Το ξέκοψε ο Τραμπ σε Ζελένσκι και Ευρωπαίους: “Καμία ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ”

Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι ο πρόεδρος της Ουκρανίας μπορεί να βάλει τέλος στον πόλεμο με τη Ρωσία «αν το θέλει», διευκρινίζοντας ωστόσο πως σε ενδεχόμενη ειρηνευτική συμφωνία «δεν θα υπάρξει ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ».

Λίγες ώρες πριν υποδεχθεί τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, ο Αμερικανός πρόεδρος τόνισε, επίσης, πως «δεν πρόκειται να επιστραφεί» η Κριμαία, την οποία η Μόσχα προσάρτησε παράνομα το 2014, οκτώ χρόνια πριν τη ρωσική εισβολή μεγάλης κλίμακας.

Οι δηλώσεις έρχονται μετά τη συνάντηση κορυφής του Τραμπ με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα, όπου ο Αμερικανός πρόεδρος εγκατέλειψε την αρχική του απαίτηση για κατάπαυση του πυρός και μίλησε πλέον για μια μόνιμη ειρηνευτική συμφωνία.

Σύμφωνα με Αμερικανό απεσταλμένο, ο Ρώσος πρόεδρος συμφώνησε να εξεταστεί μια πιθανή συμφωνία ασφαλείας «τύπου ΝΑΤΟ» για την Ουκρανία, αν και παραδοσιακά αντιτίθεται στην προοπτική ένταξής της στη Συμμαχία.

Σε ανάρτησή του στο Truth Social, το βράδυ της Κυριακής, ο Τραμπ ανέφερε: «Ο πρόεδρος Ζελένσκι μπορεί να τερματίσει σχεδόν αμέσως τον πόλεμο με τη Ρωσία, αν το θελήσει, ή μπορεί να συνεχίσει να πολεμά. Θυμηθείτε πώς ξεκίνησαν όλα. Η Κριμαία, που ο Ομπάμα παρέδωσε πριν από 12 χρόνια χωρίς να πέσει ούτε μία σφαίρα, δεν επιστρέφεται. Και ΚΑΜΙΑ ΕΝΤΑΞΗ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ ΣΤΟ ΝΑΤΟ. Ορισμένα πράγματα δεν αλλάζουν ποτέ!».

Υπενθυμίζεται ότι, πριν από την επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία, οι χώρες του ΝΑΤΟ είχαν συμφωνήσει πως η Ουκρανία βρίσκεται σε «μη αναστρέψιμη πορεία» προς την ένταξή της στη Συμμαχία.

Το απόγευμα της Δευτέρας, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, μαζί με Ευρωπαίους ηγέτες, θα βρεθούν στην Ουάσινγκτον για συνομιλίες με τον Τραμπ σχετικά με το μέλλον της Ουκρανίας. Στην αμερικανική πρωτεύουσα βρίσκονται, επίσης, στο πλευρό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, ο Φινλανδός πρόεδρος Αλεξάντερ Στουμπ και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Παραμένει ασαφές πόσοι εξ αυτών θα μεταβούν τελικά στον Λευκό Οίκο.

«Μεγάλη μέρα στον Λευκό Οίκο. Δεν έχουν βρεθεί ποτέ τόσοι πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες μαζί. Τεράστια τιμή για μένα να τους φιλοξενήσω» πρόσθεσε ο Τραμπ σε νέα ανάρτηση.

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, από την πλευρά του, τόνισε μέσω X πως θέλει ο πόλεμος με τη Ρωσία να τελειώσει «γρήγορα» αλλά κατά τρόπο «αξιόπιστο», ώστε να εξασφαλιστεί «ειρήνη που θα έχει διάρκεια», ενημερώνοντας ταυτόχρονα πως έφτασε στην Ουάσινκγτον. «Μοιραζόμαστε όλοι την ισχυρή επιθυμία να τελειώσει αυτός ο πόλεμος γρήγορα και κατά τρόπο αξιόπιστο. Και η ειρήνη να έχει διάρκεια».

Η παρουσία τόσων πολλών αρχηγών κρατών που ταξίδεψαν με τόσο μικρή προετοιμασία πέρα από τον Ατλαντικό, για μια συνάντηση που ουσιαστικά αφορά μια πολεμική κρίση, θεωρείται πρωτοφανής στη σύγχρονη εποχή και αναδεικνύει τα τεράστια διακυβεύματα.

Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκφράζουν ανησυχία πως ο Τραμπ ίσως επιχειρήσει να πιέσει τον Ζελένσκι να αποδεχθεί συγκεκριμένους όρους, ιδιαίτερα μετά τον αποκλεισμό του Ουκρανού προέδρου από τη συνάντηση Τραμπ – Πούτιν επί αμερικανικού εδάφους την περασμένη Παρασκευή.

Ωστόσο, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο CBS, απέρριψε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο αυτό, χαρακτηρίζοντας «χαζό αφήγημα των ΜΜΕ» την υπόνοια ότι ο Ζελένσκι θα μπορούσε να εξαναγκαστεί από τον Τραμπ να αποδεχθεί ειρηνευτική συμφωνία.

Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ εμφανίζονται αποφασισμένοι να αποφύγουν μια επανάληψη του περιστατικού του περασμένου Φεβρουαρίου, όταν η επίσκεψη του Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο έληξε απότομα μετά από έντονη αντιπαράθεση με τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Τζ. Ντ. Βανς.

Το επεισόδιο εκείνο, κατά το οποίο ο Τραμπ κατηγόρησε τον Ουκρανό πρόεδρο ότι «παίζει στα ζάρια τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο», οδήγησε τις σχέσεις Ουάσινγκτον – Κιέβου σε τέλμα. Έκτοτε, Ευρωπαίοι ηγέτες εργάζονται παρασκηνιακά για να αποκαταστήσουν τη σχέση. Ο Ζελένσκι έχει καθοδηγηθεί να χρησιμοποιεί όρους που παραπέμπουν σε «διαπραγμάτευση», μια γλώσσα που φαίνεται να βρίσκει απήχηση στον Τραμπ.

Τον Απρίλιο, η Ουκρανία υπέγραψε συμφωνία για τα ορυκτά, δίνοντας στις ΗΠΑ οικονομικό μερίδιο στη χώρα, ενώ ο Τραμπ και ο Ζελένσκι είχαν ιδιωτική συνομιλία στο Βατικανό, λίγο πριν από την κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου. Το Κίεβο ξεκαθάρισε τότε ότι είναι διατεθειμένο να πληρώσει για την προμήθεια αμερικανικών όπλων.

Τον Ιούλιο, ακολούθησε τηλεφωνική επικοινωνία των δύο ηγετών, την οποία ο Ζελένσκι χαρακτήρισε ως «την καλύτερη συζήτηση που είχαμε μέχρι σήμερα».

Στο μεταξύ, ο Τραμπ άρχισε να δείχνει εκνευρισμό απέναντι στη συνεχιζόμενη ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία. Χαρακτήρισε τον Βλαντίμιρ Πούτιν «απόλυτα τρελό», περιόρισε δραστικά το χρονικό περιθώριο που είχε θέσει για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας και απείλησε με οικονομικές κυρώσεις τη Μόσχα.

Παρά τις διπλωματικές διεργασίες, οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν την προέλασή τους στο πεδίο της μάχης. Από την έναρξη της πλήρους εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022, η Ρωσία έχει καταλάβει σχεδόν το ένα πέμπτο της ουκρανικής επικράτειας.

Την Κυριακή πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη μεταξύ του Βολοντίμιρ Ζελένσκι και της λεγόμενης «συμμαχίας των προθύμων» – μιας ομάδας χωρών που περιλαμβάνει το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Γερμανία και έχουν δεσμευθεί να προστατεύσουν την ειρήνη στην Ουκρανία, εφόσον αυτή επιτευχθεί.

Μετά το πέρας της συνόδου, ο Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι το σχέδιο είναι να παρουσιαστεί «ένα ενιαίο μέτωπο» στις συνομιλίες με τον Ντόναλντ Τραμπ.

Ο Ζελένσκι και οι ηγέτες του ΝΑΤΟ εξέφρασαν ενδιαφέρον να μάθουν περισσότερα, μετά τη δήλωση του Αμερικανού απεσταλμένου Στιβ Γουίτκοφ στην αμερικανική τηλεόραση ότι την Παρασκευή ο Πούτιν συμφώνησε σε «ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας, που θα χαρακτήριζα κομβικές».

Ο Γουίτκοφ εξήγησε ότι μια τέτοια συμφωνία θα μπορούσε να δώσει στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ ρόλο προστασίας της Ουκρανίας από μελλοντική επιθετικότητα, μέσω μιας αμυντικής ρύθμισης «τύπου ΝΑΤΟ». «Καταφέραμε να εξασφαλίσουμε την εξής παραχώρηση: οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να προσφέρουν προστασία αντίστοιχη με το Άρθρο 5, που αποτελεί έναν από τους βασικούς λόγους για τους οποίους η Ουκρανία θέλει να μπει στο ΝΑΤΟ» είπε ο Γουίτκοφ στο CNN.

Ο Πούτιν αντιτίθεται διαχρονικά στην ένταξη της Ουκρανίας στη Συμμαχία και, σύμφωνα με τον Γουίτκοφ, η συγκεκριμένη ρύθμιση θα μπορούσε να αποτελέσει εναλλακτική, «αν οι Ουκρανοί μπορούν να ζήσουν με αυτήν».

Το Άρθρο 5 βρίσκεται στον πυρήνα της 32μελούς διατλαντικής στρατιωτικής συμμαχίας και προβλέπει ότι τα μέλη της υποχρεούνται να υπερασπιστούν έναν σύμμαχο που δέχεται επίθεση.

Ο ίδιος αξιωματούχος ανέφερε ότι η Ρωσία προχώρησε και σε «ορισμένες παραχωρήσεις» γύρω από πέντε αμφισβητούμενες περιοχές της Ουκρανίας. Σε συνομιλίες του Τραμπ με Ευρωπαίους συμμάχους, μετά τη σύνοδο στην Αλάσκα, ο Πούτιν φέρεται να επανέλαβε πως διεκδικεί τις καίριες περιοχές Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, που συγκροτούν το Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία.

Στη σύνοδο της Κυριακής, ο Ζελένσκι τόνισε ότι το ουκρανικό Σύνταγμα καθιστά αδύνατη την παραχώρηση εδαφών και υπογράμμισε ότι το ζήτημα αυτό μπορεί να συζητηθεί μόνο από τους ηγέτες Ουκρανίας και Ρωσίας, με τη συμμετοχή των ΗΠΑ σε τριμερή σύνοδο κορυφής.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, πάντως, θέλησε να μετριάσει τις προσδοκίες ότι μια συμφωνία για τον τερματισμό της πιο αιματηρής σύγκρουσης στην Ευρώπη τα τελευταία 80 χρόνια βρίσκεται κοντά. «Έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας» δήλωσε ο Μάρκο Ρούμπιο την Κυριακή.