ΤΑ ΤΕΡΑΤΑ ΠΟΥ ΑΠΕΙΛΟΥΝ ΤΙΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΜΑΣ

Έχεις πάρει τα ρουχαλάκια σου, τα βιβλιαράκια σου, τα tablet, τα ‘μπανιερά’, τα αντιηλιακά και ό,τι άλλο κρίνεις πως θα χρειαστείς τις ημέρες που θα αφήσεις πίσω τον κόσμο για να αφοσιωθείς σε εσένα (αυτό δεν είναι οι διακοπές;). Είσαι δηλαδή, έτοιμος/έτοιμη να κινήσεις για τον προορισμό σου. Πριν βγεις από την πόρτα του σπιτιού σου, θα σε παρακαλούσα να παίξουμε μια παρτίδα του παιχνιδιού που έχει μεγαλώσει γενιές και γενιές. Λέγεται “όνομα, ζώο, πράγμα”. Και στις τρεις κατηγορίες μπορείς να σημειώσεις πράγματα ικανά να διαλύσουν το όνειρο της ραστώνης που έχεις φτιάξει.

Αλλά για αυτό είμαστε εμείς εδώ: για να δαμάσουμε τα “τέρατα” των διακοπών, με τη βοήθεια της δερματολόγου-αφροδισιολόγου, Ματούλας Θεώνη.

“Πρώτα από όλα, θα ήθελα να πω ότι υπάρχουν στο εμπόριο εντομοαπωθητικά που είναι και αντιηλιακά. Καλό θα είναι να τα αποφεύγουμε”. Γιατί; “Το εντομοπωθητικό δεν μπορούμε να το βάζουμε, όσο τακτικά χρειάζεται να ανανεώνουμε το αντιηλιακό”. Κατά συνέπεια “θα χρειαστείτε δυο διαφορετικά προϊόντα. Και ιδανικά πρώτα φοράμε το αντιηλιακό και μετά το εντομοαπωθητικό”.

H ειδικός θέλησε να ξεκινήσουμε κατ’ αυτόν τον τρόπο τη συζήτηση μας, καθώς όπως είπε “γενικά τους καλοκαιρινούς μήνες, αυτό που αντιμετωπίζουμε περισσότερο είναι τα πολλά τσιμπήματα -από κουνούπια, ψήλους, μέλισσες, σφήγκες, παράσιτα κλπ. Όπου υπάρχει γκαζόν ή υπάρχουν φυτά, είναι πολλές οι πιθανότητες να βρίσκεται εκεί και κάτι που να μπορεί να μας τσιμπήσει. Αυτό συμβαίνει όλον το χρόνο. Αλλά τα καλοκαίρια είμαστε περισσότερο έξω”.

Μια κρέμα που να έχει αντιβίωση και υδροκορτιζόνη είναι ό,τι δεν πρέπει να λείπει από καμία τσάντα. Τη βάζετε στο οίδημα (κοκκινίλα, φούσκωμα, φλεγμονή) και ανακουφίζεστε το αργότερο σε 3 ημέρες. Αν δεν γίνει αυτό, θα χρειαστείτε γιατρό “αφού υπάρχει το ενδεχόμενο μόλυνσης”.

Για το τσίμπημα της μέλισσας ή της σφήγκας θα χρειαστείτε κορτιζονούχο κρέμα (είναι must και αυτή) και επίσης αν δεν υπάρξει βελτίωση σε 2-3 μέρες, πρέπει να επικοινωνήσετε με γιατρό -που θα προχωρήσει σε αγωγή με αντισταμινικό χάπι ή/και ένεση κορτιζόνης “όταν δεν υπάρχει αλλεργία. Αν δούμε πως κάποιος πρήζεται πρέπει να θορυβηθούμε”.

Πάμε τώρα και στα “τέρατα”: το πρώτο είναι ο ήλιος.

Το αντιηλιακό είναι χρήσιμο να το έχουμε πάντα επάνω μας -όχι ως αξεσουάρ, αλλά για να ανανεώνουμε την προστασία μας από τον ήλιο. Δεν λέμε είναι ωραίο ένα μαυρισμένο κορμί. Θα συμφωνείς ωστόσο, ότι είναι πολύ πιο ωραίο να είμαστε υγιείς. Χωρίς αντιηλιακό μπορείτε να πάθετε από ένα απλό -ταπεινό- ηλιακό έγκαυμα, που μπορεί να γίνει δηλητηρίαση (έτσι χαρακτηρίζεται η σοβαρή περίπτωση ηλιακού εγκαύματος -τα συμπτώματα είναι ερυθρότητα, φουσκάλες, πόνος, πρήξιμο, πονοκέφαλος, πυρετός, ναυτία, ζάλη και αφυδάτωση) έως καρκίνο στο δέρμα.

Βλέπεις, όσο περνούν τα χρόνια το δέρμα προοδευτικά χάνει την ικανότητα του να διορθώνει ό,τι του κάνουμε -στα κύτταρα του DNA- και έτσι βρίσκει χώρο να εμφανιστεί ο καρκίνος. Όπως λέει η κυρία Θεώνη “τα εγκαύματα εξακολουθούν να είναι ένα από τα πιο τακτικά φαινόμενα που αντιμετωπίζουμε το καλοκαίρι οι δερματολόγοι, κυρίως στις πιο νεαρές ηλικίες” που νιώθουν ότι δεν έχουν λόγο να προστατευτούν από τη φωτογήρανση. Αλλά έχουν. Βλέπεις, στα 20 μπορεί να μη φαίνεται τι κακό κάνουμε στον εαυτό μας, αλλά στα 40 θα εμφανιστεί μπροστά μας.

“Όλες οι καμπάνιες που έχουν γίνει έχουν περάσει στη συνείδηση του κόσμου το μήνυμα πως είναι χρήσιμο να προστατεύεται από τον ήλιο. Θυμάμαι όταν ήταν το παιδί μου μικρό -τώρα είναι 8 χρόνων- ήταν το μόνο παιδάκι που φορούσε ρούχα με αντιηλιακό δείκτη, στην παραλία. Τώρα φορούν τα περισσότερα. Το δύσκολο κομμάτι ωστόσο, παραμένει το ηλικιακό γκρουπ 18 με 25 χρόνων. Εκεί σημειώνονται τα περισσότερα εγκαύματα από έκθεση στον ήλιο”.

Πας στο κατάλυμα που έχεις κλείσει και βλέπεις μπροστά σου ένα κρεβάτι που σε προκαλεί να κάνετε παρέα -για ώρες. Λίγες ώρες αργότερα έχεις φαγούρα ή αναπνευστικό θέμα ή μπούκωμα στη μύτη, βήχα και καταρροή -χωρίς όμως, να υπάρχει προφανής λόγος- ή αλλεργική ρινίτιδα. Λυπάμαι αλλά το στρώμα έχει ακάρεα. Τα αρθρόποδα αυτά έντομα ζουν κατά 90% του πληθυσμού τους στα στρώματα μας. “Είναι παντός καιρού. Ωστόσο, τα βλέπουμε πιο πολύ το καλοκαίρι, γιατί τότε αλλάζει περισσότερο κρεβάτια ο κόσμος, λόγω των διακοπών”. Για να έχεις το κεφάλι σου ήσυχο, μπορείς να προμηθευτείς ένα ειδικό σπρέι. Ή να φτιάξεις ένα με οινόπνευμα εντριβής, αποσταγμένο νερό και 30 σταγόνες αιθέριο έλαιο (λεμόνι ή ευκάλυπτο ή λεβάντα).

Δεν σου είπα πως τα ακάρεα ανήκουν στην ‘οικογένεια’ της αράχνης. Τώρα που στο είπα, να σου πω και για την αράχνη.

“Το δήγμα (δάγκωμα) αράχνης θέλει πιο ειδική μεταχείριση. Ό,τι άλλο μπορεί να μας τσιμπήσει δημιουργεί πετάλες. Η αράχνη κάνει πληγή. Στο κέντρο δεν έχει τη συνήθη κοκκινίλα, αλλά ένα μαύρο στίγμα που σιγά σιγά γίνεται πληγή. Άρα δεν επαρκεί το απλό κορτιζονούχο που βάλουμε, στις άλλες περιπτώσεις. Χρειάζεται πιο ειδική αντιμετώπιση, με κρέμα που να έχει αντιβίωση και να κάνει ανάπλαση”. Αυτά στην πιο απλή μορφή, καθώς έχει διαπιστωθεί πως υπάρχουν αράχνες με δηλητήριο που μπορεί να προκαλέσει από νέκρωση έως νευροτοξική επίδραση. Συνήθως δε, δεν αισθανόμαστε το δάγκωμα. Βλέπουμε ένα λευκό στίγμα και 20 λεπτά αργότερα εμφανίζονται τα συμπτώματα (πόνος στους μύες έως σπασμοί).

Το τσιμπούρι είναι μικρό στο μάτι, αλλά αν σε τσιμπήσει μπορεί να προκαλέσει μεγάλη ζημιά. Όπως; Τη νόσο Lyme που ελληνικά τη λέμε μπορελλίωση. Πρόκειται για πολυσυστηματική διαταραχή που προκαλείται από ένα βακτήριο.“Χρειάζεται μεγάλη προσοχή για το πώς θα το βγάλουμε από το σώμα μας. Είναι χρήσιμο να κάνει γιατρός αυτή τη δουλειά, καθώς υπάρχει ειδικός τρόπος απομάκρυνσης χωρίς να αφήσει κάτι πίσω. Πολλοί βλέπουν κάτι σαν ελίτσα και δεν καταλαβαίνουν πως πρόκειται για τσίμπημα τσιμπουριού. Όταν το τραβούν, ουσιαστικά τραβούν το σώμα του τσιμπουριού που εξέχει. Το κάτω μέρος παραμένει στον οργανισμό και αυτό μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ασθένειες. Επίσης, χρειάζεται ειδική αντιβίωση”.

Oι αλογόμυγες επίσης, προκαλούν πληγές που δεν κλείνουν εύκολα και άρα είναι επίφοβες για μόλυνση, ενώ οι κοριοί που δεν δίνονται αντιληπτοί όταν μας ‘δαγκώνουν’ προτιμούν το πρόσωπο, το λαιμό και τα χέρια. Αν δηλαδή, δείτε σε αυτά τα σημεία εξόγκωμα -χωρίς να θυμάστε πως σας τσίμπησε κάτι-, τώρα ξέρετε τι είναι.

Η συκιά, ο κισσός και τα κιτροειδή φαίνονται αθώα, αλλά δεν είναι. “Μπορούν να γίνουν λόγος έντονης ερεθιστικής δερματίτιδας, προκαλώντας έγκαυμα το οποίο δημιουργεί φουσκάλες. Υπάρχουν και πολλά φυτά που σε συνδυασμό με τον ήλιο προκαλούν φυτοφωτοδερματίτιδα, η οποία αντιμετωπίζεται με αγωγή”. Πώς είναι; “Πρόκειται για εξάνθημα που δεν είναι στρογγυλό -σαν από τσίμπημα-, αλλά γραμμοειδές και προκαλεί ενόχληση”. Όπως φαγούρα.

Προ ημερών, το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας κάλεσε τους λουόμενους να είναι προσεχτικοί, καθώς εμφανίστηκαν στη Μεσόγειο μωβ μέδουσες, των οποίων το τσίμπημα περιέχει νευροτοξίνη. Ο πόνος που προκαλούν είναι σαν κάψιμο, το δέρμα κοκκινίζει και κάποιες φορές βλέπουμε και το αποτύπωμα της μέδουσας που μας προτίμησε.

Στα συμπτώματα είναι και η ναυτία, η πτώση της πίεσης, η ταχυκαρδία, η κεφαλαλγία, ο εμετός, η διάρροια, ο σπασμός των βρόγχων και η δύσπνοια. Τότε γίνεται επιβεβλημένη η άμεση διακομιδή στο νοσοκομείο. Σε περίπτωση που σας τσιμπήσει άλλου χρώματος μέδουσα, ξεπλύνετε την περιοχή με πολύ θαλασσινό νερό, βάλτε ξύδι, μετά πάγο και έπειτα κορτιζονούχο κρέμα. Πάρτε κι ένα αντισταμινικό χάπι. Αν παρ’ όλα αυτά δεν ηρεμήσετε, επισκεφτείτε γιατρό.

Συμπτώματα όμοια με τη μωβ μέδουσα μπορούν να προκαλέσουν ανεμώνες και κοράλλια που έχουν νηματοκύστες με δηλητήριο, το οποίο περνά στο δέρμα μας με το τσίμπημα και προκαλεί τοξική αντίδραση. Σε πρώτη φάση βλέπουμε φυσαλίδες και κοκκινίλα και νιώθουμε πόνο. Πάμε παρακάτω.

Σκορπιοί υπάρχουν στη Νότιο Ελλάδα, όπως και στα νησιά μας. Οπότε να σου πω τι πρέπει να κάνεις σε περίπτωση που σε επιλέξει κάποιος. Βρίσκονται κάτω από τις πέτρες, σε βράχια, κάτω από το φλοιό δέντρων, σε πέτρινα θεμέλια ή σοφίτες ή όπου υπάρχει υγρασία σε ένα σπίτι -την οποία ψάχνουν. Βγαίνουν τα βράδια, για ανεύρεση τροφής.

Το δηλητήριο τους βρίσκεται στο τελευταίο τμήμα της ουράς τους. Αν σε τσιμπήσουν, θα αισθανθείς έντονο πόνο. Έχουν αναφερθεί συμπτώματα όπως το πρήξιμο, η φαγούρα, η ναυτία, ο εμετός, η σιελόρροια, η εφίδρωση, αλλά και η υπέρταση, η αρρυθμία, οι σπασμοί, το σοκ και το κώμα -σε περιπτώσεις αλλεργίας. Σε κάθε περίπτωση, επισκεφτείτε το γιατρό για να κρίνει αν υπάρχει αλλεργική αντίδραση ή επίδραση του δηλητηρίου και να πράξει αναλόγως. Σε πρώτη φάση, δοκιμάστε να καθαρίσετε την πληγή, να βάλετε πάγο για δέκα λεπτά και να πάρετε ένα αναλγητικό.

Το κεφάλαιο ‘φίδι’ έχει δυο απειλές, καθώς υπάρχει στη θάλασσα (το τσίμπημα έχει ισχυρές νευροτοξίνες και χρειάζεται η άμεση διακομιδή στο νοσοκομείο -στα συμπτώματα είναι η ναυτία, ο εμετός και οι διαταραχές στην όραση). Εκτός θαλάσσης, μετά το τσίμπημα απαιτείται ακινητοποίηση, ώστε να μην μπει το δηλητήριο στην κυκλοφορία του αίματος και ο άμεσος έλεγχος από ειδικούς. Σας καθαρίζουν την πληγή, αλλά δεν σας βάζουν πάγο και δεν δένουμε με ύφασμα πιο ψηλά από το σημείο της πληγής γιατί έχει αποδειχθεί λανθασμένη η εκτίμηση πως έτσι εμποδίζεται η διάχυση του δηλητηρίου -όπως επισημαίνει το ΕΚΑΒ. Υπάρχει πόνος, προκαλείται οίδημα ή μελανιά ή φυσαλίδες που χειροτερεύουν όσο περνάει η ώρα. Αν επιμολυνθούν προκαλείται γάγγραινα.

Η δράκαινα είναι γνωστή ως ‘το δηλητηριώδες ψάρι της άμμου’. Είναι μικρότερη των 10 εκατοστών και δεν ξεχωρίζει -έχει το χρώμα της άμμου. Όσο πιο πολύ ζέστη έχει, τόσο πιο αργά κινείται. Συνήθως ζει θαμμένη στο βυθό και προεξέχει μόνο το δηλητηριώδες ραχιαίο πτερύγιο. Το τσίμπημα που βάζει το δηλητήριο στο σώμα μας, προκαλεί πολύ έντονο πόνο που κρατά για ώρες. Το σημείο γίνεται κόκκινο, πρήζεται και μετά μουδιάζει. Υπάρχουν περιπτώσεις που κάποιο από τα αγκάθια που υπάρχουν στο πτερύγιο σπάσει και μείνει μέσα στη σάρκα. Τότε χρειάζεται η επέμβαση γιατρού. Γενικά, είναι χρήσιμο να αφήσουμε το σημείο που έχει ‘πληγωθεί’ για ώρα κάτω από πολύ ζεστό νερό και έτσι να εξουδετερωθεί η πρωτεΐνη που περιέχει το δηλητήριο. Ψαράδες προτείνουν το κάψιμο με καύτρα τσιγάρου. Η συνέπεια θα είναι να μην πονάμε. Πάλι θα πρέπει να πάμε στο γιατρό. Πολλώ δε αν το πρήξιμο δεν έχει υποχωρήσει σε 3 μέρες.

Oι λαγοκέφαλοι είναι ψάρια που υπάρχουν στα νερά των Κυκλάδων. Είναι χρήσιμο να μη τα τρώμε καθώς περιέχουν τετροδοτοξίνη που περνά στον άνθρωπο και μπορεί να προκαλέσει μυική παράλυση, μπλοκάρει το νευρικό σύστημα και μπορεί να οδηγήσει και στο θάνατο. Στα θετικά, αν τους πετύχεις ζωντανούς και δεν τα πειράξεις, δεν θα σε πειράξουν. Όπως έχει πει στο NEWS 24/7 ο ιχθυολόγος και υπεύθυνος περιβαλλοντικών προγραμμάτων της οργάνωσης iSea, Γιάννης Γιώβος, “υπάρχουν τρεις αναφορές για επιθέσεις σε ανθρώπους, μια στην Κάρπαθο πριν περίπου ένα μήνα, που δημοσιεύτηκε μαζί με ένα βίντεο, μια στη Λιβύη και μια ακόμη. Τόσα χρόνια, οι δύτες δεν έχουν κανένα απολύτως πρόβλημα με επιθέσεις από τα συγκεκριμένα είδη. Είναι επιθετικά στην αναζήτηση της τροφή τους, όμως το ανθρώπινο κρέας δεν συμπεριλαμβάνεται σε αυτήν. Οι επιθέσεις, όπως εκτιμούμε, έγιναν λόγω του ότι προηγήθηκε ανθρώπινη πρόκληση. Αν ο λαγοκέφαλος ψάχνει τροφή και εκείνη την ώρα επιχειρήσει κάποιος να τον χαϊδέψει, πιστεύει ότι πρόκειται για φαγητό. Στο βίντεο από την Κάρπαθο, φαίνεται ξεκάθαρα πως υπάρχει πρώτα η ανθρώπινη πρόκληση και μετά επιτίθεται ο λαγοκέφαλος”.

ΥΓ: Για να μην λες ότι κλέβουμε, σε ό,τι αφορά το “όνομα, ζώο, πράγμα” που είπαμε να παίξουμε στην αρχή, στο ‘πράγμα’ βάλε το αυτοκίνητο που μπορεί να εξελιχθεί στο μεγαλύτερο τέρας των διακοπών σου, αν δεν προσέχεις όταν οδηγείς ή αν οδηγείς υπό την επήρεια αλκοόλ.