Σκέψεις μετά το δημοψήφισμα

Σκέψεις μετά το δημοψήφισμα
Ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ συμμετέχει σε διαδήλωση υπέρ της επικύρωσης της συμφωνίας των Πρεσπών, στα Σκόπια. Το πανό γράφει: «Προχώρα μπροστά ευρωπαϊκή Μακεδονία». 16 Σεπτεμβρίου 2018 AP Photo/Boris Grdanoski

Η χαμηλή συμμετοχή στο δημοψήφισμα στην ΠΓΔΜ επιβεβαιώνει πόσο μεγάλη είναι η πέτρα που έσπρωξε προς την κορφή του βουνού ο Ζόραν Ζάεφ.

Ε, δεν θα ήταν εύκολο. Ο λαός της γειτονικής μας χώρας, αυτής που πάει να αλλάξει όνομα για να υπάρξει στους ευρωατλαντικούς θεσμούς και να βγει από τη δυσπραγία και τον διαρκή κίνδυνο διάλυσης, χάνει πάρα πολλά με τη συμφωνία των Πρεσπών, παρόλο που η ελληνική αντιπολίτευση, με την εξαίρεση του Ποταμιού, την καταγγέλλει ως κατάπτυστη, ακόμη και προδοτική. 

Ε, δεν θα ήταν απλό. Οι γείτονές καλούνται να αλλάξουν τον τρόπο που βλέπουν τον εαυτό τους, να αρνηθούν την εθνική αφήγηση για το παρελθόν τους, κατασκευασμένη αν το δει κανείς αντικειμενικά, η μοναδική που έχουν αν το δει κανείς από τη δική τους πλευρά. Θα βρεθούν με καινούρια διαβατήρια, σχολικά βιβλία, σύμβολα, πινακίδες στους δρόμους, ταμπέλες στα μαγαζιά, θα πρέπει να συστήνονται αλλιώς στους ξένους συνομιλητές τους. 

Η χαμηλή συμμετοχή στο δημοψήφισμα στην ΠΓΔΜ επιβεβαιώνει πόσο μεγάλη είναι η πέτρα που έσπρωξε προς την κορφή του βουνού ο Ζόραν Ζάεφ. Ο λαός του αισθάνεται σε μεγάλο βαθμό ταπεινωμένος, οι διεθνείς πιέσεις, παρόλο που εκφράστηκαν με τη μορφή ευχών και συμβουλών, έκαναν ακόμη πιο ισχυρή την αίσθηση του αυτοεξευτελισμού και οι αντιδράσεις στη δική μας χώρα τους θύμισαν πόσο πολύ έχουν μπλέξει και πόσο βαριά έχουν ηττηθεί. Η φτωχοί και αποκλεισμένοι προστατεύοντας την ταυτότητά τους ή αποδεκτοί από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ εκχωρώντας ό,τι μέχρι τότε πίστευαν για το συλλογικό εαυτό τους – κάπως έτσι αισθάνθηκαν οι ίδιοι το δίλημμα του δημοψηφίσματος. 

Ο Ζόραν Ζάεφ που ηγήθηκε της προσπάθειας για το ΝΑΙ δεν μπορεί εύκολα να κάνει πίσω τώρα. Θα αφήσει τη Βουλή να πάρει πάνω της την υπόθεση κι αν δεν του βγει θα πάει σε πρόωρες εκλογές στο τέλος Νοεμβρίου. Η κοινωνική δυναμική που διαμορφώνεται δεν τον ευνοεί, στις Βρυξέλλες και στην Ουάσιγκτον υπάρχει μεγάλη αμηχανία και η εθνικιστική αντιπολίτευση στην ΠΓΔΜ βλέπει μια ευκαιρία να σηκώσει κεφάλι. 

Οι ΑΝΕΛ έχουν κάθε λόγο να χαίρονται. Ο Π. Καμμένος είναι ο μόνος πολιτικός αρχηγός που δημόσια είχε εκφράσει την πεποίθησή του, ταυτισμένη με την επιθυμία του, ότι τα πράγματα δεν θα πάνε καλά στα Σκόπια, ότι η συμφωνία των Πρεσπών δεν θα φτάσει για κύρωση στην ελληνική βουλή και άρα δεν συντρέχει λόγος να φύγει από την κυβέρνηση. 

Το Ποτάμι δικαιώνεται. Πήρε μια θέση αρχής υπέρ της συμφωνίας (με την εξαίρεση δυο βουλευτών) και τώρα αποδεικνύεται στην πράξη ότι πράγματι η συμφωνία δεν ήταν τόσο καλή για τους πολίτες της ΠΓΔΜ αφού αν ήταν θα πήγαιναν μαζικά στις κάλπες για την στηρίξουν. Η στάση του Στ. Θεοδωράκη έχει κάνει πολύ θετική εντύπωση σε εταίρους και συμμάχους, όπως επίσης σε ένα προοδευτικό εκσυγχρονιστικό ακροατήριο που θέλει την υπέρβαση του αδιεξόδου στο μακεδονικό. 

Η ΝΔ κινδυνεύει να παραλάβει την εκκρεμότητα αν κερδίσει τις εκλογές και πρέπει κάπως να εξηγήσει γιατί ο λαός της ΠΓΔΜ έδειξε με την αποχή του, πλειοψηφικά, ότι δεν θέλει τη συμφωνία των Πρεσπών παρόλο που η αποδοχή της θα μπορούσε να θεραπεύσει τη φτώχεια του και το διεθνή αποκλεισμό της χώρας του. Τα ίδια πάνω-κάτω ισχύουν και για το Κίνημα Αλλαγής. 

Και στο Μέγαρο Μαξίμου; Δεν έχουν πια τον κίνδυνο να τους καταλογιστούν ευθύνες, έχουν εξασφαλισμένα τα εύσημα των έξω, ελπίζουν ότι η συμφωνία θα προχωρήσει και περιμένουν. 

Ηταν ένα δημοψήφισμα που προκάλεσε πλανητικό ενδιαφέρον. Εχασαν ο Ζάεφ και οι διεθνείς ελίτ. Κέρδισαν οι εθνικιστές και οι Ρώσοι. Η αντίστιξη δεν ήταν ΝΑΙ ή ΟΧΙ, ήταν ΝΑΙ ή αποχή. Για άλλη μια φορά αποδείχθηκε ότι σχέδια που κατασκευάζονται ερήμην των λαών, όσο ταλέντο και να υπάρχει στους πρωταγωνιστές της διεθνούς διπλωματίας, δεν αποδίδουν. Θυμηθήκαμε πόσο απρόβλεπτη είναι η κάλπη, πόσο ισχυρή η γοητεία του λαϊκισμού και η θυμική ψήφος, πόσο μεγάλη είναι η απόσταση των πάνω από τους κάτω, πόσο η προτεκτορατοποίηση των χωρών μπορεί να πυροδοτήσει έντονη κοινωνική δυσφορία, πόσο η υπερβολική πίεση φέρνει το αντίθετο αποτέλεσμα, πόσο εδραιωμένοι είναι οι εθνικοί μύθοι, πόσο το φαντασιακό μπορεί να νικήσει το πραγματικό. Συμβαίνει στη ζωή, συμβαίνει και στην εξωτερική πολιτική. 

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα