Eteron: Έρευνα για τον φεμινιστικό λόγο στα ελληνικά Social Media: Πώς οι influencers διαμορφώνουν τον δημόσιο διάλογο

Το Eteron – Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή παρουσιάζει τη νέα του έρευνα για τον φεμινιστικό λόγο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σε συνεργασία με το εργαστήριο LERASS του Πανεπιστημίου της Τουλούζης.

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από τη Μαρία Τσάτσου, ερευνητικό μέλος του LERASS, σε συνεργασία με τον Νίκο Σμυρναίο, καθηγητή Πολιτικής Οικονομίας της Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο της Τουλούζης.

Αναλύοντας 1.215 δημοσιεύσεις στο Instagram, η έρευνα καταγράφει τον τρόπο με τον οποίο ο φεμινιστικός λόγος εκφράζεται στον ψηφιακό δημόσιο χώρο της Ελλάδας. Παράλληλα, μέσα από συνεντεύξεις με influencers αποκαλύπτονται οι στρατηγικές, αλλά και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες δημιουργοί περιεχομένου όταν επιλέγουν να μιλήσουν πολιτικά.

Η έρευνα επιδιώκει να κατανοήσει τις κυρίαρχες θεματικές και γλωσσικές επιλογές μέσω των οποίων δομείται ο φεμινιστικός λόγος, όπως εκφράζονται σε επιλεγμένες δημοσιεύσεις. Για την ποσοτική ανάλυση αξιοποιήθηκε το λογισμικό ανοιχτού κώδικα IRaMuTeQ, ενώ για την ποιοτική ανάλυση εφαρμόστηκε η μέθοδος των ημιδομημένων συνεντεύξεων με συγκριτική ανάλυση αποτελεσμάτων. Παράλληλα, διερευνάται ο τρόπος με τον οποίο οι Ελληνίδες influencers με έντονη παρουσία φεμινιστικού λόγου διατυπώνουν τις θέσεις τους και δομούν το περιεχόμενό τους. Στόχος είναι να εντοπιστούν οι συχνότερα χρησιμοποιούμενοι όροι, θεματικές και γλωσσικές μορφές, αλλά και να κατανοηθεί ο τρόπος με τον οποίο οι γυναίκες δημιουργοί περιεχομένου βιώνουν, συγκροτούν και μεταδίδουν φεμινιστικές ιδέες στον δημόσιο ψηφιακό χώρο.

Βασικά ευρήματα της έρευνας:

• Οι Ελληνίδες influencers δίνουν φωνή σε ζητήματα όπως οι αμβλώσεις και η πατριαρχία, παρά το τοξικό και συχνά εχθρικό περιβάλλον των social media.
• Οι influencers «εκλαϊκεύουν» τον φεμινισμό: δεν μιλούν με ακαδημαϊκούς όρους, αλλά μέσα από προσωπικές ιστορίες, βιώματα και συναισθηματικά φορτισμένη γλώσσα, κάνοντας τον λόγο πιο προσιτό σε κοινά που διαφορετικά δεν θα έρχονταν σε επαφή με φεμινιστικά κείμενα.
• Ο φεμινιστικός λόγος εκφράζεται σε τρία επίπεδα: πολιτιστικό (τέχνη & πολιτισμός), πολιτικό (θεσμικές παρεμβάσεις) και δημοσιογραφικό (καταγραφή γεγονότων έμφυλης βίας).
• Οι γυναίκες της Gen Z εμφανίζονται ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένες σε ζητήματα όπως η γυναικεία ενδυνάμωση και οι γυναικοκτονίες.
• Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αναδειχθεί σε κύριο πεδίο πολιτικής και κοινωνικής έκφρασης, καθώς οι δημιουργοί τα χρησιμοποιούν συνειδητά για κοινωνική κριτική και παρέμβαση στον δημόσιο διάλογο.

Η έρευνα φωτίζει τον τρόπο με τον οποίο οι influencers, άλλοτε με προσωπικές εξομολογήσεις και άλλοτε με πολιτικές τοποθετήσεις, συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας νέας ψηφιακής δημόσιας σφαίρας, όπου ο φεμινιστικός λόγος δεν είναι πλέον περιθωριακός, αλλά αποκτά κεντρική θέση.

Ολόκληρη η έρευνα σε μορφή PDF

eteron