Καταρράκτες Νέδας: Τα μέσα ασφαλείας σαπίζουν, η επικινδυνότητα για τους περιπατητές αυξάνεται

Μπαίνοντας κανείς στο επίσημο ιστότοπο του Δήμου Τριφυλίας, μπορεί να διαβάσει, στην ενότητα Τουρισμός-Αξιοθέατα, την παρακάτω φράση: “Η Νέδα: Σημαντικό αξιοθέατο κοντά στο χωριό είναι η περιοχή με το φαράγγι, το ποτάμι και τους καταρράκτες της Νέδας”.

Σε μία πιο προσεκτική αναζήτηση μπορεί να βρει επίσης αφίσες από τις εξορμήσεις που διοργανώνονται υπό την αιγίδα του Δήμου στο φαράγγι και τους καταρράκτες της Νέδας (απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς).

Παρακάτω βλέπετε την αφίσα από την εξόρμηση που επρόκειτο να διεξαχθεί στις 26 Ιουλίου το εφετινό καλοκαίρι (τελικά, λόγω καιρού, έγινε ένα μήνα αργότερα). Μεγαλώνοντας λίγο την αφίσα στην οθόνη του υπολογιστή ή του κινητού σας τηλεφώνου, μπορείτε να διαβάσετε την εξής φράση:

“Η διαδρομή απαιτεί ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ!!!.Βαθμός δυσκολίας (++). Οι συμμετέχοντες πρέπει να γνωρίζουν κολύμπι, να φέρουν μαγιό-σορτσάκι, κατάλληλα παπούτσια και να προσαρμόζονται στις παροτύνσεις των οδηγών”.

Αν και η εν λόγω προειδοποίηση απευθύνεται σε όσους επιθυμούν να διασχίσουν το σύνολο του φαραγγιού και όχι μόνο το μονοπάτι που οδηγεί στου δύο πανέμορφους καταρράκτες, γίνεται σαφές ότι η ξενάγηση στη Νέδα δεν είναι μία απλή, εντελώς ακίνδυνη υπόθεση. Κάθε άλλο, θα έλεγε κανείς.

Τον περασμένο Μάιο, συγκεκριμενα στις 11 του μηνός, ένας τετράχρονος Γερμανός, ο οποίος βρέθηκε στο χώρο μαζί με την οικογένειά του, κατέπεσε σε χαράδρα κατά τη διάρκεια της πεζοπορίας και ανασύρθηκε με βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις από την Πυροσβεστική. Ο μικρός διακομίστηκε στο νοσοκομείο της Καλαμάτας όπου άφησε την τελευταία του πνοή, υποκύπτοντας στα βαριά τραύματά του.

Τα ατυχήματα, όπως μας βεβαίωσαν κάτοικοι της περιοχής, δεν είναι άγνωστος όρος. Ο θάνατος του αγοριού είναι βέβαια ότι σοβαρότερο έχει συμβεί, ωστόσο οι τραυματισμοί δεν λείπουν. Ενας τέτοιος έλαβε χώρα στις 16 Αυγούστου χωρίς, ευτυχώς, περαιτέρω συνέπειες για τον παθόντα.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι φυσικά το ακόλουθο: Είναι ασφαλής η διέλευση από το μονοπάτι που φτάνει στους καταρράκτες (από τη μεσσηνιακή πλευρά) και τι μέτρα λαμβάνονται γι’ αυτό;

Δεδομένη η επικινδυνότητα του μονοπατιού

Ξεναγηθήκαμε στη Νέδα την περασμένη Κυριακή 5 Οκτωβρίου. Παρά το γεγονός ότι την αμέσως προηγούμενη μέρα είχε βρέξει και παρά το ότι βρισκόμασταν off season σε ότι αφορά το μαζικό τουρισμό, ήταν αρκετοί αυτοί που επέλεξαν τη συγκεκριμένα μέρα για να διασχίσουν το μονοπάτι.

Φτάσαμε περίπου στις 11 το πρωί αφού χρησιμοποιήσαμε (όπως γίνεται συνήθως) ντόπιο οδηγό που διαθέτει όχημα 4χ4 για να κατέβουμε μέχρι το ξεκίνημα του μονοπατιού (σσ η εν λόγω “υπηρεσία” πληρώνεται πολύ ακριβά). Η απόσταση από το πλησιέστερο χωριό, τα Πλατάνια Μεσσηνίας, είναι αρκετή, ο δρόμος κακοτράχαλος και ανηφορικός, το να εμπιστευτείς τον “άτυπο” ντόπιο οδηγό είναι μάλλον μονόδρομος.

Μόλις φτάσαμε, αντικρίσαμε μία ενημερωτική ταμπέλα για την περιοχή. Από αυτήν την ταμπέλα φαίνονται πλέον ελάχιστα αφού έχει γεμίσει με γκράφιτι. Είχαμε πάντως ενημερωθεί για την επικινδυνότητα και αρχίσαμε άμεσα την κατάβαση.

Δεν απαιτείται ιδιαίτερη περιπατητική εμπειρία για να διαπιστώσει κανείς ότι το μονοπάτι κρύβει αρκετούς κινδύνους. Στο πρώτο μέρος του, γίνεται αντιληπτό ότι οι προστατευτικές ξύλινες κουπαστές έχουν υποχωρήσει από τις βροχές και το πέρασμα του χρόνου και έχουν πέσει μέσα στη χαράδρα.

Σε σημεία οι κουπαστές αυτές έχουν αντικατασταθεί από (χαλαρό) σχοινί το οποίο δεν προσφέρει καμία ιδιαίτερη ασφάλεια. Φαίνεται ότι υπάρχει εκεί απλώς για να προειδοποιεί τους περιπατητές για την επικινδυνότητα. Δεν μπορεί όμως να συγκρατήσει ανθρώπινο σώμα ούτε μπορεί κανείς να κρατηθεί απ’ αυτό.

Πιο χαμηλά, το μονοπάτι γίνεται πάρα πολύ στενό. Κατά πλάτος μπορεί να χωρέσει μόνο ένα άτομο, κάτι που σημαίνει ότι αν δύο περιπατητές διασταυρωθούν προκύπτει σοβαρό πρόβλημα. Το “προστατευτικό” σχοινί, που έτσι και αλλιώς φαντάζει σχεδό διακοσμητικό, δεν υπάρχει καν σε πολλά σημεία. Μόνο προς το τέλος του μονοπατιού, λίγο πριν τον πρώτο καταρράκτη, ο περιπατητής συναντά συρματόσχοινο δεμένο γύρω από πασσάλους που προσφέρει κάποια σχετική ασφάλεια ακόμα και σε περίπτωση πτώσης.

Λίγο παρακάτω συνέβη το τραγικό δυστύχημα της 11ης Μαϊου. Το μονοπάτι ξαφνικά παρουσιάζει ένα στοιχειώδες πλάτος. Ο μικρός είχε ξεμακρύνει λίγο από τους γονείς του, φαίνεται όμως ότι δεν πρόσεξε και στην προσπάθειά του να δει από κάτω, έπεσε στη χαράδρα.

Κατά τη διάρκεια της κατάβασης, διαπιστώσαμε ότι υπάρχουν δύο μικρές πινακίδες, τοποθετημένες ψηλά, οι οποίες προειδοποιούν για τους κινδύνους με μία και μόνο λέξη: Danger. Δεν εξηγείται κάτι παραπάνω, δεν δίνονται κάποιες οδηγίες (πέρα από τα τηλέφωνα των αρχών), δεν υπάρχει καμία άλλη σχετική λεπτομέρεια.

Τα ερωτήματα και η εκμετάλλευση

Υπεύθυνος δημόσιος φορέας για τη διαχείριση και την προστασία του φαραγγιού της Νέδας είναι ο ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής) και συγκεκριμένα η Μ.Δ Εθνικού Πάρκου Στροφυλιάς και Προστατευόμενων Περιοχών Δυτικής Πελοποννήσου.

Απευθύναμε στην υπηρεσία, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τα παρακάτω ερωτήματα για το μονοπάτι:

1. Διαπιστώσαμε ότι μεγάλο μέρος της ξύλινης κουπαστής έχει καταρρεύσει. Σε σημεία έχει αντικατασταθεί από ένα πολύ χαλαρό σχοινί. Υπάρχει πρόθεση να αντικατασταθούν οι κουπαστές; Δεν κρίνετε ότι η επινδυνότητα του μονοπατιού είναι πλέον μεγάλη;

2. Οι περισσότερες από τις ταμπέλες που προειδοποιούν για κίνδυνο είναι φθαρμένες, μόλις και μετά βίας φαίνονται. Υπάρχει πλάνο αντικατάστασης και αύξησής τους;

3. Μήπως θα έπρεπε να υπάρχει ένας σταθμός πρώτων βοηθείων στο σημείο εκκίνησης του μονοπατιού;

Θεωρήσαμε τα παραπάνω ερωτήματα εύλογα για ένα μέρος το οποίο εδώ και πολλά διαφημίζεται ως “εξέχων” τουριστικό προϊόν και αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες τουρίστες κάθε καλοκαίρι. Εκτός των άλλων, το φυσικό κάλλος της Νέδας και η φήμη των καταρρακτών δίνουν ζωή στις γύρω περιοχές, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Δεν νοείται λοιπόν να ανακύπτουν προβλήματα ασφαλείας για τους επισκέπτες-περιπατητές.

Μέχρι στιγμής, δεν έχουμε λάβει κάποια απάντηση στα ερωτήματά μας.

Οι κάτοικοι πάντως ανησυχούν. Και για την ασφάλεια των επισκεπτών και για πιθανή αλλοίωση του πανέρμορφου τοπίου από τον τουριστικό επεκτατισμό και τη συνεχή εκμετάλλευση.

Η αυτοοργανωμένη συνέλευση Κυπαρισσίας “Κατά σαδδουκαίων” σημειώνει χαρακτηριστικά σε παρέμβασή της: “Μέχρι και την προηγούμενη μέρα του δυστυχήματος (σσ της 11ης Μαϊου) η συγκεκριμένη τοποθεσία υπήρχε και συνεχίζει να υπάρχει σε αφίσες και τουριστικούς οδηγούς ως το highlight της περιοχής ενώ κράτος και τοπικοί φορείς ωθούν με δομικά έργα (ασφαλτόστρωση δρόμου) την αύξηση της επισκεψιμότητας, με φανερή αδιαφορία για την ενημέρωση των καθοδηγούμενων επισκεπτών, από ανάλογη σήμανση”.

Σε κάθε περίπτωση, απαιτούνται παρεμβάσεις. Οπως τονίζουν στο NEWS24/7 άνθρωποι που γνωρίζουν καλά την περιοχή, μία μελέτη με αντικείμενο την ενίσχυση της ασφάλειας στο μονοπάτι μπορεί να γίνει εύκολα και σε πολύ χαμηλό κόστος.

Θα μπορούσε ακόμα ο τοπικός σταθμός της πυροσβεστικής να εκπαιδευτεί σχετικά έτσι ώστε να προσφέρει άμεσα υπηρεσίες διάσωσης, αν και εφόσον χρειαστεί. Θα μπορούσαν, εν κατακλείδι, να γίνουν πολλά αλλά όπως μας τονίστηκε “η πολιτεία δείχνει να μην έχει κανένα πλάνο για την περιοχή“.