Οι τσαμπουκάδες Τραμπ που έτριξαν τα θεμέλια του ΝΑΤΟ

Συναίνεση με το… ζόρι, αλλιώς κατάρρευση της Συμμαχίας. Αυτό ήταν το υπαρξιακό δίλημμα που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ κατά τη Σύνοδο Κορυφής που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες. Η συνάντηση κορυφής ολοκληρώθηκε χωρίς απώλειες, ωστόσο οι απειλές και οι διενέξεις ήταν πολλές και έντονες.

Απόλυτος πρωταγωνιστής αναδείχθηκε για μία ακόμη φορά ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος απείλησε ότι οι ΗΠΑ θα αποσυρθούν από τη Βορειοατλαντική Συμμαχία αν τα υπόλοιπα μέλη δεν αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες. Τελικά, βρέθηκε λύση, με την –όχι και τόσο συγκεκριμένη τελικά- δέσμευση των Ευρωπαίων να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις Τραμπ και ο ίδιος δήλωσε «δεσμευμένος» με το ΝΑΤΟ.

«Ύστερα από αυτήν τη Σύνοδο Κορυφής, το ΝΑΤΟ είναι πιο ενωμένο» δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.

Το θρίλερ

Οι προσβολές του Αμερικανού Προέδρου ήταν συνεχείς από την πρώτη κιόλας μέρα της διήμερης Συνόδου. Καθισμένος απέναντι από τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, επαναλάμβανε τη γνωστή του άποψη- αλλά και με το διάσημο πλέον ύφος του- ότι οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι δεν ανταποκρίνονται οικονομικά στις υποχρεώσεις τους όπως θα έπρεπε με αποτέλεσμα η Αμερική να επιβαρύνεται δυσανάλογα.

Ήταν η συνάντηση που είπε ότι η Γερμανία είναι «αιχμάλωτη της Ρωσίας» γιατί ενεργειακά εξαρτάται από αυτήν, στοχοποιώντας για ακόμη μία φορά το Βερολίνο για τις περιορισμένες αμυντικές του δαπάνες.

Το θέμα συζητήθηκε την πρώτη μέρα της Συνόδου και οι διαφωνίες ήταν πολλές. Ωστόσο, το –ήδη από μέρες- προσεκτικά γραμμένο και πάντως έτοιμο κείμενο της διακήρυξης της Συνόδου δόθηκε στη δημοσιότητα και μέσω των μέσων ενημέρωσης έφτασε στα πέρατα του πλανήτη. Μέσα σε ένα μάλλον ουδέτερο και διαδικαστικό κλίμα στο τέλος της πρώτης ημέρας, κανείς δεν έδωσε σημασία στον Πρόεδρο Τραμπ που μίλησε για 4% στο ύψος των αμυντικών δαπανών –αντί για 2% που έλεγε συνήθως. Όλοι θεώρησαν ότι έκανε λάθος και το άφησαν να αιωρείται.

Ωστόσο, το πρωί της Πέμπτης, ο Πρόεδρος Τραμπ παρά λίγο να τινάξει στον αέρα τη Σύνοδο. «Η Αμερική δίνει το 4,2% του ΑΕΠ της για το ΝΑΤΟ. Αυτό δεν είναι δίκαιο. Αν δεν δώσετε κι εσείς, θα αποχωρήσουμε», φέρεται να είπε, σύμφωνα με πηγές των Βρυξελλών. Στο απόλυτο επίκεντρο της επίθεσης Τραμπ ήταν η Γερμανία, που αμφισβήτησε ανοιχτά το ποσοστό που ανέφερε ο Αμερικανός Πρόεδρος.

Η κρίση έκανε τον Γενς Στόλτενμπεργκ να συγκαλέσει έκτακτη σύσκεψη. Η συζήτηση επαναλήφθηκε, με τον γενικό γραμματέα να λειτουργεί ως πυροσβέστης, προσπαθώντας να γεφυρώσει τις διαφορές. Ο Στόλτενμπεργκ έδειξε τους αναλυτικούς πίνακες που έχει καταρτίσει, στους οποίους φαίνεται ότι τον τελευταίο χρόνο οι σύμμαχοι έχουν αρχίσει να αποδίδουν. Πιο συγκεκριμένα, 41 δισ. ευρώ από το 2017 έχουν μπει στα «ταμεία» του ΝΑΤΟ από τότε που πρώτη φορά ο Τραμπ είχε θέσει μετ’ επιτάσεως το ζήτημα των αμυντικών δαπανών.

Τελικά, η συναίνεση επετεύχθη. Οι χώρες μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας θα αυξήσουν στο 2% του ΑΕΠ τους τις αμυντικές τους δαπάνες. Αφού όμως επιτευχθεί αυτός ο στόχος, ο Πρόεδρος Τραμπ πιστεύει ότι θα πρέπει να αρχίσουν να συζητούν για την περαιτέρω αύξηση του ποσοστού αυτού. «Πιστεύω ότι το 4% είναι ο σωστός αριθμός», τόνισε.

«Είχαμε μια ειλικρινή συζήτηση για μία δικαιότερη κατανομή των βαρών των αμυντικών δαπανών», είπε ο γ. γρ. του ΝΑΤΟ. «Μετά από αυτήν τη Σύνοδο Κορυφής το ΝΑΤΟ είναι πιο ενωμένο» πρόσθεσε, τονίζοντας με νόημα ότι παρά τις διαφορές που υπήρχαν στην αρχή της Συνόδου, τώρα υπάρχει «κοινή κατανόηση των προκλήσεων και της αναγκαιότητας για αυξήσεις των αμυντικών δαπανών».

Δόγμα Τραμπ

Στις δηλώσεις του μετά το τέλος της Συνόδου, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είπε ότι η δέσμευση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ «παραμένει πολύ ισχυρή». «Το ΝΑΤΟ είναι πολύ πιο ισχυρό τώρα από όσο ήταν πριν από δύο ημέρες», τόνισε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους χαρακτηρίζοντας την έκτακτη συνεδρίαση των 29 χωρών μελών σήμερα «φανταστική και «με εκπληκτικό συναδελφικό πνεύμα».

Ωστόσο ο Αμερικανός πρόεδρος σημείωσε ότι στη διάρκεια της έκτακτης συνεδρίασης ενημέρωσε τους συμμάχους του ότι είναι «εξαιρετικά δυσαρεστημένος» και ότι θα απογοητευτεί ιδιαίτερα αν δεν αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες σημαντικά. Σύμφωνα με τον Τραμπ, οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ ανησύχησαν μάλλον επειδή… «δεν συμπεριφέρονταν καλά στην Ουάσινγκτον, αλλά τώρα της συμπεριφέρονται σωστά».

Η Γερμανίδα Καγκελάριος Μέρκελ δεν θέλησε να επιβεβαιώσει τις απειλές του Τραμπ. «Μπορώ μόνο να πω συμπερασματικά ότι το αποτέλεσμα είναι το εξής: η ξεκάθαρη δέσμευση όλων έναντι του ΝΑΤΟ και η ξεκάθαρη επιθυμία όλων να συμβάλουν για να αντιμετωπιστούν οι μεταβαλλόμενες συνθήκες ασφαλείας», είπε, τονίζοντας ότι «όλοι πηγαίνουμε προς την ίδια κατεύθυνση». H Α. Μέρκελ δεν σχολίασε την δήλωση του Αμερικανού προέδρου πριν την έναρξη της Συνόδου ότι «η Γερμανία είναι όμηρος της Ρωσίας»…

«Μετά δύο μέρες προσβολών, τελικά το ΝΑΤΟ… διασώθηκε», ήταν το πικρόχολο σχόλιο διπλωμάτη των Βρυξελλών.