Το φεστιβάλ που φέρνει τις φωνές της Γάζας στην Αθήνα

Το Φεστιβάλ Παλαιστινιακού Κινηματογράφου επιστρέφει για 4η χρονιά στην Αθήνα με ένα πλούσιο πρόγραμμα που περιλαμβάνει 15 μεγάλου μήκους ταινίες, περισσότερα από 15 μικρού μήκους φιλμ και 7 ξεχωριστές εκδηλώσεις.

Οι προβολές θα φιλοξενηθούν στους κινηματογράφους Τριανόν (16-19/10), Studio New Star Art Cinema (24-26/10) και Newman (13-16/11) ενώ οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν σε διάφορα σημεία της Αθήνας σε συνεργασία με καλλιτεχνικούς και ακαδημαϊκούς φορείς, μεταξύ των οποίων: Onassis Air, Ταινιοθήκη της Ελλάδας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Baumstrasse και Noucmas Exhibition Space.

Το NEWS 24/7 ήρθε σε επαφή με την Διευθύντρια του Φεστιβάλ και παλαιστίνια ποιήτρια, την Carol Sansour, για να εντρυφήσουμε στην ιστορία του φεστιβάλ αλλά και να μάθουμε τι αναμένουμε για αυτή την χρονιά.

Πώς ξεκίνησε το Athens Palestine Film Festival (APFF) πριν από τέσσερα χρόνια;
Ήταν αμέσως μετά την εμφάνιση του COVID-19. Είχα μετακομίσει στην Αθήνα λίγους μήνες πριν από την πανδημία και κατά τη διάρκεια του lockdown ένιωσα μια ασυνήθιστη νοσταλγία για την πατρίδα μου. Λαχταρούσα να ακούσω τη μητρική μου γλώσσα και να δω τους ανθρώπους μου με τρόπο που να μην μεσολαβούν οι απόψεις των άλλων. Αναζητούσα συνεχώς εκδηλώσεις για τους αραβόφωνους και τους Παλαιστινίους εδώ… μόνο για να απογοητευτώ από το πόσο λίγες ήταν.

Τότε σκέφτηκα: αφού σε νοιάζει τόσο πολύ και βλέπεις το κενό, γιατί δεν το γεμίζεις;

Ήμουν τυχερή που είχα ένα δίκτυο φίλων που είναι δημιουργοί και όταν τους προσέγγισα, πολλοί ήταν ενθουσιασμένοι να παρουσιάσουν τη δουλειά τους στην Αθήνα. Αυτό που ξεκίνησε απλά ως «ας προβάλουμε μερικές ταινίες» σταδιακά εξελίχθηκε σε κάτι περισσότερο. Έγινε σαφές ότι δεν ήμουν η μόνη. Υπήρχε μια εκπληκτικά μεγάλη κοινότητα
Ελλήνων και μη Ελλήνων που ήταν περίεργοι, αφοσιωμένοι ή ενδιαφέρονταν να ακούσουν αραβικές και παλαιστινιακές φωνές και να δουν ιστορίες με διαφορετικές μορφές από αυτές που συνήθως παρουσιάζονται. Και έτσι, γεννήθηκε το APFF.

 

Για κάποιον που δεν είναι εξοικειωμένο θα μπορούσατε να μας πείτε λίγα λόγια για τον παλαιστινιακό κινηματογράφο και την σημασία του; Επίσης, πόσο σημαντικός είναι ο παλαιστινιακός κινηματογράφος ειδικά αυτή την περίοδο που διανύουμε;
Ο παλαιστινιακός κινηματογράφος αποτελεί ζωτικό μέσο αντίστασης και ανθεκτικότητας εν μέσω της συνεχιζόμενης γενοκτονίας και κατοχής. Ενώπιον της συστηματικής βίας και της
εκτόπισης, οι ταινίες γίνονται βασικά εργαλεία για τη διατήρηση της συλλογικής μνήμης και ταυτότητας, προσφέροντας μια πλατφόρμα για την καταγραφή των εμπειριών των Παλαιστινίων που υπομένουν τη συνεχιζόμενη καταπίεση. Ο κινηματογράφος παρέχει στους Παλαιστινίους τα μέσα να αφηγηθούν τις δικές τους ιστορίες, αντιπαραθέτοντας τις εξωτερικές αφηγήσεις και διεκδικώντας την κυριαρχία. Επιπλέον, εξερευνά τόσο τις εξαιρετικές όσο και τις καθημερινές πτυχές της ζωής, αποτυπώνοντας θέματα όπως η
απώλεια, το τραύμα, ο έρωτας, η καθημερινότητα, το χιούμορ και η ελπίδα, γεγονός που επιτρέπει πιο λεπτές και ανθρωποποιημένες απεικονίσεις από αυτές που παρουσιάζονται συχνά στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης.

Παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, όπως οι περιορισμένες υποδομές, η χρηματοδότηση, η κινητικότητα και η λογοκρισία, οι Παλαιστίνιοι κινηματογραφιστές επιδεικνύουν αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα, συνεχίζοντας να παράγουν και να μοιράζονται το έργο τους. Στη διεθνή σκηνή, καθώς ο παλαιστινιακός κινηματογράφος κερδίζει αναγνώριση σε
διεθνή φεστιβάλ και πλατφόρμες κινηματογράφου, ευαισθητοποιεί, αμφισβητεί στερεότυπα, καλλιεργεί την ενσυναίσθηση και διασφαλίζει ότι οι φωνές, οι πραγματικότητες και οι
αγώνες των Παλαιστινίων παραμένουν ορατοί στις παγκόσμιες πολιτιστικές συζητήσεις. Στην ουσία, ο παλαιστινιακός κινηματογράφος όχι μόνο τεκμηριώνει το παρόν, αλλά και διαμορφώνει το μέλλον, διατηρώντας αφηγήσεις που διαφορετικά θα μπορούσαν να παραβλεφθούν ή να εξαφανιστούν. Και αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που είναι ένας κατεπείγων, επιτακτικός κινηματογράφος (urgent cinema). 

Πώς έχει ανταποκριθεί το ελληνικό κοινό στο φεστιβάλ όλα αυτά τα χρόνια; Έχετε παρατηρήσει κάποιες αλλαγές μετά τον πρόσφατο πόλεμο;
Πρώτον, δεν θα το αποκαλούσα πόλεμο. Πρόκειται για σφαγή ενός λαού. Και για εξάλειψη μιας κουλτούρας.

Με την πάροδο των ετών, το ελληνικό κοινό ανταποκρίθηκε στο Φεστιβάλ Παλαιστίνης της Αθήνας με αυξανόμενο ενδιαφέρον και ενθουσιασμό. Αυτό που ξεκίνησε ως μια μικρή πρωτοβουλία έχει τώρα εξελιχθεί σε ένα πολυαναμενόμενο ετήσιο γεγονός, με τον αριθμό των θεατών να διπλασιάζεται κάθε χρόνο. Μάλιστα, πέρυσι, και οι 17 προβολές και εκδηλώσεις μας ήταν εντελώς sold out. Υποθέτω ότι αυτό είναι ένα σαφές σημάδι της αυξανόμενης εμπλοκής και περιέργειας γύρω από τον παλαιστινιακό κινηματογράφο.

Από την έναρξη της γενοκτονίας, έχουμε δει μια ακόμη πιο έντονη αλλαγή: περισσότεροι άνθρωποι όχι μόνο εμφανίζονται, αλλά συμμετέχουν ενεργά σε συζητήσεις μετά τις προβολές, πολιτιστικούς διαλόγους και εκδηλώσεις. Η όρεξη για αυθεντικές, πολυεπίπεδες παλαιστινιακές φωνές, τόσο από την κοινότητα όσο και από το ευρύτερο ελληνικό κοινό, δεν ήταν ποτέ πιο έντονη. Χάρη στη Γάζα.

 

Τι μήνυμα θα θέλατε να μοιραστείτε με το κοινό σε αυτές τις δύσκολες στιγμές;
Ο απλός λόγος ύπαρξης αυτού του φεστιβάλ είναι ότι αφορά τον καλό κινηματογράφο. Αλλά δεν είναι κακό αν πάει λίγο πιο βαθιά: όπως με το να ανοίξουμε όχι μόνο τα μάτια μας, αλλά και τις καρδιές μας, στις πραγματικές συνθήκες ζωής των Παλαιστινίων που υπομένουν γενοκτονία και κατοχή. Μέσα από τις ιστορίες, καλούμαστε να προχωρήσουμε πέρα από την παθητική συμπάθεια και να αγκαλιάσουμε την ενεργή αλληλεγγύη. Κάθε ταινία αποτελεί μια ισχυρή μαρτυρία ανθεκτικότητας, ένα κάλεσμα για δράση και μια πρόσκληση να
ενωθούμε για την αναζήτηση της δικαιοσύνης. Η παρουσία του κοινού είναι κάτι περισσότερο από απλή συμμετοχή. Είναι μια δέσμευση να γίνουμε μάρτυρες, να κατανοήσουμε και να δράσουμε.

Ποιές παράλληλες εκδηλώσεις δεν πρέπει να χάσουμε από το φετινό φεστιβάλ;
Το φετινό Φεστιβάλ Παλαιστινιακού Κινηματογράφου στην Αθήνα προσφέρει μια εντυπωσιακή σειρά ειδικών εκδηλώσεων που ξεπερνούν τις προβολές ταινιών και εμπλέκουν το κοινό βαθιά με την παλαιστινιακή τέχνη, τον πολιτισμό και τις πραγματικές συνθήκες διαβίωσης. Στα κυριότερα σημεία περιλαμβάνονται το «Interrupted Futures: Artists in
the Shadow of Suspended States» στο Onassis AiR στις 29 Οκτωβρίου, όπου θα παρουσιαστούν έργα των Shuruq Harb, Pary El-Qalqili και Sophie Ataya, που εξερευνούν τη δυσαρμονία μεταξύ ελπίδας και αιχμαλωσίας μέσω του κινηματογράφου.

Στις 30 Οκτωβρίου θα έχουμε τη βραδιά ποίησης «The Last Butterfly» στο Baumstrasse, μια συγκινητική δίγλωσση παράσταση που συνδέει τους ποιητές της Γάζας
με Έλληνες καλλιτέχνες σε μια συλλογική πράξη μνήμης και αλληλεγγύης. Έργα θα διαβάσουν η Μάρθα Φριντζήλα, ο Ντίνος Σιώτης, η Σοφία Χιλλ  και ο ποιητής της Γάζας Hend Joudeh.

Μια ειδική πανελλαδική προβολή της ταινίας «A State of Passion» θα πραγματοποιηθεί στις 2 Νοεμβρίου (σε πάνω από 22 τοποθεσίες στην Ελλάδα), υποστηρίζοντας το Palestine Cinema Days.

Το ντοκιμαντέρ «Put Your Soul on Your Hand and Walk» της Sepideh Farsi στις 5 Νοεμβρίου στην Ταινιοθήκη, σε συνεργασία με το WIFT Greece, μετά την οποία θα ακολουθήσει συζήτηση για τη δύναμη και την ανθεκτικότητα των γυναικών στον πόλεμο.

Μια κριτική συζήτηση με τον πολιτικό επιστήμονα Norman Finkelstein στις12 Νοεμβρίου στο Πανεπιστήμιο Πάντειο με θέμα την κρίση στη Γάζα.

Ένα στοχαστικό εργαστήριο με τίτλο «Waves of Remembrance and Powerful Suns» στις 10 Νοεμβρίου στον εκθεσιακό χώρο Noucmas, που εξερευνά την τέχνη, τη μνήμη και τη συλλογική θεραπεία.

Και τέλος, μια τολμηρή ποιητική παράσταση με τίτλο «In the East there is No Homeland without War» στις 16 Νοεμβρίου στο Newman Cinema, που συνδυάζει αραβική και ελληνική ποίηση για να ξεπεράσει τα πολιτισμικά σύνορα και να αμφισβητήσει τις έννοιες της ταυτότητας.