Χουσάμ Αμπου Σαφίγια: Ο γιατρός-σύμβολο της Γάζας και οι πολιτικές απαρτχάιντ του Ισραήλ

Ο Χουσάμ Αμπου Σαφίγια εξελίσσεται ίσως σ’ ένα από τα πιο τραγικά πρόσωπα του πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς ο οποίος έχει ανοίξει πληγές που δύσκολα θα κλείσουν.

Ο Σαφίγια είναι Παλαιστίνιος γιατρός, με ειδικότητα την παιδιατρική. Υπηρετούσε ως διευθυντής στο νοσοκομείο Kamal Adwan στη βόρεια Γάζα και συνελήφθη από τις ισραηλινές δυνάμεις μέσα στο νοσοκομείο τον Δεκέμβριο του 2024, δηλαδή πριν 10 μήνες την ώρα που οι IDF κλιμάκωναν τις επιθέσεις τους στον παλαιστινιακό θύλακα. Δύο μήνες πριν είχε βρει το θάνατο, στο ίδιο σημείο, από επίθεση ισραηλινού drone, ο γιος του.

Ο ίδιος σε βίντεο που κυκλοφόρησε μετά το συμβάν του θανάτου του παιδιού του ανέφερε ότι αρνήθηκε να εγκαταλείψει το νοσοκομείο και να θυσιάσει τους ασθενείς του, και το Ισραήλ τον “τιμώρησε” σκοτώνοντας το γιο του.

Σύλληψη, βασανιστήρια και αντιδράσεις

Η σύλληψή του προκάλεσε παγκόσμιες αντιδράσεις. Είναι γνωστό βέβαια ότι οι Ισραηλινοί είχαν βάλει στο στόχαστρο τις υποδομές υγείας και όσους υπηρετούσαν σ’ αυτές υπό το πρόσχημα ότι “στα νοσοκομεία κρύβονται αντάρτες της Χαμάς” ωστόσο, ακόμα και κάτω από αυτή τη συνθήκη η σύλληψη ενός λειτουργού υγείας φάνταζε παράλογη.

Η κράτησή του, εντελώς αυθαίρετη νομικά, ακολουθεί ένα σύνηθες μοτίβο που αποδεικνύει ότι το Ισραήλ εφαρμόζει απαρτχάιντ πολιτικές. Στον Σαφίγια, δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες. Κρατείται σύμφωνα με το νόμο περί “παράνομων μαχητών” ο οποίος επιτρέπει παρατεταμένη κράτηση χωρίς δίκη και δικαστική διαδικασία.

Δεν είναι τυχαίο ότι ήδη από τον Φεβρουάριο του 2025 ανθρωπιστικές οργανώσεις όπως η Διεθνής Αμνηστία έχουν εκδώσει αναφορές καταγγελιών για τις συνθήκες κράτησης και ζητούν την άμεση απελευθέρωσή του.

Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι ο Παλαιστίνιος επιστήμονας έχει υποστεί συστηματικά βασανιστήρια. Φαίνεται να έχει υποστεί σημαντική απώλεια βάρους καθώς έχει περιορισμένη πρόσβαση σε τροφή, ιατρική φροντίδα και υγιεινή.

Παλαιστίνιος κρατούμενος που απελευθερώθηκε πριν από μερικές ημέρες, στο πλαίσιο της εφαρμογής του ειρηνευτικού σχεδίου Τραμπ, δήλωσε χαρακτηριστικά (στο Al Jazeera) ότι “αυτή τη στιγμή που μιλάμε ο Σαφίγια υποβάλλεται σε σοβαρά βασανιστήρια”. Κατά μαρτυρίες, ο γιατρός αντιμετωπίζει καρδιολογικά και δερματικά προβλήματα.

Ο Σαφίγια κρατείται στις στρατιωτικές φυλακές Οφέρ όπου έτσι και αλλιώς κρατούνται πολλοί Παλαιστίνιοι κρατούμενοι. Στις εν λόγω φυλακές έχουν καταγραφεί κατά καιρούς προβλήματα υπερπληθυσμού, ανθυγιεινών συνθηκών υγιεινής, έλλειψη επαρκούς θέρμανσης, κακής ποιότητας τρόφιμων.

Είναι περιττό να τονιστεί ότι όλα τα παραπάνω παραβιάζουν διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (άρθρο 3) που απαγορεύει τις απάνθρωπες ή ταπεινωτικές μεταχειρίσεις. Αυτά όμως για το Ισραήλ μοιάζουν με ψιλά γράμματα, ακόμα και τώρα που υποτίθεται ότι εφαρμόζει ειρηνευτική συμφωνία.

Συνεχείς οι παρατάσεις κράτησης

Παρά τη διεθνή κατακραυγή την 25η Μαρτίου 2025 το Δικαστήριο της Μπερ Σεβά επέτρεψε την κράτησή του για έξι μήνες ακόμη με βάση την απόφαση του διοικητή των Ισραηλινών δυνάμεων νότιας διοίκησης, χωρίς να υπάρχουν συγκεκριμένες αποδείξεις ή δίκαιη δίκη. Το ίδιο έγινε και στις 15 Οκτωβρίου.

Το Ισραήλ ισχυρίζεται, αυτό που πάνω-κάτω ισχυρίζεται για όσους φυλακίζει, ότι ο Σαφίγια αποτελεί απειλή για την εθνική ασφάλεια του κράτους.

Εν γένει, οι ισραηλινές αρχές υποστηρίζουν πως η διοικητική κράτηση είναι αναγκαίο προληπτικό μέτρο για την αποτροπή τρομοκρατικών ενεργειών και την προστασία της ασφάλειας του κράτους. Υποστηρίζουν πως διαθέτουν μυστικές πληροφορίες που δείχνουν ότι οι κρατούμενοι αποτελούν κίνδυνο, χωρίς όμως να αποκαλύπτουν τα στοιχεία αυτά στους κρατούμενους ή στους δικηγόρους τους, περιορίζοντας την προσβασιμότητα στην υπεράσπιση. Οι Παλαιστίνιοι, προφανώς, αντιμετωπίζονται με διαφορετικά κριτήρια ακόμα και αν είναι πολίτες του κράτους του Ισραήλ.

Γι’ αυτό, παρά το γεγονός ότι αρχικά είχε κυκλοφορήσει η πληροφορία ότι ο Σαφίγια θα αποφυλακιζόταν στο πλαίσιο της ανταλλαγής ομήρων, τελικά αποφασίστηκε και πάλι η παράταση της κράτησής του.

Η οικογένειά του έγραψε χαρακτηριστικά στο Χ: “Η οικογένειά μας επιβεβαιώνει ότι το ισραηλινό δικαστήριο παρέτεινε την διοικητική του κράτηση για άλλους έξι μήνες παρά το γεγονός ότι το όνομά του είχε εμφανιστεί προηγουμένως μεταξύ αυτών που συζητήθηκαν για απελευθέρωσή του.

Η οικογένεια εκφράζει βαθιά ανησυχία για τη συνεχιζόμενη κράτησή του και επιβεβαιώνει την πλήρη εμπιστοσύνη της στην νομική ομάδα και σε όλες τις ανθρωπιστικές προσπάθειες που καταβάλλονται για την απελευθέρωσή του.

Η οικογένεια καλεί επίσης αρμόδιους θεσμούς, τις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα διαπραγματευτικά μέρη να ασχοληθούν ενεργά με την υπόθεσή του και να εργαστούν για την άμεση απελευθέρωσή του”.

Πριν μία εβδομάδα, η εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ Φραντσέκα Αλμπανέζε τόνισε ότι η έλλειψη πίεσης για την απελευθέρωση αμάχων αιχμαλώτων αντικατοπτρίζει και τις ελλείψεις του ειρηνευτικού σχεδίου Τραμπ.

Όμως, κατά την Ιταλίδα ειδικό “δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη χωρίς και δικαιοσύνη, ανθρώπινα δικαιώματα και αξιοπρέπεια για όλους”.

Ακριβές. Αλλά ο γιατρός παραμένει ακόμα κρατούμενος.

Γι’ αυτό και διεθνείς προσωπικότητες όπως ο πρόεδρος της Κολομβίας Γκουστάβο Πέτρο εκφράζουν πλέον ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την περίπτωσή του. Ο Πέτρο μάλιστα έχει υποσχεθεί ότι μετά την απελευθέρωσή του θα προσφέρει στον Σαφίγια το Οrder of Boyacá, την ύψιστη τιμή του κράτους της Κολομβίας.