Στα τέλη Οκτωβρίου η απόφαση του Αρείου Πάγου για τα δάνεια του ν. Κατσέλη

Τέλος στην αγωνία που βιώνουν εδώ και μήνες οι δανειολήπτες που ρύθμισαν τις οφειλές τους με τον νόμο Κατσέλη, αναφορικά με τον τρόπο εκτοκισμού της οφειλής τους, ετοιμάζεται να δώσει πλέον ο Άρειος Πάγος.

Σύμφωνα με πληροφορίες από τραπεζικές πηγές, τις τελευταίες ώρες πολλαπλασιάζονται οι εκτιμήσεις που θέλουν την Ολομέλεια του Ανώτατου Δικαστηρίου της χώρας να εκδίδει την σχετική απόφαση μέχρι το τέλος Οκτωβρίου.

Ωστόσο, οι πληροφορίες που κάνουν τον γύρο της αγοράς έρχονται να πολλαπλασιάσουν την αγωνία των δανειοληπτών καθώς αναφέρουν έχει υπάρξει ανατροπή της αρχικής εισήγησης της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου υπέρ των τραπεζών και των Servicers.

Συγκεκριμένα οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι παρότι η εισήγηση της εισαγγελέως του Ανώτατου Δικαστηρίου ήταν αρχικά σαφώς υπέρ των δανειοληπτών, πλέον το «σκηνικό» έχει αλλάξει με τον Άρειο Πάγο να δέχεται τελικά τις νομικές απόψεις των Τραπεζών και των servicers για τον τρόπο εκτοκισμού των ρυθμισμένων οφειλών.

Υπενθυμίζεται ότι το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας κλήθηκε να αποφασίσει για τον τρόπο υπολογισμού του τόκου στις ρυθμισμένες οφειλές και ποιο συγκεκριμένα αν υπολογίζεται στο συνολικό υπόλοιπο του χρέους ή μόνο στην μηνιαία δόση που έχει ορίσει το δικαστήριο.

Και αυτό γιατί ο νόμος ορίζει ότι οι μηνιαίες καταβολές για τη διάσωση της κατοικίας είναι «έντοκες, χωρίς ανατοκισμό» με αποτέλεσμα να προκαλέσει δύο αντικρουόμενες νομικές ερμηνείες:

• Αρχικά την ερμηνεία των Τραπεζών και των Servicers) σύμφωνα με την οποία τόκος υπολογίζεται επί του συνολικού υπόλοιπου της ρυθμισμένης οφειλής κάθε μήνα. Αυτή η πρακτική, όπως είναι λογικό, οδηγεί σε πολύ υψηλότερες δόσεις και, κατ’ επέκταση, καθιστά δυσχερέστερη την αποπληρωμή του χρέους από τους ευάλωτους οφειλέτες, υπονομεύοντας τον προστατευτικό σκοπό του νόμου.
• Και στον αντίποδα την ερμηνεία των δανειοληπτών οι οποίοι ισχυρίζονται ότι τόκος υπολογίζεται μόνο στη μηνιαία δόση που καταβάλλεται, κρατώντας τις δόσεις σε χαμηλότερα και διαχειρίσιμα επίπεδα.

Το επιχείρημα “κλειδί”

Αν ισχύσουν τελικά οι πληροφορίες που θέλουν την πλειοψηφία του Αρείου Πάγου να υιοθετεί την πλευρά των Τραπεζών – Servicers και μάλιστα παρά την αντίθετη εισήγηση της εισαγγελέως, τότε πιθανότατα θα έχει υπερισχύσει το επιχείρημα ότι πουθενά στον κόσμο δεν έχει καθιερωθεί εκτοκισμός δανείου επί της εκάστοτε δόσης και όχι επί του συνόλου του κεφαλαίου.

Σύμφωνα με αυτήν την προσέγγιση, μια απόφαση υπέρ των δανειοληπτών θα αποτελούσε παγκόσμια πρωτοτυπία για τα ελληνικά δεδομένα.

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των servicers, στην περίπτωση που ο Άρειος Πάγος αποφανθεί υπέρ των δανειοληπτών οι απώλειες των πιστωτών θα ξεπερνούσαν το 1 δισ. ευρώ, «βάζοντας βόμβα» στα θεμέλια των τιτλοποιήσεων μέσω του σχεδίου «Ηρακλής», για τις οποίες ως γνωστόν έχει παράσχει εγγυήσεις το Ελληνικό Δημόσιο.

Η αρχική εισήγηση της Εισαγγελέως

Σημειώνεται ότι στη δημόσια συνεδρίαση της Ολομέλειας στις 27 Φεβρουαρίου 2025, η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Γεωργία Αδειλίνη, τάχθηκε ξεκάθαρα υπέρ των δανειοληπτών.

Το σκεπτικό της εισήγησής της εστιάστηκε στον σκοπό του νόμου Κατσέλη για την οικονομική ελάφρυνση του οφειλέτη, στη γραμματική διατύπωση του νόμου («έντοκως χωρίς ανατοκισμό») και στην αρχή της αναλογικότητας μεταξύ των δικαιωμάτων πιστωτή και οφειλέτη.

Παρά την ισχυρή αυτή εισήγηση, οι πληροφορίες που διαρρέουν κάνουν λόγο για προσανατολισμό του Ανώτατου Δικαστηρίου προς την αντίθετη κατεύθυνση, της δικαίωσης των πιστωτών. Αν επικρατήσει αυτή η άποψη, οι μηνιαίες δόσεις χιλιάδων δανειοληπτών εκφράζονται φόβοι ότι θα διογκωθούν και σε πολλές περιπτώσεις θα χαθούν ρυθμίσεις του νόμου Κατσέλη, με βάση τις οποίες οι δανειολήπτες προστάτευσαν την κύρια κατοικία τους από τον πλειστηριασμό.

Διάψευση από τον Άρειο Πάγο

Αξίζει να σημειωθεί ότι όταν τον περασμένο Ιούλιο κυκλοφόρησαν αντίστοιχα δημοσιεύματα που ήθελαν τον εισηγητή του Αρείου Πάγου να τοποθετείται υπέρ των θέσεων των πιστωτών, ο Άρειος Πάγος προχώρησε σε ανακοίνωση διάψευσης των δημοσιευμάτων, τονίζοντας την ανάγκη να διασφαλισθεί η ακεραιότητα της διαδικασίας.

Στην ανακοίνωση σημειωνόταν ότι δεν είχε ακόμα καθορισθεί η ημερομηνία διάσκεψης και ότι η εισήγηση ουδόλως γνωστοποιήθηκε στους δικαστές. Ο Άρειος Πάγος τόνιζε ότι η εισήγηση και η διάσκεψη είναι εκ του νόμου μυστικές και ότι φημολογούμενες «διαρροές» δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, επισημαίνοντας τις κυρώσεις του νέου Ποινικού Κώδικα για την προστασία της μυστικότητας των διαδικασιών.

Στο “δρόμο” οι δανειολήπτες

Με ορίζοντας πάντως την κρίσιμη επικείμενη απόφαση του Αρείου Πάγου για τον τρόπο εκτοκισμού οι δανειολήπτες «βγήκαν» χθες για άλλη μια φορά στο δρόμο και προχώρησαν σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο Σύνταγμα.

Με σύνθημα «Τέρμα ο ανήθικος εκτοκισμός υπέρ των Funds», εκατοντάδες πολίτες απαίτησαν να εφαρμοστεί ο Νόμος Κατσέλη όπως θεσπίστηκε: Χωρίς τον παράνομο ανατοκισμό και υπερβολικές επιβαρύνσεις.

Στην ανακοίνωσή τους οι δανειολήπτες κάλεσαν ενώσεις πολιτών, νομικούς, συλλόγους και κάθε πολίτη που θίγεται από τις πρακτικές των funds να βρεθεί στο κέντρο της Αθήνας για ειρηνική διαμαρτυρία και ενημέρωση των πολιτών και των ΜΜΕ.

Συγκεκριμένα ζήτησαν:

• Να τερματιστεί ο παράνομος εκτοκισμός επί του συνολικού κεφαλαίου.
• Να εφαρμοστεί ο νόμος με τόκο μόνο στη δόση, όπως προβλέπει το γράμμα και το πνεύμα του Ν. 3869/2010.
• Να προστατευτούν οι δανειολήπτες από αυθαίρετες επιβαρύνσεις και πιέσεις.
• Να διασφαλιστεί το δικαίωμα στη διαβίωση και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια.