Παραστατίδης για νέο ν/σ στο δημόσιο: “Πειθαρχικό εκφοβισμού και ομερτά”

Σε μια αιχμηρή ανάρτηση για το νομοσχέδιο για το Πειθαρχικό Δίκαιο των Δημοσίων Υπαλλήλων προχώρησε ο υπεύθυνος Κ.Τ.Ε. Παιδείας του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Στέφανος Παραστατίδης, στα social media.

Ο κ. Παραστατίδης περιγράφει συνοπτικά το πώς το νομοσχέδιο “δημιουργεί κλίμα επικρεμάμενης απειλής σε όποιον δημόσιο υπάλληλο θελήσει να καταγγείλει ατασθαλίες”, σημειώνοντας ότι “έρχεται να επιβεβαιώσει για ακόμη μία φορά τη ροπή της ΝΔ στον αυταρχισμό”.

Η ανάρτηση του Στέφανου Παραστατίδη

«*Πειθαρχικό εκφοβισμού και ομερτά

Το νομοσχέδιο για το νέο Πειθαρχικό Δίκαιο των Δημοσίων Υπαλλήλων που ψηφίζεται σήμερα στη βουλή έρχεται να επιβεβαιώσει για ακόμη μία φορά τη ροπή της ΝΔ στον αυταρχισμό.

Η κυβέρνηση αιτιολογεί την παρέμβασή της λέγοντας ότι πρέπει να επιταχυνθούν οι πειθαρχικές διαδικασίες. Ποιος θα μπορούσε να φέρει αντίρρηση σε αυτό; Τώρα, πώς θα επιταχυνθεί μια διαδικασία η οποία σήμερα τρέχει με 100 πενταμελή πειθαρχικά συμβούλια, όταν αυτή θα συμπιεστεί στη στενωπό ενός νέου οργάνου, μοναδικού για όλες τις πειθαρχικές υποθέσεις, το οποίο αρχικά θα αποτελείται από μόλις 15 άτομα, μόνο η επιτελική φαντασία του Μαξίμου μπορεί να εξηγήσει. Λέει μάλιστα η κυβέρνηση, ότι αυτό το μεταβατικό 15μελές πειθαρχικό συμβούλιο θα έχει εξάμηνη διάρκεια. Σημειώστε το – εδώ θα είμαστε και θα το δούμε, πόσες παρατάσεις αυτής της εξάμηνης διάρκειας θα έρθουν προς ψήφιση.

Είναι προφανές ότι καθόλου δεν ενδιαφέρει την κυβέρνηση η ταχύτερη ολοκλήρωση της πειθαρχικής διαδικασίας. Γιατί αν, τώρα, που λειτουργούν 100 πενταμελή πρωτοβάθμια πειθαρχικά, έχουν συσσωρευθεί πάνω από 2300 πειθαρχικές υποθέσεις, αντιλαμβάνεστε τι θα γίνει όταν θα λειτουργεί αντ’ αυτών, ένα μόνο 15μελές πειθαρχικό συμβούλιο. Αυτός που είναι ο πραγματικός στόχος της κυβέρνησης είναι από τη μια το κλείσιμο του ματιού στο συντηρητικό ακροατήριο ότι θα τιμωρήσει τους κακούς δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι δήθεν φταίνε για τις αστοχίες της κρατικής μηχανής, κι από την άλλη, αυτό που – κυρίως – επιδιώκει η κυβέρνηση είναι η δημιουργία κλίματος εκφοβισμού και ομερτά εντός των δημοσίων υπηρεσιών, με την διεύρυνση των πειθαρχικών παραπτωμάτων και ποινών. Ένα κλίμα που θα αποτρέψει εκείνους τους έντιμους δημοσίους υπαλλήλους, που τολμούν και κτυπούν το καμπανάκι σε περιπτώσεις σκανδάλων όπως πχ ο ΟΠΕΚΕΠΕ.

Πάμε να δούμε, όμως, πώς το νέο πειθαρχικό δημιουργεί αυτό το κλίμα επικρεμάμενης απειλής σε όποιον δημόσιο υπάλληλο θελήσει να καταγγείλει ατασθαλίες, κακώς κείμενα κ.λπ. Δεν μιλάμε για τον υπάλληλο ο οποίος όντως είναι παραβατικός και ο οποίος πρέπει να τιμωρείται. Άλλωστε περίπου 200 υπάλληλοι κάθε χρόνο απολύονται λόγω πειθαρχικών παραπτωμάτων.

Επανέρχονται οι δυσμενείς μεταθέσεις και μάλιστα χωρίς εισήγηση του υπηρεσιακού συμβουλίου στο οποίο μετέχουν και εκπρόσωποι των εργαζομένων και χωρίς καν να αναφέρονται στον νόμο με ποια κριτήρια θα επιβάλλεται ένα τέτοιο επαχθές διοικητικό μέτρο. Θα μπορεί, δηλαδή, να αυθαιρετεί ο πειθαρχικός προϊστάμενος και να στέλνει με δυσμενή μετάθεση έναν υπάλληλο. Αλλά, κυρίως, ακόμα κι αν ποτέ δεν διωχθεί με δυσμενή μετάθεση κάποιος υπάλληλος, ο πειθαρχικός του προϊστάμενος θα έχει πάντα τη δυνατότητα να το κάνει. Θα κρέμεται, με αυτόν τον τρόπο, πάντα η απειλή μετάθεσης, πάνω από οποιαδήποτε πρωτοβουλία πάρει ο υπάλληλος στο πλαίσιο της άσκησης των καθηκόντων. Πείτε μου πόσο εύκολα θα καταγγείλει ένας υπάλληλος πχ του ΟΠΕΚΕΠΕ τι συμβαίνει με τις επιδοτήσεις, όταν ξέρει πως μπορεί να ξεσπιτωθεί την επόμενη μέρα. Αλλά, πέραν αυτών, η δυσμενής μετάθεση χωρίς έγκριση του υπηρεσιακού συμβουλίου εγείρει και θέματα αντισυνταγματικότητας, αφού το άρθρο 103 του Συντάγματος λέει ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι «δεν μπορούν να μετατεθούν χωρίς γνωμοδότηση ούτε να υποβιβαστούν ή να παυθούν χωρίς απόφαση υπηρεσιακού συμβουλίου, που αποτελείται τουλάχιστον κατά τα δύο τρίτα από μόνιμους δημόσιους υπαλλήλους».

Ο δημόσιος υπάλληλος μπορεί να απολυθεί για πράξεις «με τις οποίες εκδηλώνεται ….. έλλειψη αφοσίωσης στην Πατρίδα και τη Δημοκρατία». Τόσο γενικά και τόσο αόριστα. Όταν πχ η κυβέρνηση κατηγορούσε το ΠΑΣΟΚ που έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για τον ΟΠΕΚΕΠΕ ότι «δεν φοράει τη φανέλλα της εθνικής Ελλάδας», μπορεί κανείς να υποθέσει πως θα αντιμετωπίσει έναν δημόσιο υπάλληλο που θα τολμήσει να μιλήσει για αντίστοιχες σκανδαλώδεις συμπεριφορές.

Επίσης ο δημόσιος υπάλληλος μπορεί να απολυθεί για το παράπτωμα «της χαρακτηριστικώς αναξιοπρεπούς ή ανάξιας για υπάλληλο διαγωγής εντός ή εκτός υπηρεσίας». Η «διαγωγή κοσμία» άλλων εποχών, ταιριάζει κατά τον δήθεν μεταρρυθμιστή κ. Μητσοτάκη σε ένα σύγχρονο κράτος.

Ενώ το πειθαρχικό προβλέπει ότι δεν διώκονται πειθαρχικά υπάλληλοι που αποκαλύπτουν παραβιάσεις του ενωσιακού δικαίου, δεν προστατεύει αντίστοιχα υπαλλήλους που αποκαλύπτουν παραβιάσεις του εθνικού δικαίου, πχ δωροδοκία. Οπότε, αν ένας υπάλληλος δει ότι πχ ο υπουργός δωροδοκείται και το καταγγείλει, μπορεί να υποστεί πειθαρχικές διώξεις, πχ γιατί «δεν είναι ευπρεπής η συμπεριφορά του».

Περιορίζεται ο αριθμός των μαρτύρων υπεράσπισης που μπορεί να καλέσει κάποιος πειθαρχικά διωκόμενος από 5 σε 3. Αυτό σε συνδυασμό με το ότι πια δεν θα υπάρχουν εκπρόσωποι των εργαζομένων στα πειθαρχικά, ανοίγει πολλές δυνατότητες αυθαιρεσίας. Φανταστείτε υπάλληλο ο οποίος διώκεται πειθαρχικά, έχει μετατεθεί δυσμενώς σε άλλη υπηρεσία, οπότε δεν μπορεί να συγκεντρώσει στοιχεία για την υπεράσπισή του εύκολα από την υπηρεσία, δεν μπορεί να καλέσει 5 αλλά μόνο 3 μάρτυρες υπεράσπισης και δεν μπορεί να έχει τη στήριξη των εκπροσώπων του στο πειθαρχικό.

Στον υπό ψήφιση νόμο διευρύνονται αντίστοιχα τα παραπτώματα και οι ποινές. Οι πειθαρχικοί προϊστάμενοι αποκτούν μεγαλύτερη εξουσία και λιγότερο έλεγχο επί των πράξεών τους. Αυτή είναι η συνταγή του εκφοβισμού. Τη στιγμή μάλιστα που οι προϊστάμενοι των υπηρεσιών δεν έχουν επιλεγεί κατόπιν κρίσης και αξιολόγησης, αλλά είναι τοποθετημένοι στις θέσεις αυτές με ανάθεση από τον εκάστοτε υπουργό. Για παράδειγμα, αξιολογήσεις προϊσταμένων στον ΟΠΕΚΕΠΕ έγιναν τελευταία φορά το 2011 – εν μέσω κρίσης και μνημονίων. Η ΝΔ, έξι χρόνια στη διακυβέρνηση, δεν έκανε αξιολογήσεις προϊσταμένων γιατί προφανώς βόλευε να τοποθετεί τους δικούς της στις θέσεις κλειδιά για να βοηθάει την παράνομη ροή χρήματος. Αυτοί οι τοποθετημένοι προϊστάμενοι έχουν πλέον στη φαρέτρα τους ένα ισχυρό οπλοστάσιο εκφοβισμού των έντιμων δημοσίων υπαλλήλων.

Ορισμένες πειθαρχικές συνέπειες και τιμωρίες, με βάση το νομοσχέδιο, παραμένουν επ’ αόριστο, ακόμα κι αν το παράπτωμα για το οποίο κατηγορείται ο υπάλληλος έχει παραγραφεί. Αυτό σημαίνει ότι ο υπάλληλος δεν έχει δυνατότητα να αποδείξει την αθωότητά του – λόγω της παραγραφής – αλλά, εντούτοις, εξακολουθεί να υφίσταται τις τιμωρητικές συνέπειες της πειθαρχικής δίωξης.

Να σταθούμε και σε κάτι ακόμα που κάνει αυτό το νομοσχέδιο: Δημιουργεί μια εταιρεία – shop in shop – στο ελληνικό δημόσιο, την «Reform Greece” για να παίρνει έργα (βλ. χρήμα ζεστό) διοικητικών μεταρρυθμίσεων. Η εταιρεία αυτή θα έχει ένα 6μελές ΔΣ που θα αποτελείται από 5 γενικούς γραμματείς της κυβέρνησης και τον πρόεδρο του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης (επίσης φιλοκυβερνητικό κατά κανόνα). Αυτό το ΔΣ θα αποφασίζει ποιοι θα γίνονται προϊστάμενοι στον νέο φορέα, και θα επιλέγει ποιοι εμπειρογνώμονες θα τρέχουν τα έργα και θα αμείβονται αντίστοιχα.

Το πειθαρχικό σύστημα πρέπει να ενσωματώνει εγγυήσεις διαφάνειας και λογοδοσίας, ώστε να αποφεύγονται αυθαιρεσίες και να προστατεύεται η αξιοπιστία του κράτους. Δεν το πετυχαίνει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Για την ακρίβεια κάνει το αντίθετο.

Η κυβέρνηση διαφημίζει ότι πρόκειται για έναν νόμο που προστατεύει το δημόσιο συμφέρον. Όμως κανείς νόμος δεν μπορεί να προστατεύσει κανέναν εκτός αν δεσμεύει όλους· και δεν μπορεί να δεσμεύσει κανέναν εκτός αν προστατεύει όλους».