Πέθανε ο πρώην πρωθυπουργός της Αλβανίας, Φάτος Νάνο

Ο Φάτος Νάνο, τρεις φορές πρωθυπουργός της Αλβανίας, πέθανε στα Τίρανα την Παρασκευή, σε ηλικία 73 ετών, έπειτα από ολιγοήμερη νοσηλεία.

Ο Νάνο θα μείνει στην ιστορία ως ο άνθρωπος που επέβλεψε την πρώτη ειρηνική μεταβίβαση εξουσίας προς την αντιπολίτευση το 2005, χωρίς μαζική βία ή ευρεία κοινωνική αναταραχή, καθώς και ως πρωθυπουργός που παραιτήθηκε δύο φορές οικειοθελώς.

«Θα τον θυμόμαστε ως έναν φιλελεύθερο και μεταρρυθμιστή ηγέτη», δήλωσε ο πρόεδρος της Αλβανίας, Μπαϊράμ Μπεγιάι.

Ο Νάνο ανέλαβε για πρώτη φορά πρωθυπουργός τον Φεβρουάριο του 1991, όταν η Αλβανία ήταν ακόμη επίσημα κομμουνιστική δικτατορία. Στις εκλογές του Μαρτίου εκείνης της χρονιάς, το Εργατικό Κόμμα του οποίου ήταν επικεφαλής, κέρδισε με μεγάλη πλειοψηφία απέναντι στα νεοσύστατα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Ωστόσο, η εκλογική νίκη δεν στάθηκε ικανή να σώσει το κόμμα από τη βαθιά οικονομική κρίση. Ο Νάνο παραιτήθηκε τον Ιούνιο του 1991, ανοίγοντας τον δρόμο για κυβέρνηση συνασπισμού με την αντιπολίτευση, που σχηματίστηκε ύστερα από μεσολάβηση της Ιταλίας και συμφωνία με το κεντροδεξιό Δημοκρατικό Κόμμα.

Ακολούθησαν δύο βραχύβιες κυβερνήσεις, ενώ το Εργατικό Κόμμα μετονομάστηκε σε Σοσιαλιστικό Κόμμα, με πρώτο ηγέτη τον ίδιο τον Νάνο.

Μετά τη νίκη του Δημοκρατικού Κόμματος στις εκλογές της 22ας Μαρτίου 1992, ο Νάνο συνελήφθη και καταδικάστηκε για διαφθορά, σε μια υπόθεση που διεθνείς οργανισμοί χαρακτήρισαν πολιτικά υποκινούμενη.

Έπειτα από πέντε χρόνια στη φυλακή, αφέθηκε ελεύθερος το 1997 και επέστρεψε στην πρωθυπουργία λίγους μήνες αργότερα. Ωστόσο, εκείνη την περίοδο η χώρα βυθίστηκε σε κοινωνικές ταραχές και εξεγέρσεις που συγκλόνισαν το κράτος.

Ο Νάνο ανέλαβε για τελευταία φορά πρωθυπουργός το 2002. Το 2005, μετά την ήττα του κόμματός του από το Δημοκρατικό Κόμμα, παραιτήθηκε από την ηγεσία και αποσύρθηκε από την ενεργό πολιτική. Τη θέση του στην ηγεσία του Σοσιαλιστικού Κόμματος πήρε ο Έντι Ράμα, ο σημερινός πρωθυπουργός της Αλβανίας.

Ο πολιτικός αναλυτής Λουτφί Ντερβίσι σημειώνει ότι ο Νάνο αφήνει πίσω του μια διφορούμενη πολιτική κληρονομιά: «Ήταν άνθρωπος με πάθη και αδυναμίες, που συχνά τον έκαναν αντικείμενο κριτικής και κουτσομπολιού. Παραδόξως, όμως, αυτή η “φιλελεύθερη” φύση του και οι ίδιες του οι αδυναμίες τον έκαναν πιο ανθρώπινο, πιο προσιτό – και ανέδειξαν ακόμη περισσότερο τις αρετές του».

Ο αναλυτής Ίντριτ Βόκσι πρόσθεσε πως «ποτέ δεν υπήρξε φορέας μίσους, διχασμού ή σύγκρουσης. Ωστόσο έδειχνε συχνά μια χαλαρότητα στην ηγεσία του – σαν να μην έπαιρνε ποτέ την εξουσία πραγματικά στα σοβαρά».