Ευλογιά των πιθήκων (mpox): Στα 160 τα κρούσματα στην Ελλάδα

Ολοένα περισσότεροι άνθρωποι στην Ευρώπη μολύνονται από τον ιό που προκαλεί τη νόσο mpox (ευλογιά των πιθήκων), ο οποίος κυκλοφορεί από το 2022.

Όπως αναφέρει σε νέα έκθεσή του το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), από τα τέλη Ιουλίου έως τα μέσα Σεπτεμβρίου 2025 καταγράφηκαν 141 κρούσματα σε 13 ευρωπαϊκές χώρες. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνεται η Ελλάδα.

Τα κρούσματα αυτά προκαλούνται από το στέλεχος clade 2, το οποίο κατά κανόνα προκαλεί ήπια νόσηση.

Το επικίνδυνο στέλεχος της Ισπανίας

Ειδικά στην Ισπανία, όμως, καταγράφηκε και ένα εγχώριο (χωρίς ιστορικό ταξιδιού) κρούσμα από το πιο επικίνδυνο clade 1b, σύμφωνα με δεύτερη έκθεση του ECDC.

Το clade 1b ενδημεί σε ορισμένες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Αφρικής, όπως η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

Ωστόσο σποραδικά κρούσματα εμφανίζονται σε ταξιδιώτες που επιστρέφουν από τις χώρες αυτές στις πατρίδες του.

Μερικές φορές οι ταξιδιώτες μολύνουν και στενούς συγγενείς τους. Το στέλεχος clade 1b τείνει να προκαλεί πιο σοβαρή νόσο mpox.

Τις τελευταίες εβδομάδες όμως έχουν αρχίσει να αναφέρονται εγχώρια κρούσματα σε ανθρώπους χωρίς ιστορικό ταξιδιών.

Μάλιστα τα κρούσματα αυτά αναφέρονται από άτομα που δεν έχουν έρθει σε επαφή ούτε με «εισαγόμενους» ασθενείς. Εγχώρια κρούσματα έχουν αναφερθεί στις ΗΠΑ και τώρα στην Ισπανία.

Το γεγονός αυτό, λέει το ECDC, υποδηλώνει ότι το στέλεχος clade 1b της mpox μπορεί ήδη να κυκλοφορεί σε ορισμένους πληθυσμούς στην Ισπανία. Και δη μεταξύ των ανδρών που κάνουν σεξ με άνδρες.

Στην Ισπανία, ο ασθενής που μολύνθηκε με το πιο σοβαρό στέλεχος clade 1b της mpox είναι ένας άνδρας. Νόσησε στη Μαδρίτη στις 3 Οκτωβρίου, παρουσιάζοντας πυρετό, γενικευμένη κακουχία και μία δερματική βλάβη. Ο άνδρας αυτός είχε εμβολιαστεί εναντίον της νόσου το 2023 και είναι σε καλή κατάσταση.

Ο ασθενής δεν έχει ιστορικό ταξιδιού εκτός Ισπανίας. Ούτε έχει έρθει σε επαφή με πάσχοντα από mpox. Έκανε όμως σεξ με δύο άνδρες και ήταν υγιείς. Η μόλυνσή του με το στέλεχος clade 1 επιβεβαιώθηκε στις 7 Οκτωβρίου.

Ο ακριβής υποτύπος όμως ταυτοποιήθηκε μόλις στις 16 Οκτωβρίου.

Οι υγειονομικές Αρχές της Ισπανίας ιχνηλατούν τις επαφές του, προσπαθώντας να καταλάβουν πώς μολύνθηκε και μέχρι στιγμής όμως όλα τα αποτελέσματα είναι αρνητικά.

Κρούσματα σε Ελλάδα και ΕΕ

Σύμφωνα με την πρώτη έκθεση του ECDC, από την αρχή της μεγάλης έξαρσης της mpox που οφείλεται στο clade 2 (2022-2023) έως και τις 16 Σεπτεμβρίου 2025, καταγράφηκαν 25.229 κρούσματα στα 29 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου.

Τα περισσότερα είχε:

• η Ισπανία με 8.939
• η Γαλλία (4.528) και
• η Γερμανία (4.478).

Η Ελλάδα βρίσκεται στην 13η θέση με 160 κρούσματα.

Το ένα από αυτά καταγράφηκε το τελευταίο δίμηνο. Η Κύπρος έχει έως στιγμής 6 κρούσματα.

Από τους ασθενείς της ΕΕ, οι 10 έχουν χάσει τη ζωή τους. Τέσσερις κατέληξαν στην Ισπανία, από δύο σε Βέλγιο και Πορτογαλία, και από ένας σε Αυστρία και Τσεχία.

Ευλογιά των πιθήκων: Τρόποι μετάδοσης και συμπτώματα

Η μετάδοση του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται μέσω άμεσης επαφής με δερματικές βλάβες ή σωματικά υγρά του πάσχοντος, μολυσμένα αντικείμενα, καθώς και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων μετά από παρατεταμένη στενή επαφή.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• πυρετό
• πονοκέφαλο
• μυαλγίες
• οσφυαλγία
• λεμφαδενοπάθεια
• ρίγος και
• εξάντληση
• χαρακτηριστικό εξάνθημα 1 με 5 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.

Σημειώνεται πως τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως 6-13 ημέρες μετά τη μόλυνση.

Παρότι δεν υπάρχει ειδική θεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν πλήρως σε λίγες εβδομάδες.

Σε ποιους συστήνεται το εμβόλιο

Στην Ελλάδα, ο εμβολιασμός για την ευλογιά των πιθήκων (mpox) ξεκίνησε στα τέλη Ιουλίου στα εμβολιαστικά κέντρα των νοσοκομείων «Ανδρέας Συγγρός» και «Αττικόν», με στόχο την πρόληψη και την προστασία της δημόσιας υγείας.

1. Νοσοκομείο Αφροδισίων και Δερματικών Νοσημάτων: ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΥΓΓΡΟΣ
   Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210 7295310 / 210 7265159
2. Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο: ΑΤΤΙΚΟN
   Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210 5831656

Το εμβόλιο Jynneos συνιστάται για άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό ευλογιάς (mpox) και ανήκουν στις παρακάτω κατηγορίες υψηλού κινδύνου:

• Άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (MSM), άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες και γυναίκες, και  διεμφυλικά άτομα. Όλα τα άτομα από τις παραπάνω ομάδες θεωρούνται αυξημένου κινδύνου αν έχουν πρόσφατο ιστορικό πολλαπλών ερωτικών συντρόφων, δηλαδή όσοι έχουν περισσότερους από 5 ευκαιριακούς συντρόφους ή έχουν μολυνθεί από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ένα τουλάχιστον) τους τελευταίους 3 μήνες.
• Επαγγελματίες υγείας οι οποίοι εργάζονται σε χώρους με υψηλό κίνδυνο έκθεσης στον ιό της ευλογιάς mpox (π.χ. εργαστήρια, ειδικές μονάδες).
• Άτομα τα οποία έχουν έρθει σε στενή σωματική επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα του ιού της ευλογιάς mpox, σε διάστημα 4 έως και 14 ημερών μετά από την έκθεση, εφόσον δεν έχουν αναπτύξει συμπτώματα, ανεξαρτήτως φύλου.
• Άτομα που έχουν συχνή και στενή επαφή με τις προηγούμενες κατηγορίες.

Μεταξύ των ατόμων που ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες, ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο εμβολιασμός των ανοσοκατασταλμένων ατόμων.

Να σημειωθεί ότι δεν είναι απαραίτητο να δηλώνεται η συγκεκριμένη ομάδα στην οποία ανήκουν οι ενδιαφερόμενοι όταν προσέρχονται για εμβολιασμό έναντι του mpox.