Η κυκλοθυμία δεν είναι κατάσταση, αλλά διαταραχή που σχετίζεται και με το διπολισμό

Η κυκλοθυμία είναι ‘η πιο παραμελημένη διαταραχή ψυχικής διάθεσης’. Προσδιορίζεται ως ήπιας μορφής διαταραχή ψυχικής διάθεσης, που εκδηλώνεται με εναλλαγές μανιακών και καταθλιπτικών επεισοδίων, τα οποία προκαλούνται ενδογενώς. Χωρίς την ‘παρέμβαση’ άλλου ανθρώπου ή συνθήκης.

Ο όρος προέρχεται από τις λέξεις ‘κύκλος’ και ‘θυμός’ και αναφέρθηκε για πρώτη φορά, σε επιστημονικά έγγραφα το 1877. Οι αιτίες που την προκαλούν δεν έχουν αναγνωριστεί ακόμα. Μελέτες υποστηρίζουν πως παίζουν μεγάλο ρόλο γενετικοί παράγοντες (κληρονομική προδιάθεση, συνήθως από βιολογικούς συγγενείς πρώτου βαθμού). Επηρεάζονται το ίδιο άνδρες και γυναίκες. Αναζητούν ωστόσο, θεραπεία περισσότερο οι γυναίκες από ό,τι οι άνδρες. Ως διαταραχή εμφανίζεται νωρίς -στην εφηβεία ή την εκκίνηση της ενήλικης ζωής.

Είμαστε σίγουροι πως είμαστε κυκλοθυμικοί;

Για να οργανωθούμε, θα ήταν χρήσιμο να εξηγήσουμε με παραδείγματα την κυκλοθυμία ως φυσιολογική συνθήκη και εκείνη που μπορεί να ‘κρύβει’ άλλα θέματα. Είναι άλλωστε “η πάθηση που αφορά τον διπολισμό, για την οποία δεν ακούτε συχνά, γιατί παρεξηγείται για κατάσταση προσωπικότητας”, όπως γράφει το Psychology Today. 

Πείτε ότι στις 17.15 ξεσπάτε σε κλάματα και αφού δίνετε όλο σας το ‘είναι’, στις 17.17 βάζετε τα γέλια -γιατί κάτι τα έχει προκαλέσει. Αυτό το roller coaster θεωρείται από τους ειδικούς εντός του πλαισίου των φυσιολογικών διακυμάνσεων. Σε αυτό ανήκει και η κυκλοθυμία που σχετίζεται με τις ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα της γυναίκας, στις φάσεις του εμμηνορρυσιακού κύκλου -μεταξύ άλλων περιπτώσεων που αφορούν και τους άνδρες.

Όταν τώρα, οι αλλεπάλληλες εναλλαγές διάθεσης σε σύντομο χρονικό διάστημα κρατούν για μήνες, χωρίς ‘διάλειμμα’ είναι χρήσιμο να απευθυνόμαστε σε ειδικούς. Βλέπετε, υπάρχει το ενδεχόμενο η κυκλοθυμία μας να ανήκει στο φάσμα του διπολισμού.

Η διάγνωση της κυκλοθυμίας ως διαταραχής που σχετίζεται με τον διπολισμό γίνεται καθυστερημένα, καθώς προϋποθέτει μανιακό ή υπομανιακό επεισόδιο. Έως τότε, ζούμε σαν να έχουμε κατάθλιψη. Συνήθως αυτά τα επεισόδια εμφανίζονται στην τέταρτη δεκαετία της ζωής μας.

Το κομβικό σημείο για να ξέρουμε πότε θα ήταν χρήσιμο να κάνουμε έναν έλεγχο, είναι όταν οι εναλλαγές δεν είναι διαχειρίσιμες και επηρεάζουν την καθημερινότητα μας. Τότε, όπως λέει η ψυχολόγος και MSc Αγγελική Ζαφειροπούλου στο NEWS 24/7 η κυκλοθυμία ‘παραπέμπει’ σε διπολισμό. “Είναι πιο ήπιας συμπτωματολογίας. Δηλαδή, ‘εκφράζεται’ με ήπια κατάθλιψη ή υπομανία”.

Όπου ‘υπομανία’, αφορά συμπεριφορές που χαρακτηρίζονται από υπερδραστηριότητα, πολυπραγμοσύνη και διάσπαση προσοχής. Πιο απλά, νιώθουμε πως μπορούμε να κάνουμε πολλά και πολύ (να φάμε πολύ, να θυμώσουμε πολύ, να χαρούμε πολύ, να μιλήσουμε πολύ, να σκεφτούμε πολύ, -εξ ου και η φράση ‘το μυαλό τρέχει’-, να κάνουμε ‘ανοίγματα’) και ότι δεν έχουμε ανάγκη να κοιμηθούμε. Είμαστε συνέχεια σε εγρήγορση και συνήθως υπάρχει και ροπή προς καταχρήσεις που εκφράζονται ως καταναλωτική μανία, υπερβολική σεξουαλική δραστηριότητα, τζόγο και ναρκωτικές ουσίες. 

Στα της κατάθλιψης, νιώθουμε για καιρό χαμηλή διάθεση, άγχος, ενοχές, απαισιοδοξία, αναποφασιστικότητα, δεν έχουμε διάθεση για τίποτα, δεν μπορούμε να συγκεντρωθούμε, είμαστε κουρασμένοι, εμφανίζουμε διαταραχές στη διατροφή και είτε τρώμε πάρα πολύ, είτε χάνουμε πολλά κιλά και προτιμούμε να μείνουμε απομονωμένοι. Είναι παρόμοια με τα συμπτώματα της κλινικής κατάθλιψης.

Η υποκειμενική αίσθηση για την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε, κυμαίνεται από την υπερβολική και υπέρμετρη ευφορία έως την έντονη δυσφορία. Δεν περνάμε δηλαδή, καλά.

Για όλα υπάρχει μια λύση

Θεραπείες υπάρχουν για κάθε περίπτωση. Μπορεί να αφορά μόνο ψυχοθεραπεία ή το συνδυασμό της με φαρμακευτική αγωγή από ψυχίατρο. Ο διαγνωσμένος με διπολισμό ακολουθεί φαρμακευτική αγωγή για όλη του τη ζωή. Σε κάθε περίπτωση, αν αγχώνεστε πως μπορεί να έχετε κάτι, μια επίσκεψη σε ειδικό θα σας δώσει την απάντηση.

“Έως ότου προκύψει το ‘χρυσό πρότυπο’ (δεν υπάρχουν πρόχειρες πολλές μελέτες) η διαχείριση του άγχους μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική, καθώς το άγχος είναι γνωστό πως επιδεινώνει τα πάντα. Όπου ‘διαχείριση’ είναι και η επικέντρωση στην μείωση της αντιδραστικότητας, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής (η πιο ισορροπημένη διατροφή και η άσκηση προστίθενται στο πρόγραμμα), η αποφυγή χρύσης ουσιών και ειδικά καφεΐνης -αφού ως διεγερτικό μπορεί να ενεργοποιήσει και ερεθίσει ό,τι προσπαθούμε να ‘ρίξουμε‘”. Το κύριο ζητούμενο είναι να κάνουμε ό,τι μπορούμε, για να διατηρήσουμε μια ισορροπία στα εντός μας.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις