Πρωτοχρονιά

Η Πρωτοχρονιά, η πρώτη ημέρα κάθε νέου έτους, γιορτάζεται με λαμπρότητα εδώ και πολλούς αιώνες από τους ανθρώπους, οι οποίοι θέλουν να πιστεύουν πως ο κάθε καινούριος χρόνος θα είναι διαφορετικός από τον προηγούμενο, αν και οι συνθήκες που δημιουργούν τα γεγονότα της ζωής τους παραμένουν ακριβώς οι ίδιες – κάτι είχε πει επ’ αυτού ο Αϊνστάιν, ορίζοντας την ηλιθιότητα, αλλά δεν θα το θίξουμε τώρα.

Λοιπόν, η Πρωτοχρονιά, όπως την εννοούμε στον Δυτικό Κόσμο, άρχισε να ισχύει από το 48 προ Χριστού, όταν ο Ιούλιος Καίσαρας εισήγαγε ένα καινούριο ημερολόγιο, αποφασίζοντας, αυθαιρέτως φυσικά, πως το νέο έτος θα αρχίζει την πρώτη Ιανουαρίου. Να θυμίσω πως ο Ιανουάριος πήρε το όνομά του από τον θεό των Ρωμαίων Ιανό, ο οποίος είχε δύο πρόσωπα – το ένα κοιτούσε προς τα πίσω, και το άλλο μπροστά.

Τώρα, δεν γιορτάζουν όλοι την Πρωτοχρονιά την πρώτη Ιανουαρίου. Ας πούμε, οι παλαιοημερολογίτες, οι οποίοι ακολουθούν (για λόγους που μόνο αυτοί καταλαβαίνουν) το Ιουλιανό ημερολόγιο, και όχι το Γρηγοριανό που ισχύει γενικά, γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά 13 μέρες μετά, στις 14 Ιανουαρίου.

Οι Κινέζοι υποδέχονται τον καινούριο χρόνο σε ημερομηνίες που ποικίλλουν με τα χρόνια, οι μουσουλμάνοι την πρώτη ημέρα του μήνα Μουχαράμ, ενώ οι Ιάπωνες πάλι έχουν άλλη ημερομηνία την πρωτοχρονιά τους. Όπως και να’ χει όμως, υποψιάζομαι πως ο χρόνος δεν περνάει – ο χωροχρόνος απλώς υπάρχει, εμείς περνάμε.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.