Τα τρία συν ένα “καυτά θέματα” στην ατζέντα Γεραπετρίτη – Αμπντελατί

Η συμμαχία με την Αίγυπτο αποτελεί μία από τις πλέον καθοριστικές επιλογές της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής τα τελευταία χρόνια, αν και όχι χωρίς “αγκάθια”.

Το νομικό καθεστώς της Μονής Σινά και το μεταναστευτικό είναι ειδικότερα δύο ανοιχτά θέματα, τα οποία θα θέσει ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, στον Αιγύπτιο ομόλογο του, Μπαντρ Αμπντελατί, κατά τη συνάντηση τους σήμερα στην Αθήνα.

Η ελληνική πλευρά ποντάρει όμως στη συνέχιση της σύμπλευσης με Αίγυπτο όσον αφορά στη Λιβύη και άρα απέναντι στην Τουρκία. Δεδομένου ότι η πρόσφατη ρηματική διακοίνωση της (δυτικής) Λιβύης στον ΟΗΕ επιχειρεί να επιβάλει ως τετελεσμένο το τουρκολιβυκό μνημόνιο, κόντρα στη συμφωνία ΑΟΖ που έχουν υπογράψει Ελλάδα- Αίγυπτος το 2020.

Οι δύο ΥΠΕΞ θα συζητήσουν βέβαια και για την κατάσταση στην Παλαιστίνη, την ώρα που ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου σχεδιάζει την πλήρη κατάληψη της Γάζας με γενοκτονικές προθέσεις. Η Ελλάδα σημειωτέον ότι στηρίζει την πρόταση της Αιγύπτου για τη Γάζα, που έχει υιοθετήσει ο Αραβικός Σύνδεσμος. Το σχέδιο της Αιγύπτου για τη Γάζα, που είχε έρθει ως απάντηση στις ιδέες Τραμπ για μία “Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής” προβλέπει την αντικατάσταση της κυβέρνησης της Χαμάς και την ανοικοδόμηση της περιοχής, προκειμένου να παραμείνουν στον τόπο τους οι Παλαιστίνιοι.

Η Αθήνα “καίγεται” για τη Μονή Σινά και το μεταναστευτικό

Ωστόσο αυτό που καίει την Αθήνα άμεσα, για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους, είναι να λύσει τα θέματα της Μονής Σινά και των ροών Αιγύπτιων μεταναστών προς τη χώρα μας μέσω Λιβύης. Ζητήματα τα οποία ενδιαφέρουν ιδιαίτερα το ακροατήριο της Νέας Δημοκρατίας.

Υπενθυμίζεται ότι ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ζητήσει από τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι να υπάρξει μία συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών για τη Μονή Σινά. Η ελληνική πλευρά θέλει δηλαδή και την υπογραφή του Καϊρου ώστε να υπάρχει δέσμευση από Αιγυπτιακής πλευράς για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της αρχαιότερης ελληνορθόδοξης μονής. 

Βασικό επιχείρημα της Αθήνας είναι ότι με το νομοσχέδιο, το οποίο ψηφίστηκε στην ελληνική Βουλή την προηγούμενη εβδομάδα η Μονή Σινά αποκτά νομική υπόσταση στη χώρα μας μετά από 15 αιώνες. Σημειωτέον πάντως ότι στις 31 Ιουλίου ξέσπασε ανταρσία στη Μονή Σινά με ομάδα 15 μοναχών να συγκαλούν συνέλευση και να εκδίδουν απόφαση καθαίρεσης του Αρχιεπισκόπου Δαμιανού, με αφορμή ακριβώς το νομοσχέδιο.

Δεύτερο καυτό ανοιχτό θέμα με την Αίγυπτο είναι το μεταναστευτικό. Η πλειοψηφία των μεταναστών που έρχονται στην Κρήτη μέσω ανατολικής Λιβύης είναι Αιγύπτιοι, παρόλο που Ελλάδα- Αίγυπτος έχουν συμφωνία νόμιμης μετάκλησης εργατών γης. Πρέπει επομένως να αντιμετωπιστούν και οι δύο διαστάσεις του ζητήματος: Πρώτον, να διασφαλιστεί η συνεργασία της Αιγύπτου για επιστροφές Αιγύπτιων μεταναστών που ήρθαν στην Ελλάδα από μη νόμιμες οδούς. Δεύτερον, να βελτιωθεί η συμφωνία νόμιμης μετανάστευσης από Αίγυπτο προς Ελλάδα.

Όπως έχει γράψει το NEWS 24/7, το πρόβλημα στην εφαρμογή της συμφωνίας ξεκινά  σύμφωνα με πληροφορίες από το γεγονός ότι την ευθύνη για την αποδοχή των αιτημάτων μετανάστευσης στην Ελλάδα έχουν οι πρόξενοι της χώρας μας στην Αίγυπτο. Οι οποίοι όμως φοβούνται ότι εάν υπογράψουν το αίτημα μετάκλησης εργάτη, ο οποίος αποδειχθεί φανατικός μουσουλμάνος και εμπλακεί σε τρομοκρατικές επιθέσεις, θα βρεθούν και οι ίδιοι στο σκαμνί. Για αυτό οι άδειες μετανάστευσης δίνονται με το σταγονόμετρο, ακόμη και σε Αιγύπτιους που στο παρελθόν έχουν εργαστεί στην Ελλάδα.

“Ασπίδα” η Αίγυπτος απέναντι σε Λιβύη- Τουρκία

Η Αθήνα δεν θέλει όμως ταυτόχρονα σε καμία περίπτωση το μεταναστευτικό και ακόμη και η Μονή Σινά να θέσουν σε κίνδυνο την συμμαχία με την Αίγυπτο, η οποία θεωρείται κλειδί τόσο απέναντι στην Τουρκία όσο και σε σχέση με τη Λιβύη. Άλλωστε η Λιβύη αποτελεί την πύλη των μεγαλύτερων πλέον μεταναστευτικών ροών προς τη χώρα μας.

Το Κάιρο έχει διαχρονικά κακές σχέσεις με την κυβέρνηση της δυτικής Λιβύης και καλές με το καθεστώς του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ στην ανατολική Λιβύη, όπου πλέον όμως έχει βάλει πόδι και η Τουρκία. Και ενώ θεωρητικά η Αθήνα θα μπορούσε να δρομολογήσει μία τριμερή Ελλάδας- Αιγύπτου- ανατολικής Λιβύης για το μεταναστευτικό, ως αντίβαρο στην τριμερή Ιταλίας- Τουρκίας- δυτικής Λιβύης, το θέμα είναι ότι η ΕΕ αναγνωρίζει την κυβέρνηση της Τρίπολης και ως εκ τούτου η χώρα μας δεν μπορεί να διαφοροποιηθεί. Μπορεί όμως να χρησιμοποιήσει την όποια επιρροή της Αιγύπτου στη Βεγγάζη για να αντιμετωπίσει τον “τουρκικό δάκτυλο”.

Όπως αναφέρθηκε άλλωστε η ρηματική διακοίνωση της Τρίπολης στις 27 Μαΐου στον ΟΗΕ επιχειρεί να επιβάλει το τουρκολιβυκό μνημόνιο σε βάρος όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και της Αιγύπτου, με την οποία η χώρα μας έχει υπογράψει συμφωνία μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ το 2020.

Η συμφωνία εκείνη δεν άγγιζε βέβαια την επήρεια του Καστελλόριζου, την οποία εκ νέου αμφισβητεί τώρα η Τουρκία με τα δικά της θαλάσσια πάρκα. Το ιδανικό για την Ελλάδα θα ήταν βέβαια να συμφωνούσε το Κάιρο και σε οριοθέτηση πέραν του 28ου μεσημβρινού. Δεν φαίνεται όμως ακόμη πιθανή μία τέτοια συμφωνία.

Αλλά η διπλωματική έστω στήριξη της Αιγύπτου απέναντι στις τουρκικές επιδιώξεις θεωρείται πολύτιμη από την ελληνική πλευρά, η οποία επικαλείται ότι η έστω μερική οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας- Αιγύπτου, ακόμη και με μειωμένη επήρεια της Κρήτης, “ακυρώνει” το τουρκολιβυκό μνημόνιο και δίνει επιχειρήματα στην Αθήνα σε μία ενδεχόμενη μελλοντική διαπραγμάτευση με την Τουρκία.