παρακάτω.

Ε, αυτή είναι η ουσία, ο ρόλος της κινηματογραφικής μουσικής. Το τελικό-τελικό περιτύλιγμα που δίνει ταυτότητα και αμέτρητες αποχρώσεις στην κινούμενη εικόνα.

Ο Ρωμαίος Ένιο Μορικόνε, που πέθανε πέρυσι τον Ιούλιο στα 91 του χρόνια, είναι αναμφίβολα ένας από τους πιο γνωστούς και σπουδαίους συνθέτες κινηματογραφικής μουσικής ever. Είναι ο άνθρωπος που συνέθεσε και ενορχήστρωσε απέθαντα σάουντρακ που ζουν μια χαρά και έξω από τις ταινίες που τα γέννησαν. Οι μόλις δυο νότες, ας πούμε, που παίζει μια οκαρίνα εισάγοντας το βασικό μουσικό θέμα του γουέστερν «Ο καλός, ο κακός, και ο άσχημος» (1966) έχουν χρησιμοποιηθεί άπειρες φορές, από διαφημίσεις μέχρι ραδιοφωνικά σήματα, και πάντα καταφέρνουν να «πουν» εξίσου άπειρα πράματα. Οι μουσικές του Μορικόνε για ταινίες όπως «Σινεμά ο Παράδεισος» (1988), «Ο επαγγελματίας» (1981), «Κάποτε στην Αμερική» (1984), «Η αποστολή» (1986), «Οι αδιάφθοροι» (1987), «Άδωξοι μπάσταρδη» (2009) και «Οι μισητοί 8» (2015), μεταξύ πάρα πολλών άλλων, είναι συνθέσεις που χαράχτηκαν στην συλλογική μνήμη –και απέφεραν κορυφαίες διακρίσεις στον δημιουργό τους, ανάμεσά τους δυο Όσκαρ, τρία Γκράμι και ισάριθμες Χρυσές Σφαίρες.

Αυτές, λοιπόν, τις αξεπέραστες συνθέσεις έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε διαδικτυακά τις επόμενες μέρες (19-22 Μαρτίου) στο αφιέρωμα «Η Μονομαχία του Μορικόνε» που εξασφάλισε το Christmas Theatre On Line. Πρόκειται ουσιαστικά για μια 90λεπτη συναυλία της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας και της Εθνικής Χορωδίας της Δανίας που, υπό την διεύθυνση της μαέστρου Σάρα Χικς, ξεδιπλώνει υπέροχες κινηματογραφικές μουσικές από την σχεδόν 60χρονη καριέρα του μέγιστου Ένιο.

Ο Μορικόνε, βέβαια, εξαιρετικός τζαζ τρομπετίστας σαν τον πατέρα του και κάργα σπουδαγμένος μουσικός, συνέθεσε επίσης πάνω από 100 έργα συμφωνικής μουσικής, ενώ συνεργάστηκε και με καλλιτέχνες της ποπ σαν τους Pet Shop Boys, τον Στινγκ ή τον Τζούκερο. Αλλά ήταν η δουλειά του για τον κινηματογράφο που τον έκανε διάσημο, πλούσιο, σχεδόν μυθικό. «Όταν έχω να γράψω μουσική για μια ταινία», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά, «πρώτα την βλέπω, στο τελικό μοντάζ, και μετά αρχίζω να σκέφτομαι. Από κείνη την στιγμή και μετά, είναι σαν να είμαι έγκυος. Πρέπει να παραδώσω το παιδί, οπότε σκέφτομαι συνέχεια την μουσική γι’ αυτήν την ταινία –ακόμη κι όταν πάω στον μπακάλη».

«Καλέ, ποιόν μπακάλη;», θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς ξέροντας ότι μιλάμε για έναν τύπο που είχε όλο το σκηνοθετικό Χόλιγουντ στα πόδια του. Κι όμως. Ο μοναδικός κύριος Ένιο Μορικόνε δεν έμεινε ποτέ κάπου αλλού εκτός από την Ιταλία. Εδώ, λέγεται, πως δεν έμαθε ποτέ του αγγλικά… Έζησε με την ίδια γυναίκα, την Μαρία Τραβία, σχεδόν 70 χρόνια, απέκτησε τρεις γιους και μια κόρη, ενώ είχε ιδιαίτερη αγάπη για το σκάκι –είχε μάλιστα παίξει και εναντίον κολοσσών του αθλήματος σαν τον Κασπάροφ και τον Καρπόφ. «Μ’ αρέσει να συνθέτω μουσική,» είχε πει σε μια συνέντευξή του, «αλλά λατρεύω να είμαι με την οικογένειά μου». Μμμ, αν υπήρχε μια μουσική υπόκρουση για την τέλεια ευδαιμονία, την αγαστή ισορροπία και την καταξίωση, μάλλον ο Μορικόνε θα ήταν ο συνθέτης της.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις